Ballina Blog Faqe 702

Bujqësia shqiptare tërheq vëmendjen e zviceranëve

Itinerari i specialistëve nga Zvicra përmbante kryesisht vizita në vreshta, sera, kopshte perimesh dhe ferma kafshësh.

Një grup me 20 specialistë të bujqësisë organike nga Zvicra po zhvillojnë një vizitë 6 ditore në Shqipëri për të parë nga afër prodhimet bio të saj, dhe për të studiuar mundësitë e zhvillimit më të madh të kësaj fushe.

Specialistët zhvilluan një tur në një mori fermash dhe njësi të prodhimeve bio në Tiranë, Durrës, Lushnje, Vlorë, Përmet, Gjirokastër dhe Sarandë. Shumë prej tyre erdhën fillimisht me ndrojtje në Shqipëri me informacionin e pakët mbi një vend jo shumë të njohur në Zvicër. “Besoj se Shqipëria ka potenciale të mëdha dhe të pashfrytëzuara për të zhvilluar bujqësinë organike dhe turizmin – thotë specialisti Eric Meili. – Në sipërfaqe të vogla prodhimet organike dalin me cilësi të shkëlqyer”.

Itinerari i specialistëve nga Zvicra u përgatit nga Shoqata Shqiptare e Marketingut dhe përmbante kryesisht vizita në vreshta, sera, kopshte perimesh dhe ferma kafshësh. “Gjëja që më ka bërë më shumë përshtypje – thotë specialisti Peter Kuchler – është se të gjithë këta përpunues e kanë filluar prodhimin e tyre me sasi të vogla, me punishte dhe sipërfaqe të vogla dhe më pak bashkëpunëtorë, dhe kjo do të thotë se ruhet cilësia e produktit. Duhen vetëm dy orë fluturim për të ardhur në Shqipëri dhe europianët duhet të mësojnë mbi këto potenciale bujqësore të këtij vendi. Një tjetër cilësi e veçantë e prodhimeve bio shqiptare është se ato edhe shërbehen me shumë kulturë e dëshirë nga prodhuesit e tyre”.

Agjencitë turisitike shqiptare po krijojnë tani edhe një hartë me shtëpitë e agriturizmit, e cila po zmadhohet me shpejtësi. “Gjëja më mbresëlënëse është që në praktikë bujqësia organike shqiptare është zhvilluar shumë – thotë specialisti Martin Lichtenhalm. – Fermerët kanë fituar shumë njohuri dhe i kan zbatuar në praktikë, por janë krijuar edhe institucionet e para që hapën rruëgn për zhvillimin e bujësisë organike. Është ngritur Instituti i Bujqësisë Organike, kemi një trupë certifikimi, që quhet Albinspekt, për certifikimin e fermerëve dhe produkteve organikë, kemi edhe një organizatë tjetër Shoqata Shqiptare e Marketinugt (AAM) që shpërndan shumë informacion në Europë”.

Sipas Institutit të Statistikave, eksportet bujqësore shqiptare po shtohen nga viti në vit drejt vendeve të BE-së, megjithëse Shqipëria i ka kufijtë e hapur për çdo import bujqësor nga vendet fqinje për shkak të marrëveshjeve të tregtisë së lirë. Prodhimet shqiptare pëlqehen kryesisht prej faktit se janë bio dhe të pamodifikuara genetikisht. Ky origjinalitet, pohojnë ekspertët, ka rritur mjaft vlerat konkurruese të prodhimeve shqiptare./voa

Të rinjtë shpenzojnë 2 – 10 euro në ditë

Çmimet e larta në tregun e artikujve të konsumit të përditshëm, përballë pagave mesatare që në Kosovë sillen rreth 360 euro, përcaktojnë edhe mundësitë e shpenzimeve nga ana e të rinjve në vend, varësisht nga ajo se a varen nga buxheti i familjes apo nga të ardhurat që fitojnë me punën e tyre.

