Ballina Blog

Bilanci Vjetor i Energjisë, 2024

Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) publikon të dhënat e Bilancit Vjetor të Energjisë në Republikën e Kosovës për vitin 2024 me te dhëna preliminare

Rritet konsumi final i energjisë në 2024, krahasuar me 2023

 

Struktura e energjisë primare e konsumuar në Kosovë për vitin 2024 përbëhet nga: thëngjilli, produktet e naftës (benzina, nafta, mazuti, kerozina dhe gazi i lëngëzuar i naftës-GLN), biomasa, hidroenergjia, energjia e erës, energjia solare dhe biokarburantet. Energjia elektrike trajtohet si burim primar vetëm për sasinë e importit dhe eksportit. Kjo qasje është e bazuar në metodologjinë e EUROSTAT-it.

 

Pjesëmarrja e burimeve primare në dispozicion (%)

Llojet e  burimeve primare energjetike në dispozicion (ktoe)

Konsumi final i energjisë

 

Të dhënat për sasinë e energjisë së konsumuar në vitin 2024 janë përmbledhur dhe analizuar në bazë të hulumtimeve të ndryshme të kryera gjatë viteve në Kosovë nga institucione përkatëse. Përveç kësaj, janë përdorur edhe të dhëna administrative të marra drejtpërdrejt nga institucionet relevante që monitorojnë sektorin e energjisë.

 

Pjesëmarrja e sektorëve të ekonomisë në konsumin e energjisë (%)

 

Konsumi final i energjisë për vitin 2024 ishte 1477.2 ktoe, duke shënuar një rritje prej 3,93% krahasuar me vitin 2023.

 

Konsumi final i energjisë sipas sektorëve ekonomikë, 2024

 

Konsumi i të gjitha burimeve të energjisë në sektorin e industrisë

 

Në vitin 2024, konsumi i energjisë (i të gjitha produkteve energjetike), në sektorin e industrisë ka  shënuar një rënie të lehtë prej (-1,14%), krahasuar me vitin 2023.

 

Produktet e naftës rezultojnë të jenë produktet më të konsumuara në sektorin e industrisë, me një sasi prej 65%. Pas produkteve të naftës vjen energjia elektrike me 26%, thëngjilli 5%, si dhe biomasa me 4% të konsumit të përgjithshëm në këtë sektor.

 

Konsumi i energjisë në sektorin e industrisë, 2024

 

 

Shkarko komunikatën

https://askapi.rks-gov.net/Custom/1890ee33-0935-415b-aa55-5d25fbe06577.pdf

Njoftim për Tatimpaguesit – Aplikoni për Certifikim dhe Mirëmbajtje të Softuerëve Elektronikë Fiskalë (SEF)

Administrata Tatimore e Kosovës (ATK) njofton të gjithë personat fizikë dhe juridikë se, bazuar në Udhëzimin Administrativ (MFPT) Nr. 01/2025 për Shfrytëzimin e Pajisjeve Elektronike Fiskale, Sistemeve Fiskale dhe Softuerëve Elektronikë Fiskalë si dhe në dokumentin  Kërkesat specifike teknike dhe funksionale për Pajisjet Elektronike Fiskale/Sistemet Fiskale/Softueret Elektronike Fiskale është i hapur procesi i aplikimit për certifikim dhe mirëmbajtje të Softuerëve Elektronikë Fiskalë (SEF).

Me këtë rast, ftojmë të gjithë personat fizikë (jo-afaristë dhe afaristë) si dhe personat juridikë që të aplikojnë për t’u bërë Operatorë Ekonomikë të autorizuar për shitje, instalim dhe mirëmbajtje të SEF-ve, në përputhje me kushtet dhe procedurat e përcaktuara nga ATK.

Kriteret e aplikimit dhe dokumentacioni i nevojshëm për certifikim dhe mirëmbajtje mund të gjenden në faqen zyrtare të ATK-së. Ju ftojmë të shkarkoni dokumentin:

Kushtet dhe Procedurat për Aplikim, Certifikim dhe Mirëmbajtje të Softuereve Elektronike Fiskale (SEF)

Aplikimi bëhet fizikisht përmes dorëzimit të kërkesës dhe dokumentacionit përcjellës origjinal në zyrën e Arkivit të Zyrës Qendrore të ATK-së.

Për më shumë informata, mund të na kontaktoni përmes:

Tel: +383 38 200 255 09

Email: [email protected]

Uebfaqe: www.atk-ks.org

KOMUNIKATË PËR MEDIA – Drejtori Murtezaj pret në takim prokurorin Munishi: Fokus, lufta ndaj krimit ekonomik

Drejtori i Përgjithshëm i Administratës Tatimore të Kosovës, z. Ilir Murtezaj, priti sot në takim Prokurorin e Shtetit dhe Koordinatorin Kombëtar për Luftimin e Krimit Ekonomik, z. Kujtim Munishi.

Takimi u zhvillua në frymën e bashkëpunimit institucional dhe me qëllim të forcimit të mëtejmë të koordinimit ndërinstitucional në fushën e luftës kundër krimit ekonomik dhe evazionit fiskal.

