Dy liderët Medeleine Albright dhe Wesley Clark, të cilët janë interesuar më përpara për pavarësinë e Kosovës, kësaj here janë interesuar për diçka tjetër në Kosovë.

Ata siç raporton KTV-ja, kanë shfaqur interesim për të bërë biznes në Kosovë.Kompania e drejtuar nga ish sekretarja e shtetit Medeleine Albright, po garon për të blerë PTK-në ndërsa ish gjenerali i NATO-s, Wesley Clark po interesohet për investime në prodhimin e naftës sintetike nga thëngjilli i rajoneve të Dukagjinit.

Futja e këtyre po shihet me sy të mirë nga përfaqësuesit e bizneseve në Kosovë, te cilët kanë thënë se kjo do tr3ë ndryshonte rrjedhjen e investimeve të jashtme në Kosovë./koha/kohaislame

Mediat greke theksojnë se marrëveshja për delimitimin e kufirit detar me Greqinë mund të kthehet në një pengesë serioze për avancimin e bisedimeve dypalëshe lidhur me projektin e gazësjellësit TAP.

Sipas tyre një investim i përmasave të tilla mund të kthehej në një shans të mirë që dy vendet që të përmbyllin në kohë marrëveshjen për kufirin detar dhe atë për zonën ekskluzive ekonomike në Detin Jon.

Ministrat e jashtëm të Greqisë dhe Italisë, Dimitris Avramopulos dhe Xhulio Terci u takuan javën e kaluar në Romë dhe shprehën vullnetin për nënshkrimin e marrëveshjes lidhur me gazësjellësin TAP, një projekt tejet i rëndësishëm për hartën energjetike të Ballkanit dhe Evropës.

Mediat greke raportojnë se delegacionet e tri vendeve mund të takohen në tetor në Tiranë për të diskutuar lidhur me modalitetet për nënshkrimin e një marrëveshje tripalëshe, që do t’i hapte rrugë projektit TAP dhe do të përçonte një mesazh të fortë në Azerbajxhan.

Sipas tyre, mbështetja politike që Tirana, Roma dhe Athina do të tregojnë ndaj këtij projekti të madh energjetik do të jetë vendimtar për të ardhmen e tij. Brenda vitit 2013 konsorciumi që menaxhon rezervat e gazit në Shah Deniz do të vendosë përfundimisht për projektin fitues që do të sjellë gazin në Evropë.

-TAP, 204 km kalon në Shqipëri-

TAP do të jetë rreth 800 kilometra në gjatësi (afërsisht: në Greqi 478 km, në Shqipëri 204 km, në det të hapur në Adriatik 105 km dhe në Itali 4 km). TAP-i do të nisë në Greqi, do të kalojë nëpër Shqipëri dhe nëpër Detin Adriatik dhe do të përfundojë në brigjet e Italisë Jugore. Kjo do të jetë rruga më e drejtpërdrejtë dhe me kosto më efektive që lidh fushën e Shah Deniz në Azerbajxhan me tregjet evropiane, duke u lidhur me rrjetet ekzistuese, të cilat do të përmirësohen. Gazsjellësi do të ketë një kapacitet transporti prej 10 mmk (miliard metër kub) gaz të ri në vit drejt Evropës, duke filluar që nga viti 2017 dhe do të ketë mundësi që ta rrisë kapacitetin deri në 20 mmk sipas nevojës.

-Shqipëria eksportuese gazi në rajon-

Projekti i TAP-it parashikohet që të jetë deri tani, investimi i drejtpërdrejtë më i madh në Shqipëri dhe që do të rrisë aktivitetin ekonomik, duke krijuar punësim dhe duke zhvilluar talentet dhe aftësitë vendore. Përveç krijimit të të ardhurave vjetore të qëndrueshme dhe të parashikueshme kur gazsjellësi të jetë në përdorim, TAP-i gjithashtu mund të plotësojë nevojat energjetike vendore të Shqipërisë, sepse aksionerët e tij parashikojnë të ofrojnë deri në 2 mmk (miliardë metër kub) gaz nga gazsjellësi në vit.