Kështu vlerësojnë disa të rinj, të cilët thonë se karshi nevojave të tyre, mundësitë e shpenzimeve nuk janë të mjaftueshme, si pasojë e pafuqisë së tyre blerëse.

Në rubrikën tonë të përjavshme për të rinjtë VOX, ata thonë se gjatë një dite shpenzojnë prej 2 deri në 10 euro, ndonëse jo të gjithë shpenzojnë njëjtë dhe në kushte të njëjta.

Dren Krasniqi, është nxënës i shkollës së mesme, shpreh mendimin se shpenzimet mesatare që ai i bën brenda një dite, nuk janë edhe aq të mëdha.

“Mua dita më kushton rreth dy deri tri euro. Varet, të premteve kur dalim, kushton më shumë, prej 5 deri në 6 euro. Ditëve të tjera shpenzojmë për bukë, të premteve dalim në kafene. Shpenzimet për kolegj i paguan babi”.

Edhe Fitore Avdiu është nxënëse e shkollës së mesme. Por, sipas saj, dita i kushton më shumë se 5 euro dhe kjo është, siç thotë ajo, pasojë e të mos kursyerit të parasë nga vet ajo.

“Një ditë e imja, diku arrin maksimumin deri në 10 euro. Minimumi, 4 ose 5 euro. Të gjitha këto para shkojnë në telefon, ushqim, në shëtitje me shokë e me shoqe. Duhet të kursejmë më shumë, por ne nuk po kursejmë. Mundësitë i kam dhe nuk i kam, sepse punon vetëm prindi im. Të kisha punuar vet nuk kisha harxhuar kaq shumë. E kemi gabim, sepse duhet t’i kuptojmë prindërit dhe të mos harxhojmë kaq shumë”.

Por, studentët thonë se nevojat dhe obligimet e tyre janë shumë më të mëdha se sa të nxënësve të shkollës së mesme.

Por, a shpenzojnë më shumë se ata?

Jo të gjithë studentët kanë përgjigje të ngjashme. Visar Bajraktari, student i Fakultetit Ekonomik, thotë se jeton në Prishtinë dhe se lehtësim për të është se nuk paguan për banimin.

“Unë këtu kam shpenzime më pak se sa ata që janë të ardhur prej vendeve tjera, sepse unë banoj këtu. Mesatarisht 3 euro në ditë i shpenzoj. Tamam, për një student, kisha për të thënë se nevojiten 5 euro në ditë. Për shembull, ke ligjërata gjithë ditën. Një porcion bukë të hash, më i thjeshti, kushton 1 euro e gjysmë. Edhe 1 euro e gjysmë për kafe. Sigurisht që shkaqet ekonomike ndikojnë në këto gjëra”.

Ndryshe mendon Erxhan Tërpeza, student në Fakultetin të Muzikës. Ai thotë se shpenzimet brenda një ditë i ka mjaft të mëdha.

“Të themi të drejtën, vetëm bukë për të ngrënë, është vështirë ta kalosh ditën vetëm me 3 euro. Për një student është vështirë, sepse gjithë ditën lexon, lodhet dhe truri kërkon. Afërsisht, aty rreth 7 deri në 10 euro shkojnë për një ditë, ushqim dhe gjëra tjera. Ndonjëherë dalim të pijmë kafe. Më shumë janë kërkesa ditore se sa diçka tjetër. Ushqimi është shumë i shtrenjtë dhe ndonjëherë edhe qejfi për të dalë. Për ne është shumë shtrenjtë”.

Fatbardha Arifi studente në drejtimin e ekologjisë, po ashtu mendon se mesatarja e shpenzimeve ditore për një student që vjen në kryeqytet për të studiuar është 10 euro.

“Unë jam studente dhe natyrisht jetoj larg familjes dhe shkollohem. Kështu që duke marrë parasysh ushqimin, ndonjë libër ose ndonjë gjë që duhet fotokopjuar, afërsisht, ndodhë që brenda ditës t’i harxhojmë deri në 10 euro. Ndonjëherë na bie që të shpenzojmë më shumë, e ndonjëherë më pak, por mesatarisht na bie rreth 10 euro në ditë”.