Shitësit e gazit të Shah Denizit dhe aksionerët e TAP-it kanë parashikuar të lënë 1 deri në 2 mmk (miliardë metër kub) të gazit për vit në tregun shqiptar dhe atë të Evropës Juglindore. Kjo do të ndihmojë në rritjen e mëtejshme të zhvillimit ekonomik të vendit dhe është një përpjekje për nxitjen e krijimit të një tregu rajonal të energjisë. TAP-i gjithashtu mund të ndihmojë në transportimin e gazit shtesë në treg, nëse shoqëritë transportuese kanë interes tregtar për të bërë një gjë të tillë.

TAP-i ka mundësi që të hapë tregje të reja të gazit në Evropën Juglindore nëpërmjet marrëveshjeve me operatorë të tjerë në rajon dhe nëpërmjet një angazhimi për të kanalizuar një pjesë të kapacitetit të TAP-it në rajon.

Për më tepër, rajoni do të furnizohet me burime të reja të gazit, të cilat do të përmirësojnë sigurinë e energjisë në rajon. TAP-i do të zhvillojë infrastrukturën energjetike të Shqipërisë dhe do të tërheqë investime të mëdha nga jashtë. Nëpërmjet ndërlidhjeve me sisteme të tjera gazsjellëse përgjatë shtrirjes së tij, TAP-i do të ketë mundësinë për të siguruar gaz për tregjet kryesore në Evropën Juglindore, duke përfshirë Kroacinë, Bosnjë-Hercegovinën, Malin e Zi, Bullgarinë, Serbinë, Rumaninë dhe Hungarinë. Për shembull, një lidhje me gazsjellësin e propozuar Jonian-Adriatik (GJA) do të bëjë të mundur që volumet e transportuara përmes TAP-it të rrjedhin drejtpërsëdrejti në shumë prej këtyre vendeve.

Përmes një ankandi publik, Ministria e Tregtisë dhe Industrisë (MTI), e cila drejtohet nga Mimoza Kusari-Lila, ka nxjerrë në shitje 283 vetura, ku për shumicën prej tyre, ministria ka caktuar çmime qesharake. Në ankand një Golf 5 i prodhuar në vitin 2008, po shitet nga Ministria e Tregtisë dhe Industrisë për 1300 euro.
Këto vetura që janë nxjerrë në shitje nga MTI-ja, deri më tash janë përdorur nga Policia e Kosovës, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ministria e Shëndetësisë, Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Ministria e Punëve të Brendshme, Ministria e Zhvillimit Ekonomik dhe Ministria e Drejtësisë, shkruan sot gazeta Zëri.

Kurse Policia e Kosovës, prin për numrin e xhipave të nxjerrë në shitje në ankandin e Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë.

Në Kosovë kompanitë bëjnë marrëveshje për fiksim çmimesh dhe ndarje të tregut, vlerësojnë përfaqësues të bizneseve duke shtuar se kjo konkurrencë e padrejtë vazhdon ta dëmtojë ekonominë e vendit. Për këto parregullsi që bëjnë disa kompani, në vitin 2008 është formuar Autoriteti Kosovar i Konkurrencës. Që nga themelimi, ky mekanizëm ka hetuar disa kompani që kanë bërë vepra të tilla.

Autoriteti Kosovar i Konkurrencës është organ i pavarur publik, dhe është krijuar në bazë të Ligjit mbi konkurrencën. Në bazë të këtij ligji, Autoriteti Kosovar i Konkurrencës parasheh gjoba nga 10 mijë euro për menaxherët e kompanive, deri në 200 mijë euro për kompani.

Anëtari i këtij mekanizmi, Halit Shabani, thotë se janë duke bërë përpjekje maksimale që ta luftojnë konkurrencën e padrejtë që bëhet në Kosovë. “Realisht, fiksimi i çmimeve, ndarja e tregut, konkurrenca e padrejtë po e dëmtojnë ekonominë e Kosovës, dhe në bazë të ligjit jemi duke e luftuar këtë dukuri. Konform ligjit edhe i ndëshkojmë bizneset që bëjnë këtë vepër”, thotë Shabani.