Diferenca e shpenzimeve nuk është e madhe as ndërmjet studentëve dhe të rinjve që kanë përfunduar studimet dhe tash janë të punësuar.

Edhe atyre, dita ju kushton ngjashëm, varësisht nga rrethanat.

Por, ata thonë se krahasuar me të ardhurat e tyre, çmimet janë të larta dhe kjo reflekton edhe në atë se sa shpenzojnë ata. Kështu thotë edhe Heroid Qorolli, i punësuar si kontabilist.

“Harxhimet janë të përditshme, do të thotë, gjërat elementare si ushqimi dhe pijet, por që nëse i krahasojmë në bazë të të ardhurave dhe rrogave që i kemi janë shumë të shtrenjta. Brenda ditës unë nuk harxhoj më shumë se 4 euro për përmbushjen e nevojave elementare. Unë kam pak fat sepse e kam rrogën pak më të lartë se sa zakonisht në Kosovë, por për shumicën e të rinjve janë shumë. Do të thotë, me pagat e tyre nuk arrijnë asgjë më shumë. Me atë pagë nuk mund t’i përmbushin nevojat që i kanë”.

Liridona Stublla, thotë se është studente dhe njëkohësisht edhe e punësuar. Por, mundësitë e shpenzimeve të atyre që punojnë dhe të atyre që studiojnë, ajo nuk i sheh të njëjta.

“Ndoshta ditën e mbylli me 7 deri në 10 euro. I plotësoj kërkesat e mija, shumicën po, duke marrë parasysh që edhe punoj. Por, një student që nuk punon, normal, ndoshta me 2 euro e kalon ditën dhe nuk mund t’i plotësojë kërkesat e veta. Çdo ditë është rutinë. Është ushqimi, transporti, e ndoshta ndonjë herë edhe me dalë”.

Ndërkaq, Marigonë Krasniqi, është e punësuar në një bankë në kryeqytet. Por, sipas saj, shpenzimet ditore i ka modeste dhe vetëm për gjërat elementare.

“Unë që punoj, arsyetohet të harxhoj deri në 5 euro, po mendoj, për kafe, ushqim, transport. Aq janë limitet dhe aq arsyetohet me rrogat që i kemi”.

Çmimet e ushqimeve në Ballkan arrijnë rekorde të reja

Artikujt ushqimorë arritën çmime rekord në shtator pas thatësirës së verës e kostoja në rritje e ushqimit në tregjet botërore pati ndikimin e saj edhe në Ballkan.

Në tregun e Shkupit, qytetarët po blejnë zarzavate e fruta për t’u përgatitur për dimrin, por thonë se çmimet tani janë shumë më të larta se më 2011 e nuk do të jenë në gjendje të përgatisin gatimet tradicionale.

Tregtarët pranojnë se çmimet janë rritur këtë vjeshtë, por si rezultat i rritjes së çmimeve të ushqimeve në tregjet botërore.

Thatësira në SHBA e Kanada ka shkaktuar prodhim më të ulët të misrit e sojës këtë vit, ndërsa prodhimi i ulët në Ukrainë, Rusi e Kazakistan ka shkaktuar rritjen e çmimet të grurit, thanë tregtarët maqedonas.

Jordan Iliev, 55 vjeç ka shitur vezë në tregun e Shkupit prej vitesh. Ai tha se është i detyruar të ngrejë çmimet këtë muaj e pret që t’i rrisë sërish së shpejti.

“Ka një rritje të madhe të ushqimeve bazë,” tha ai. “Për shembull, ferma jonë bleu misër për ushqim dje me çmimin 0.303 euro për kilogram, që është jashtëzakonisht i lartë. Në supermarkete çmimet e vezëve janë edhe më të larta se këtu, në tregun fshatar. Dhe ndoshta do të shohim rritje të mëtejshme të çmimeve.”

Ministri maqedonas i Bujqësisë, Pyjeve e Furnizimit me Ujë Ljupco Dimovski tha për SETimes se qeveria po vëzhgon nga afër rritjen e çmimet të ushqimeve bazë e po përgatit masat ndihmëse.

“Maqedonia nuk është një ishull i izoluar,” tha Dimovski. “Vendi është pjesë e ekonomisë e tregjeve botërore dhe duhet të pritet që rritja botërore e çmimeve do të pasqyrohet në tregun vendas. Qeveria është këtu për të ndërhyrë me disa masa e për të ndaluar këtë prirje të rritjes [së çmimeve] ose të neutralizojë ndikimin e saj.”

Çmimet e ushqimeve në tregjet botërore u rritën me një mesatare prej 10 përqind nga qershori në korrik, sipas të dhënave të fundit të Bankës Botërore. Të dhënat e Agjencisë Maqedonase të Statistikave tregojnë se çmimet e ushqimeve në gusht, të krahasuara me të njëjtin muaj vitin e kaluar, u rritën me 2.8 përqind. Çmimet e frutave, zarzavateve e peshkut u prekën më rëndë./set

Kush detyron bizneset të falimentojnë?

Në Kosovë, vetëm gjatë këtij viti kanë falimentuar 714 biznese private, ndërsa janë regjistruar 6 mijë e 960 biznese. Sipas autoriteteve kompetente, arsyeja e shuarjes së bizneseve, është vullnetare.

Por, njohës të çështjeve ekonomike konsiderojnë se numri i bizneseve të shuara është më i madh, por për shkak të procedurave të tepërta, për shuarjen e tyre, pronarët hezitojnë të bëjnë një gjë të tillë.

Naser Graiçevci, ekspert i ekonomisë, njëherazi ish drejtor në agjencinë e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, që funksionin në kuadër të Ministrisë së Tregtisë, thotë arsyet janë të shumta.

Ai, prej se nuk punon në institucionet shtetërore, thotë se i vëren elementet negative që pengojnë zhvillimin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme.

Sipas tij, disa pengesa në këtë fushë fillojnë që nga Administrata Tatimore dhe Dogana e Kosovës. Për të funksionuar një biznes, thotë ai, duhet gjithsesi të kenë lidhje më inspektorët e këtyre institucioneve.

“Një ndërmarrje, për të prosperuar, duhet të këtë një inspektor ‘të njohur’ në Administratën Tatimore dhe doganat, nëse nuk dëshiron të dënohet. Dhe, automatikisht kjo ndikon në krijimin e një konkurrencë jolegale. Do të thotë, të gjitha pikave prej doganës, ATK-së, janë procedura të stërzgjatura, që unë mendoj se inspektorët i bëjnë në krye në vete, por prapë përgjegjësia bie mbi ata që udhëheqin këto institucione. Sepse duhet të ketë sistem të monitorimit dhe kontrollimit”, deklaron Graiçevci për Radion Evropa e Lirë.

Megjithatë, ai përmend edhe faktorë të tjerë që ndikojnë në shuarjen e bizneseve në Kosovë.

“Faktorët janë të shumtë, ndikimet e krizës globale ekonomike që po vijnë te ne, politikat jo të favorshme financiare, procedurat e tepërta edhe më tutje, përkundër që thuhet se është bërë eliminimi i disa lejeve dhe licencave. De fakto niveli lokal ka zgjedhur format tjera, me të cilat ngarkon biznesin me këto çështje dhe në përgjithësi ky është ai ambienti që bizneset, falë gjeturisë së tyre mbijetojnë, jo nga fakti që është krijuar një ambient prosperues apo ambient që nxitë zhvillimin ekonomik”, thekson Graiçevci

Naim Gashi, konsideron se shuarja e bizneseve paraqet sinjal jo të mirë për përmirësimin ekonomik të Kosovës.

“Klima e bizneseve në Kosovë nuk është e favorshme për t’u rritur numri i bizneseve, për t’u zgjeruar dhe zhvilluar, pasi që trendi i zhvillimit ekonomik në përgjithësi ka shënuar një ngadalësim të zhvillimit ekonomik gjatë këtij viti, dhe këto janë pasoja anësore të cilat reflektojnë edhe përmes shuarjes së bizneseve”, shprehet Gashi.