Por, pavarësisht, se dukuria e konkurrencës së padrejtë është mjaft e pranishme në Kosovë, Autoriteti Kosovar i Konkurrencës që nga viti 2010 nuk ka gjobitur ndonjë kompani. “Në realitet, është vështirë të luftohet kjo dukuri, duke pasur parasysh rrethanat ekonomike dhe politike që gjendet Kosova. Duke pasur parasysh edhe pjesën veriore të Mitrovicës është e vështirë të luftohet kjo dukuri, por ne po bëjmë përpjekje që brenda mundësive që i kemi, të kontrollojmë dhe të veprojmë”, thekson Shabani.

Mjaft shqetësuese, sipas Odës Ekonomike Amerikane në Kosovë është fiksimi i çmimeve. Ata thonë se ditë më parë kanë evidentuar një grup operatorësh ekonomikë, të cilët bëhen bashkë dhe caktojnë një çmim të një artikulli apo shërbimi. “Nëse flasim në terma absolut, mund të themi se nuk ka konkurrencë të lirë, apo të plotë në Kosovë. Por, gjithsesi besoj se Kosova ka krijuar një sistem të mirëfilltë dhe është duke i zbatuar ato parime kushtetuese për një ekonomi të lirë, janë themeluar institucione që të bëjnë respektimin e këtyre parimeve”, shprehet Zeka.

Ekonomia e Kosovës, shton Zeka, po dëmtohen jashtëzakonisht shumë nga konkurrenca e padrejtë. Për këtë, thotë ai, duhet të vetëdijesohen bizneset. “Ekziston një mungesë e vetëdijes së disa kompanive ta caktuara se fiksimi i çmimeve është konkurrencë e padrejtë. Këto kompani, për shkak të ekzistimit të formave të ndryshme të konkurrencës jo legale, mendoj që përmes caktimit të çmimeve po mendojnë rregullimin e konkurrencës, por kjo dhe çdo formë tjetër e tillë e pengon konkurrencën e lirë dhe pasojat i bartë vetë konsumatori”, sqaron Zeka.  /Rel/kohiaslame

Sikur kriza ekonomike të mos ekzistonte për Gjermaninë, sepse niveli i papunësisë tek të rinjtë është më i ulti në vendet e BE-së. Gjithnjë e më shumë njerëz vijnë nga shtetet në krizë të kërkojnë punë në Gjermani.
Agjencia federale gjermane e punës ka vërjtur se në Gjermani është rritur dukshëm numri i të punësuarve që vijnë nga Spanja dhe Greqia, por edhe nga Italia dhe Portugalia. Punë në Gjermani kanë marrë në muajin maj të këtij viti 11,5 përqind më shumë spanjollë dhe gati 10 përqind më shumë grekë, krahasuar me një vit më parë. Tek italianët dhe portugezët niveli i rritjes është gati pesë përqind.
Rritje në nivele të ulta

“Vetë rritja e kësaj shifre nuk është e papritur,” mendon Herbert Brücker, ekspert i migracionit në Institutin për studimin e tregut të punës dhe profesioneve në Nyrenberg. “Mua më befason niveli i ulët i kësaj shifre.” Sepse po të mbledhësh bashkë të katër vendet e Evropës jugore, atëherë arrin në një shifër prej 30 mijë migrantësh. Për krahasim, numri i polakëve që kanë marrë një punë vitin e kaluar është rritur me 160 mijë, ai i rumunëve me gati 100 mijë. Kështu që shifrat nga Evropa jugore nuk kanë ndonjë peshë të madhe.
Me çfarë ka të bëjë kjo? Me atë se në Spanjë dhe Greqi, kur ke një punë i ke të ardhurat shumë më të mëdha se në Poloni dhe Rumani. Studiuesi i migracionit Brücker, ka parë se “niveli i rrogave tek migrantët e punës është një arsye shumë më e madhe se sa papunësia”. Prandaj evropiano- jugorët e papunë shpresojnë më mirë që të gjejnë punë në vendin e tyre se sa të bëjnë planë për të ardhmen jashtë vendit.