Gashi, ndërkaq vlerëson se sektori privat në Kosovë duhet të jetë promotor i zhvillimit ekonomik, kështu që ky sektori kërkon vëmendje të shtuar nga autoritet kompetente.

Ai thotë se sektori privat në Kosovë është i interesuar prej vendimmarrësve vetëm nga këndvështrimi i vjellës se taksave të tyre, ndërsa nuk ka ndonjë politikë fiskale favorizuese karshi tyre.

“Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme, në çdo vend në tranzicion, siç është Kosova, kanë gjeneruar vende pune, kanë gjeneruar zhvillim. Prandaj, fokusi dhe krijimi i privilegjeve ndaj tyre, lehtësirave të ndryshme, përmes kamatave, politikave fiskale, do të ishte një injeksion shumë i mirëpritur për zhvillimin ekonomik të vendit”, thotë Gashi.

Sidoqoftë, sipas shifrave zyrtare të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, prej vitit 2000 e deri më tani, janë regjistruar gjithsej 117.153 biznese private.

Mollët vendore në treg

Sezona e vjeljes së mollëve ka filluar. Kultivuesit e kësaj peme, tashmë i kanë plasuar prodhimet e tyre në tregun vendorë. Ata thonë se sivjet rendimenti dhe cilësia e mollëve është pak më e mirë se sa viteve të kaluara dhe kjo falë ngritjes së pemishteve të reja dhe falë përforcimit të kapaciteteve të tyre teknike për kultivimin e kësaj peme.

Safet Blakaj nga shoqata e mollëve “Pema” në Kovragë, tha se sivjet kultivuesit e mollës janë të kënaqur me rendimentin, që përkundër thatësisë që ka mbretëruar gjatë kësaj vere, ka shënuar një rritje të vogël. Sipas tij, viteve të fundit ka pasur një rritje përreth 25 për qind në prodhimtarinë e mollëve. “Brenda një viti, anëtarët e shoqatës “Pema” prodhojnë rreth 1500 tonë mollë, gjë të cilin e presim edhe sivjet, pasi që është ngritur edhe cilësia e kësaj peme dhe në prodhim dalin edhe pemishtet e reja të mollës, të cilat i kemi ngritur me përkrahjen e Ministrisë së Bujqësisë. Zgjerimi i pemishteve tona, ka ndikuar që viteve të fundit të na rritet prodhimtaria e mollës për 25 për qind”, tha Blakaj.

Isuf Cikaqi, drejtor i Departamentit të Prodhimtarisë së Bimëve në Ministrinë e Bujqësisë, thotë se për të rritur prodhimtarinë e mollës, Ministria e Bujqwsisw ka investuar në shumë projekte përmes të cilave ka shtuar sipërfaqet e mbjella, por ai, pranon që në nivel vendi ka edhe shumë hapësirë për t’i rritur kapacitetet prodhuese të mollës. “Duke parë interesimin e fermerëve për kultivimin e mollës, Ministria e Bujqësisë që tre vite radhazi i përkrah fermerët në shtimin e sipërfaqeve me mollë dhe në rregullimin e infrastrukturës përcjellëse të pemishteve, të cilat arrijnë vlerën në rreth një milionë euro, ndërsa në tërë territorin e vendit tonë, sipërfaqet e mbjella me mollë arrijnë në mbi 1530 hektarë dhe prodhimi i mollës arrin në mbi 30 mijë ton në vit”, thotë Cikaqi.

Ai tha se fermat tradicionale me mollë përfshijnë një sipërfaqe prej 800 hektarësh, fermat gjysmë-komerciale 480 hektarë dhe ato komerciale një sipërfaqe prej 250 hektarë me mollë. Ndërsa, në bazë të numrit të fidanëve të prodhuar dhe importuar në vendin tonë, çdo vit në Kosovë mbillen mbi 100 hektarë të rinj me mollë.

Ministria e Bujqësisë, gjatë viteve të kaluara ka investuar në 297 projekte të fermerëve për ngritjen e pemishteve dhe rregullimin e infrastrukturës përcjellëse, në vlerë prej rreth 932 mijë euro, përmes së cilave ka arritur t’i shtojë dhe rregullojë 223 hektarë të mbjellë me mollë. Ndërsa, deri më tani, në kuadër të programit të sivjetmë, Ministria e Bujqësisë ka miratuar edhe 65 projekte të reja për pemishte, që arrin vlerën në rreth 603 mijë euro.kohaislame

Kosova në presion social

Papunësia në Kosovë, e cila ka arritur në shkallën 44.9 për qind, është si pasojë e mungesës së mbështetjes institucionale dhe procesit të privatizimit, i cili si i tillë nuk gjeneron vende të reja pune, por i reduktoi edhe atë që ishin, vlerësojnë ekspertë të çështjeve ekonomike në Prishtinë.

Ata thonë se në një periudhë të gjatë kohore, rritja ekonomike ne Kosovë nuk u shndërrua në zhvillim ekonomik. Sikur rritja ekonomike do të ishte shndërruar në zhvillim ekonomik, sipas tyre, do të kishte një zbutje të papunësisë dhe zbutje të varfërisë në vend.

Eksperti i çështjeve ekonomike, Muhamet Sadiku, thotë për Radion Evropa e Lirë se shkalla e lartë e papunësisë ndërlidhet me zhvillimin e deritashëm të sektorit privat. Siç thekson Sadiku, sektori privat ka pasur pengesa në zhvillim. “Një prej problemeve më serioze për rritjen e punësimit në Kosovë, mbetet mungesa e mbështetjes institucionale, mungesa e mbështetjes për të përmirësuar mjedisin biznesor dhe inkurajimi e iniciativave private për të gjeneruar më shumë vende pune”, thekson ai.

Pritje për krijimin e vendeve të reja të punës ka pasur gjatë procesit të privatizimit të ndërmarrjeve shoqërore, por që edhe në këtë rast, sipas profesor Sadikut, ndodhi e kundërta. “Procesi i privatizimit me të gjitha problemet e veta, me te gjitha pritjet që i kemi pasur, vërtetë nuk është dëshmuar si nj prej politikave për uljen e papunësisë në Kosovë. Prandaj, mbetet obligim i institucioneve që të punojnë më me ngulm të promovojnë politika te reja, sektorë të ri të ekonomisë, të aktivizojnë potencialet të cilat mund të shndërrohen në punësim, sepse Kosova gjendet në një presion të madh social”, shprehet Sadiku.

Ndërkohë, ulja e shkallës së papunësisë deri në vitin 2015, edhe sipas zhvillimeve në sektorin publik, nuk pritet të shënojë rënie, pasi që korniza afatmesme e shpenzimeve 2013-2015, e miratuar nga Qeveria e Kosovës, nuk parasheh punësim të ri.

Sipas kësaj kornize, zëvendësime dhe pranime të punëtorëve të rinj do të bëhen vetëm atëherë kur kërkohet me ligj, ose kur punëtorët aktualë pensionohen, apo nuk janë të gatshëm për punë.

Profesori i ekonomisë, Isa Tahiri thotë se institucionet e Kosovës do të duhej të ishin më të organizuara për moskrijimin e kësaj përqindjeje të papunësisë. “Ekzistojnë faktorë të brendshëm dhe të jashtëm për ngritjen e numrit të të punësuarve në Kosovë, është organizimi i qeverisë se sa duhet të jetë numri i studentëve për kokë banori në Kosovë”, bën të ditur Tahiri.