Pengesa të mëdha
Ose ata shohin se megjithë të dhënat joshëse të tregut të punës, nuk është edhe aq e lehtë të gjesh një punë në Gjermani. Nga njëra anë atyre u mungojnë njohuritë bazë të gjuhës gjermane, të cilat janë të domosdoshme në shumë profesione. Nga ana tjetër, në këto vende ka shumë që mbarojnë shkollën e lartë, që vijnë në Gjermani me pretendime të mëdha dhe kërkojnë të bëjnë vetëm punë të paguar mirë. Një arsye pse punëdhënësit gjermane shpesh vendosin të mos marrin aplikues për punë nga Spanja dhe Greqia, thotë Brücker.
Tek zanatet, për shembull punët e dorës ose në sektorin e tregtisë, ekziston një pengesë tjetër. Në shumë vende sistemi i shkollimit është shumë teorik dhe nuk përmban përvojën praktike. Me sistemin e saj të dyfishtë, Gjermania është e vetme në nivel ndërkombëtar, duke gërshëtuar shkollat profesionale me praktikën e vazhdueshme në punë.
Pretendimet duhen ulur

Papunësia në Spanjë është e lartë
Kështu Gjermania është pak atraktive për spanjollët dhe grekët e papunë. “Në mënyrë që e gjithë kjo të funskionojë, duhen bërë kompromise nga të dyja palët,” mendon Brücker. Migrantët duhet të ulin pretendimet e marrjes menjëherë të një vendi pune që i përgjigjet kualifikimit të tyre. Dhe punëdhënësit gjermanë duhet të pranojnë edhe dëftesa të tjera që nuk i përshtaten sistemit gjerman të arsimit.
Ose shikohen mundësi të tjera: Në muajin korrik në Shtutgart u zhvillua një konferencë gjermano- spanjolle për arsimin në të cilën ministrja gjermane e Arsimit, Annette Schavan i premtoi kolegut spanjoll José Ignacio Wert Ortega, që të ndihmojë Spanjën në ndërtimin e një sistemi të dyfishtë arsimor. Të njëjtën gjë ajo e premtoi edhe për Greqinë.
Sistemi i dyfishtë- Model në Evropë

Një rrugë tjetër ka ndjekur koncerni teknologjik Siemens. Që prej fillimit të muajit gusht sipërmarrja është duke arsimuar 29 nxënës nga 14 vende, sipas modelit gjerman. Në fillim të shkollimit që zgjat 3,5 vjet, bëhen gjashtë javë kurs gjuhe. Gjatë mësimit jepen edhe mësime në anglisht. Por provimet jepen në gjuhën gjermane.
Megjithëse projekti pilot i Siemensit nuk është i përqëndruar në shtetet e krizës të Evropës jugore, atje u tregua interesim i madh për të. Një në tre nxënësit vjen nga Greqia, Spanja apo Portugalia. Koncerni kërkon të japë sinjalin e duhur. “Nuk është shumë. Por ai mund të merret si shembull,” thotë drejtori i projektit Martin Stöckmann.
Kështu që valë e madhe punonjësish nga Evropa jugore që do të kërkonin punë në Gjermani nuk do të ketë, mendon Herbert Brücker. Migracioni do të rritet edhe pak këtë vit, “por në princip e ka arritur kulmin”.

Qeveria amerikane ka ndërprerë assistencën sociale për miliona të papunë në këtë vend, thuhet në një njoftim të World Socialist.
Që nga fillimi i vitit 2012 e deri tani në Amerikë është ndërprerë asistenca sociale për 500 mijë amerikanë të papunë dhe deri në janar të vitit tjetër pritet të ndërpritet asistenca edhe për 2 milion persona të tjerë. Me nisjen e vitit të ri në asnjë shtet të Amerikës nuk do të paguhet më shumë se 26 asistencë sociale.

Linja ndarëse në Evropë kalon gjatë krizës aktuale të borxheve midis veriut të pasur dhe jugut të varfër. Kështu duket në pamje të parë. Por gjendja nuk është kaq e thjeshtë.
Shumë kohë para krizës aktuale ekonomike dhe të borxheve në Evropë, statisticienët e Bashkimit Evropian kanë dalluar se mes 27 vendeve anëtare ekzistojnë diferenca të konsiderueshme në fuqinë blerëse të qytetarëve. Prej dekadash ekziston formula: Në veri jetojnë qytetarë me mirëqënie, në jug ata me më pak mirëqënie. Pas pranimit të vendeve lindore, ish komuniste në vitin 2004 u shtua një diferencim i ri. Në perëndim ka më shumë mirëqënie se në lindje të Bashkimit Evropian. Fuqinë blerëse më të lartë e kanë banorët e Luksemburgut, me 271 përqind të mesatares. Italia dhe Spanja ndodhen tek 100 përqind i fuqisë blerëse, duke krijuar kështu vlerën mesatare të 27 shteteve të BE-së. Vendet më të varfëra janë Rumania dhe Bullgaria me 46 dhe 44 përqind të fuqisë blerëse mesatare, për banorë. Gjermania ndodhet tek 118 përqind, pra mbi mesataren.

Kriza nuk është përgjegjëse për diferencat në mirëqënie
Kjo ndarje në të varfër dhe të pasur në Evropë nuk ka ndryshuar edhe shumë me krizën. Ndihma nga programi për shpëtimin e euros kanë marrë deri tani shtetet jugore si Greqia dhe Portugalia, prej ku fuqia blerëse në Greqi është me 90 përqind të mesatares së fuqisë blerëse në Evropë, më e lartë se sa në Portugali me 80 përqind. Shteti verior i euros, Irlanda, i cili po ashtu ka marrë deri tani kredi miliardash nga fondi i shpëtimit, ndodhet me 128 përqind të mesatares së fuqisë blerëse më lart se Gjermania, e cila mban ngarkesën kryesore të rreziqeve për shpëtimin e euros. Kështu që këtu skema veri jug nuk përshtatet dhe aq shumë, përderisa edhe shtetet jugore si Italia dhe Spanja vazhdojnë të paguajnë në sasi të madhe për paketën e shpëtimit të euros.
Qipro, e cila po ashtu ka bërë një kërkesë për ndihma, ka nga pikëpamja statistikore 90 përqind të fuqisë blerëse, dhe ndodhet kështu në të njëjtin nivel si Spanja dhe Italia. Marrja e borxheve pra nuk ka të bëjë me varfërinë dhe pasurinë, por me politikën aktuale financiare dhe buxhetore. Estonia është nga pikëpamja statistikore një vend i varfër në veri të Evropës, ish pjesë e Bashkimit Sovjetik, vend që nuk ka asnjë borxh dhe është aktualisht duke gjeneruar teprica.

Linja të reja ndarjeje
Ministri finlandez i Evropës, Alexander Stubb shikon një linjë tjetër ndarëse në Bashkimin Evropian. “Ne kemi sot një seri koalicionesh të ndryshme brenda BE-së. Unë mendoj se do ishte humbje kohe të flitej tani për “shtetet themeluese kundër vendeve të reja anëtare” ose “veriu kundër jugut” apo modeli “perëndimi kundër lindjes” dhe “protestantizmi kundër katolicizmit”, thotë Alexander Stubb. “Përkundrazi koalicionet brenda Bashkimit Evropian janë gjithnjë funksionale, të orientuara nga tipi i konfliktit. Ato varen nëse një vend është në zonën e euros ose jo, ose nëse preferon tregun e brendshëm apo jo, ose një vend ka notën e vlerësimit triple-A (maksimale)”, thotë Stubb.
Çështja thelbësore janë borxhet e përbashkëta
Linja e vërtetë ndarëse hiqet sot midis shteteve, që duan unionizimin e borxheve dhe atyre që nuk e pranojnë këtë, mendon ish kryeministri belg Guy Verhofstadt. Gjermania, Finlanda dhe Hollanda janë tre vendet e fundit të 17 vendeve të zonës së euros që janë kundër nxjerrjes në treg të obligacioneve të përbashkëta për zonën e euros. Për Guy Verhofstadt, i cili drejton sot fraksionin liberal në Parlamentin Evropian, kjo është çështja vendimtare: “Diskutimet bëhen faktikisht për të ardhmen e Bashkimit Evropian. Kushdo, që analizon me gjakftohtësi ngjarjet, arrin në përfundimin se euro do të mbijetojë dhe se kriza do të zgjidhet vetëm nëse krijohet një union i përbashkët fiskal, ekonomik dhe politik. Kjo përfshin me vete edhe borxhet e përbashkëta.” Meqenëse Franca lufton për obligacione të përbashkëta, është bllokuar lokomotiva gjermano- franceze, e cila ka dhënë gjithnjë drejtimin në Evropë. “Nëse kancelarja Merkel nuk e shikon këtë, atëherë bën gabim të madh,” thotë Guy Verhofstadt.