Orientimi i punësimit në sektorin privat, thekson Tahiri, është mënyra më e mirë e zvogëlimit të shkallës së papunësisë në Kosovë. “Nuk ka prodhueshmëri brenda Kosovës, pjesa dërmuese e tatimeve që i mbledh Kosova është në kufi. Kosova duhet të ndryshojë politikat, duhet t’i aktivizojë resurset dhe faktorët që shndërrohen në punësim më të madh dhe duhet të zgjidhen sektorët e ekonomisë që mund të jenë më prodhues, më të sigurt për një punësimi të qëndrueshëm”, thotë Tahiri.kohaislame

Turqia heq nga qarkullimi makinat mbi 20 vjeçare

Ministri turk i transportit, Ali Jellderem, deklaroi se është vendosur që të gjitha makinat që kanë mbi njëzet vjet në qarkullim, do të ndalohen të qarkullojnë në rrugët e vendit. Sipas tij, kjo bëhet për lehtësimin e trafikut.

Ai shtoi se makinave mbi 20 vjeçare, do u vihet një çmim dhe do të shiten për skrap. Për ti nxitur qytetarët që ti heqin makinat e tyre të vjetra, do u falen të gjitha gjobat dhe taksat pronarëve që i heqin makinat me dëshirën e tyre nga qarkullimi. /A.online/kohaislame

Sistemi Bankar, pengesë serioze karshi biznesit

Normat e larta të interesit dhe qasja e ulët në financa për biznese janë duke penguar në mënyrë serioze zhvillimin e sektorit privat, rrjedhimisht zhvillimin ekonomik të Kosovës.

Kështu thuhet në një analizë të quajtur Sektori Privat – Ndihmesë apo Barrierë, publikuar mërkurën nga Instituti “Riinvest” dhe Fondacionit i Kosovës për Shoqëri të Hapur.

Kjo analizë përfshin hulumtimin e shërbimeve bankare, në theks të veçantë normat e interesit, si dhe një anketë me 600 ndërmarrje të vogla dhe të mesme, lidhur me kamatat e kredive.

Kreditë janë rritur nga viti në vit, vetëm në vitin 2011, kreditë kanë shënuar rritje vjetore prej 16.6 për qind, ndërkaq kamatat për kredi individuale ishin 14.2 për qind, kurse për biznese 16.65 për qind, duke shënuar kështu normat më të larta të kredive në rajon.

Alban Zogaj, nga instituti “Riinvest” tha se rezultatet në këtë hulumtim tregojnë se sistemi bankar në Kosovë karakterizohet me një prezencë të madhe të kapitalit të huaj, ku 89.2 për qind e aseteve totale janë të menaxhuara nga bankat e huaja.

“Të gjitha kreditë më mbi 10 mijë euro janë të garantuara me kolateral, dhe kolatarali në Kosovë është 263 % e vetë kredive të lëshuara nga bankat. Do të thotë, bankat në Kosovë garantohen me një kolateral që ka një vlerë shumë më të madhe, e që në rajon është 126 për qind të vlerës. Dhe në konsiderojmë që kjo i bën me risk më të ulët kreditë e lëshuara në Kosovë”, tha Zogaj.

Ai tha se për shkak të hipotekës dhe normës sw lartë të kredive, bizneset hezitojnë të aplikojnë për kredi në bankat komerciale në vend.

Mbi 70 për qind e ndërmarrjeve të anketuara, tha ai, kanë deklaruar se shërbimet në sistemin bankar janë të pafavorshme për zhvillimin e veprimtarive të tyre.

“Rezultate e anketës tregojnë se vetëm 12 për qind e bizneseve të anketuara, kanë marrë kredi nga bankat, dhe kjo përqindje me të vërtetë është shumë e ulët dhe meriton një vëmendje të shtuar”.

“74 për qind e firmave në Kosovë nuk kanë aplikuar për kredi në vitin 2010, arsyet kryesore janë normat e larta të interesit, disa kanë thënë që nuk kanë nevojë për kredi pasi nuk kanë ndonjë vizion zhvillues, nuk besojnë dhe kolaterali është i pamjaftueshëm”, theksoi Zogaj.

Instituti “Riinvest” rekomandon ekzekutivin e vendit që të ndërmarrë masa për përmirësimin e sistemit ligjor dhe instrumentet e tij lidhur për mbrojtjen e sigurimin e kolateralit kreditor dhe njëherësh të gjejë forma për uljen e normave të kredive.