Edhe Gjermania ka përjetuar falimentime
Imazhi i shteteve veriore, të cilat dinë më mirë të merren me paranë, se sa ato jugore është i gabuar, mendon historiani i ekonomisë, Albrecht Rischtl. Nga pikëpamja historike Gjermania është “mbreti i borxheve”, thotë Ritschl.
Shekullin e kaluar Gjermania ka përjetuar dy falimentime prej luftrave botërore, falimentime të pashoqe. Kundrejt tyre, borxhet e Greqisë nuk janë hiç gjë. Megjithëse edhe Greqia ka përjetuar disa falimentime shtetërore. Historianë të tjerë të ekonomisë i lidhin ndryshimet në politikën fiskale dhe financiare me faktin që shumë vende veriore kanë qenë në mesjetë anëtare të Aleancës Tregtare Hanseatike. Që në atë kohë janë vënë themelet për virtytet tregtare. Kurse në jug, përkatësia në Perandorinë Osmane krijoi rutinën e vet.
Ndarje në euro veriore dhe euro jugore
Ndryshimet e mëdha në aktivitetin ekonomik brenda BE-së e kanë bërë ish presidentin e Shoqatës së Industrisë gjermane, Hans-Olaf Henkel, që të përpilojë një koncept, i cili është diskutuar në mënyrë kontroverse. Ai kërkon futjen e një euroje veriore për vendet e fuqishme ekonomike në veri të Alpeve dhe një euroje jugore, për pjesën tjetër të vendeve. “Për çdo ekonomist është e qartë se euro është shumë e dobët për vendet veriore dhe shumë e fortë për vendet jugore. Nëse ne me euron e dobët e kemi të lehtë të eksportojmë, atëherë taksapaguesit dhe fëmijët e tyre në jug duhet të paguajnë më shumë për pasojat financiare. Kjo është çmenduri”, thotë Henkel.

Inflacioni e ndan Evropën
Një linjë ndarëse midis veriut dhe jugut ekonomisti nga Brukseli Zsolt Darvas e shikon tek inflacioni, vlerësimi i parasë në shtetet e euros. Në veri inflacioni është i ulët, në jug është i lartë. Inflacioni i lartë në jug është shkaktuar nga paratë e veriut, thotë Zsolt Darvas. “Investimet nga veriu përshembull shkaktuan flluckën e sapunit në tregun e pasurivë të patundshme në Spanjë,” thotë ai. “Në të ardhmen kjo do të kthehet përmbys, sepse shtetet e jugut në moment nuk kanë aftësi konkuruese. Kjo do të thotë ato nuk mund të eksportojnë sa duhet, në mënyrë që t`i transferojnë borxhet jashtë vendit. Kështu që duhet të ketë një inflacion më të lartë në veri dhe një më të ulët në jug, ose madje deflacion”, thotë Zsolt Darvas.
“Duhet të luftojmë”
Prej dekadash shtetet me mirëqënie të lartë i transferojnë miliardat e BE-së si ndihma strukturore në vendet me më pak mirëqënie. Sepse afrimi i raporteve ekonomike është detyrë kryesore e unionit. Ky princip solidariteti i komunitetit nuk është prekur deri tani, edhe nëse gjatë bisedimeve për buxhetin plasin gjithnjë grindje midis paguesve neto dhe marrësve neto. Greqia është me vite të tëra marrës i madh i këtyre ndihmave. Mario Monti, kryeministri italian, shprehu këtë javë keqardhjen, që sërish janë krijuar paragjykimet midis veriut dhe jugut, madje ndarje frontesh. “Kjo është shumë shqetësuese, dhe ne duhet të luftojmë. Jam i sigurt se shumica e gjermanëve kanë simpati për Italinë, ashtu si edhe italianët i admirojnë gjermanët për kualitetet e tyre të shumta,” tha Mario Monti.