Ministri i Financave, Bedri Hamza, tha se kanë punuar në krijimin e mundësive për hapjen e tregut bankar, kenë eliminuar disa pengesa në këtë fushë, dhe që do të bëjnë përpjekje për zvogëlimin e kamatave të kredive.

“Besoj që raporti i publikuar sot është një kontribut shtesë në drejtim të gjetjes se shkaqeve për këto norma të larta të interesit duke ofruar edhe rekomandimet konkrete që duhet të merren nga politikbërësit, Banka Qendrore e Kosovës, dhe në mënyrë që kostoja e financimit të jetë e pranueshme për bizneset dhe qytetarët”, u shpreh ministri Hamza.

Ndryshe, në Kosovë veprojnë tetë banka komerciale. Normat e kredisë i përcaktojnë vetë bankat në bazë të politikave të tyre ekonomike. Banka Qendrore e Kosovës, ndërkaq vetëm i menaxhon dhe nuk ka të drejtë të ndërhyjë në politikat afariste të tyre./BS/kohaislame

Dy Sudanët, pakt për eksportin e naftës

Sudani dhe Sudani i Jugut kanë arritur një marrëveshje për sigurinë e kufijve dhe prodhimin e naftës, që do të mundësojë rifillimin e eksporteve nga Jugu i Sudanit përmes Sudanit.

Lajmin e ka konfirmuar një zëdhënës. Liderët e dy vendeve fqinje arritën marrëveshjen pas katër ditësh bisedime në kryeqytetin e Etiopisë, Adis Abeba.

Por një numër çështjesh të tjera mbeten të pazgjidhura, përfshirë këtu rajonet e diskutueshme, për të cilat dy vendet arritën në prag të luftës më herët gjatë vitit.

Pasi luftimet për impiantet dhe territoret e diskutueshme shpërthyen, Kombet e Bashkuara kërcënuan me sanksione të dyja palët nëse nuk do të arrinin një marrëveshje gjithëpërfshirëse.

Ndërmjetësit e Unionit Afrikan duhet ende të konfirmojnë se një marrëveshje është arritur, por presidenti i Sudanit, Omar al Bashir dhe ai i Sudanit të Jugut, Salva Klir pritet të hedhin firmën gjatë ditës së enjte.

Vetëm pak detaje janë publikuar për paktin, por negociatorët nga të dyja palët thonë se ato kanë rënë dakord për krijimin e një zone të çmilitarizuar.

Të njëjtat burime thanë gjithashtu se është arritur edhe një marrëveshje ekonomike, për të mundësuar rifillimin e prodhimit të naftës në Sudanin e Jugut.

Por një zgjidhje nuk është gjetur ende për rajonin e Abieit, që është bërë skenë e luftimeve të përgjakshme për shkak të pretendimeve për sovranitet të dy palëve./tch/kohaislame

SHBA mbështesin programet për zhvillimin e bujqësisë së Kosovës

Washingtoni dhe Prishtina nënshkruan një marrëveshje, e cila ofron kredi për bujqit dhe agrobizneset, me një vlerë prej 26 milion dollarësh
Në Kosovë, qeveria amerikane dhe ajo në Prishtinë nënshkruan një marrëveshje me të cilën mundësohet ofrimi i kredive për bujqit dhe agrobizneset, me një vlerë prej 26 milion dollarësh amerikan. Përfaqësuesit e të dyja vendeve e vlerësuan këtë marrëveshje si një ndihmesë të madhe për zhvillimin e sektorit të bujqësisë, që shihet si një nga shtyllat e zhvillimit ekonomik, por që kishte mbetur nën hijen e sektorëve të tjerë./voa

- Advertisement -

Na ndiq

0NdjekësitNdjek
0NdjekësitNdjek

Moti

Tirana
clear sky
21.5 ° C
21.5 °
21.5 °
60 %
2.1kmh
0 %
Fri
37 °
Sat
38 °
Sun
39 °
Mon
37 °
Tue
32 °