Dukuria shqetësuese e falimentimit të bizneseve ka vazhduar edhe në gjashtëmujorin e parë të këtij viti. Vetëm për ketë pjesë janë mbyllur, sipas zyrtarëve të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, 500 biznese, kurse janë regjistruar mbi 5000 biznese të reja. Për komunitetin e biznesit mbyllja e bizneseve është shqetësuese, për këtë, ata kërkojë reforma nga Qeveria e Kosovës, të cilat do të ndikojë në zhvillimin ekonomik.

Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës (OEK), Safete Gërxhaliu, tha për Telegrafin se dukuria e mbylljes së bizneseve është riaktualizuar së fundmi. Ai thotë se kjo po ndodhë për shkaka të mungesës së parasë dhe efekteve të krizës, të cilat janë në rënie. “Duhet të ndërmerren reforma substanciale të cilat do të kontribuonin për zhvillim ekonomik, e jo të bëhen reforma vetëm për marketing”, tha kryetari Gërxhaliu.

Në anën tjetër, zëdhënësja e MTI-së , Arta Istefi, ka treguar për Telegrafin se në gjashtë mujorin e parë të vitit 2012 në Agjencionin për Regjistrimin e Biznesit janë regjistruar 5245 biznese, ndërsa janë mbyllur 500 biznese. “ Krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar këtë vit janë regjistruar 1117 biznese më shumë se sa në gjashtë mujorin e parë të vitit 2011.

Ndërsa për periudhën janar-qershor të vitit 2011 janë mbyllur 466 biznese, pra 34 më pak se sa në periudhën e njëjtë të këtij viti”, thotë Istrefi.

Ajo ka numëruar reformat që ka bërë MTI-ja për të përmirësuar ambientin e të bërit biznes siç janë shkurtimi pajisjes me dokumente dhe lejet e nevojshme për fillimin e një biznesi të ri. “Nëse shikohen trendët e regjistrimit dhe mbylljes së bizneseve nga viti 2008 deri në vitin 2012, shihet se në vitin 2008,2009 dhe 2010 pothuajse nuk ka pasur rritje të regjistrimit të bizneseve, kurse në vitin 2011 kemi pasur rritje të regjistrimit të biznesit për 54 për qind“, thotë Istrefi.

Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, sipas saj, e konsideron sektorin privat tejet të rëndësishëm për zhvillimin ekonomik të vendit dhe se reformat e të bërit biznes tashmë po tregojnë rezultatet e para të trendit të rritjes së biznesit. “MTI-ja ka ndërmarrë një sërë reformash për lehtësimin e të bërit biznes ku ka shkurtuar kohën për të regjistruar biznesin nga 58 ditë në më pak se 5 ditë. Gjithë ashtu, janë hapur 25 qendra për regjistrimin e biznesit ‘One-Stop-Shop’ me anë të së cilës bizneset nuk kanë nevojë të udhëtojnë deri në Prishtinë për të regjistruar biznesit”, është shprehur zëdhënësja e MTI-së Arta Istrefi. /Telegrafi/kohaislame

Institucionet kosovare nuk e dinë numrin e saktë të personave të papunë përderisa flasin vetëm me të dhëna të supozuara mbi këtë aspekt. Shifrat e prezantuara mbi papunësinë pranohen si të pasakta edhe nga vetë “hartuesit” e tyre. I saktë konsiderohet vetëm numri i punonjësve të regjistruar zyrtarisht për të cilët paguhen kontribute tatimore.

Sipas të dhënave të Administratës Tatimore të Kosovës, numri i të punësuarve zyrtarisht kalon shifrën prej 213 mijë, shkruan sot “Koha Ditore”.

“Numri i punëtorëve të cilëve u ndalet tatimi në burim është 213.369”, ka thënë Valentina Bytyçi, zëdhënëse e Administratës Tatimore të Kosovës.

Në raportin e fundit të Bankës Qendrore mbi trendët ekonomikë të Kosovës, thuhet se përqindja e personave të papunë në vend është mbi 45 për qind. Por, me këto të dhëna nuk pajtohen zyrtarët e kabinetit qeveritar, ani pse të njëjtët nuk kanë shifra të sakta të të papunëve. Sipas ministrit të Punës, Nenad Rashiq, papunësia është në shkallën prej 30 për qind. Shifrat zyrtare nga Divizioni për Punë dhe Punësim i kësaj ministrie flasin për më shumë të papunë. Hafiz Leka, kryesues i këtij divizioni, i ka thënë gazetës se numri i “supozuar” të papunëve sillet nga 35 deri në 39 për qind të popullsisë. E, më e lartë është shifra e prezantuar nga sindikalistët, të cilët thonë se shifra e të papunëve prek 50-përqindëshin e popullsisë.

Nga vetë zyrtarët e Ministrisë së Punës dhe të Mirëqenies Sociale është kërkuar kujdes i veçantë në rastet kur përdoren shifrat mbi papunësinë. Sipas të dhënave të supozuara që posedon kjo ministri, Kosova ka pasur 325 mijë të papunë në fund të vitit 2011. Por, Hafiz Leka, shef i Divizionit për Punë dhe Punësim në MPMS, ka thënë se asnjë shifër mbi papunësinë nuk është e saktë.

“Me statistika në tregun e punës duhet të kemi kujdes. Asnjë shifër nuk është e saktë. Një prej faktorëve është se ende nuk kemi të dhëna zyrtare mbi numrin e saktë të popullsisë”, ka thënë Leka.

Sipas tij, të dhënat e ministrisë që janë marrë nga entet rajonale të punësimit flasin për papunësi nga 35 deri në 39 për qind në dhjetorin e vitit 2011. Ai beson se nëpërmjet një programi të cilin e ka futur në funksion kjo ministri, të arrihet deri te gjetja e numrit të saktë të të papunëve.

Ministria e Punës është duke implementuar një produkt që quhet Sistemi i Informatave për Menaxhimin e Punësimit, nëpërmjet të cilit të dhënat mbi numrin e punëkërkuesve po futen “online” nga datoteka që ka qenë e shtypur në letër.

“Kemi arritur që sipas shënimeve të fundit që i ka nxjerrë sistemi, në mënyrë automatike të bëhet regjistrimi i punëkërkuesve dhe përcjellja e trendit të regjistrit të punëkërkuesve. Sipas sistemit dhe bazës së të dhënave, aktualisht janë 89 mijë e 786 punëkërkues që kanë status aktiv, që janë aktivë në kërkim pune, dhe 184 mijë e 346 punëkërkues pasivë, që nuk e kanë rifreskuar kërkesën për punësim për më shumë se 6 muaj”, ka thënë Leka.

Sipas tij, të dhënat momentale flasin për 274 mijë e 132 punëkërkues. Ani pse dihet numri i punëkërkuese, ministria nuk ka mënyrë se si të përcaktojë numrin e personave që janë të papunë, por që nuk i janë drejtuar entit për punësim për t’u regjistruar si punëkërkues.

“Ne si zyrë e punësimit nuk mund të dimë për qytetarët që nuk i drejtohen qendrës për punësim. Nuk e dimë sa është shifra e personave të papunë dhe që nuk janë punëkërkues”, ka thënë ai.

Në bazë të të dhënave preliminare nga regjistrimi i popullsisë, 64 për qind e rreth 1.8 milionë banorëve të Kosovës janë të moshës së aftë për punë, apo rreth 1 milion e 152 mijë banorë. Nga të dhënat e Ministrisë së Punës, supozohet se në Kosovë janë të punësuar rreth 500 mijë njerëz. Bazuar po në të dhëna të supozuara, në sektorin publik janë të punësuar rreth 78 mijë persona, përderisa në atë privat janë të punësuar 173 e 442 persona./koha/kohaislame

Maqedonia është një nga pesë vendet të këtij globi me ekonominë më të keqe, duke u radhitur përkrah Kongos, Bellorusisë, Sudanit, etj.

Kjo bëhet e ditur nga televizioni prestigjioz CNN, ku në pjesën CNN Money shkruhet titulli “Maqedonia: Papunësia e keqe”.

Maqedonia siç thuhet gjendet në vendin e katër në këtë listë botërore, për shkak të shkallës së lartë të papunësisë që arrin në 31, 2 për qind.

Lajmi është përhapur nga mediat e opozitës në Shkup, të cilët lidhur me këtë situatën kanë drejtuar akuza në adresë të kryeministrit Nikolla Gruevskit dhe qeverisë së koalicionit, për shkak të izolimit të vendit dhe mungesës së tërheqjes së investimeve./ina/kohaislame