Gjatë takimit, u diskutua për sfidat aktuale, si dhe identifikimin dhe ndjekjen e veprimtarive të paligjshme që dëmtojnë sistemin tatimor dhe ekonominë e vendit. U theksua rëndësia e shkëmbimit të informatave dhe zhvillimit të kapaciteteve profesionale, si dhe nevoja për ndërmarrjen e veprimeve të përbashkëta në rastet ku identifikohen shkelje të rënda të ligjit.

Drejtori Murtezaj shprehu gatishmërinë e plotë të ATK-së për të qenë një partner i besueshëm në procesin e hetimeve financiare dhe zbatimit të ligjit, duke theksuar se lufta kundër krimit ekonomik është ndër prioritetet kyçe të institucionit që ai drejton.

Nga ana tjetër, Prokurori Munishi vlerësoi lart bashkëpunimin e deritanishëm me ATK-në dhe theksoi se bashkërendimi i veprimeve mes institucioneve relevante është thelbësor për të pasur një qasje më efikase dhe më të strukturuar në luftimin e fenomeneve që cenojnë rendin dhe zhvillimin ekonomik të vendit.

Bashkëpunimi i ndërsjellët mes dy institucioneve garanton integritet të sistemit fiskal në Republikën e Kosovës.ATK

Disa parime themelore islame

Përpara se të shpjegojmë konceptin islam të zbutjes së varfërisë, duhet të kemi të qarta disa fakte dhe parime themelore të Islamit. Së pari, Islami nuk është thjesht një fe në kuptimin e gabuar që shpesh i jepet, por është një sistem – një tërësi e gjallë – që udhëheq jetën njerëzore në tërësi. Për shkak të natyrës së tij fetaro-politike, nuk ka ndarje në të as në jetën shpirtërore dhe as në atë materiale. Në Islam, rezultati në jetën tjetër varet nga veprat e bëra në këtë jetë.

Së dyti, adl (drejtësia) është thelbi i të gjitha vendimeve dhe veprimeve, dhe vëllazëria i eliminon të gjitha dallimet e kastës, ngjyrës, besimit, racës, klasës etj. Prandaj, barazia është themeli i rendit politik në shtetin islam dhe burimi i forcës së tij.

Së treti, në çdo plan dhe veprimtari, njeriu është në qendër, dhe mirëqenia e tij ka përparësi ndaj çdo objektivi tjetër, duke u realizuar në mënyrë që nevojat bazë të të gjithëve (ose shumicës) të plotësohen me mundësi të barabarta për të gjithë. Në këtë drejtim, tri pika udhëzuese duhet të jenë gjithmonë parasysh:
(i) interesi i përgjithshëm i shoqërisë ka përparësi ndaj interesit individual;
(ii) lehtësimi i vështirësive ka më shumë rëndësi në Sheriatin Islam se sa promovimi i përfitimeve;
(iii) një dëm më i vogël mund të shkaktohet për të shmangur një humbje më të madhe. Prandaj, liria individuale brenda kufijve etikë është e shenjtë, përderisa nuk bie ndesh me interesin e përgjithshëm të shoqërisë dhe nuk shkel të drejtat e të tjerëve.

Së katërti, në kuadrin islam, zhvillimi ekonomik është një veprimtari e orientuar drejt qëllimeve dhe vlerave, që përfshin pjesëmarrje të sigurt dhe gjithëpërfshirëse të individit dhe synon maksimizimin e mirëqenies njerëzore në çdo fushë të jetës. Zhvillimi, përfshin rritje morale, shpirtërore dhe materiale, të gjitha të ndërthurura në mënyrë të integruar dhe që çojnë drejt të mirës përfundimtare të njerëzimit. Duke pranuar këto objektiva politike, duhet të braktisim përdorimin e modeleve të thjeshta përmbledhëse që e shohin rritjen si treguesin e vetëm të zhvillimit. Kjo do të kërkojë gjithashtu rishikimin e të gjithë fushës së planifikimit të investimeve, politikës së të ardhurave dhe pagave, zhvillimit rajonal dhe strukturës tatimore. Do të duhet të zhvillohen një sërë treguesish të përbërë për të matur si rezultatet ekonomike ashtu edhe ato shoqërore.

Nga pikat e mësipërme, bëhet më e lehtë të kuptohet qasja islame ndaj zbutjes së varfërisë, por duhet të jemi të qartë për një gjë që në fillim: Nuk ka ekzistuar kurrë një shtet plotësisht islam pas epokës së artë të Profetit Muhamed (paqja qoftë mbi të) dhe katër pasuesve të tij të drejtë. Shtetet dhe qeveritë që u shfaqën në vendet myslimane pas asaj periudhe, në shkallë të ndryshme, ishin të ndikuara nga devijime ideologjike që i larguan nga thjeshtësia dhe qartësia e ligjit dhe praktikës islame të dikurshme. Ne mund të identifikojmë dhe të marrim si shembull një ose më shumë modele nga historia islame, por ato realisht nuk e meritojnë epitetin “Islamike”. Zgjidhja e problemit është që gjithmonë t’i referohemi burimeve origjinale të udhëzimit — Kuranit dhe Sunetit.

Bazat konceptuale

Varfëria ka qenë një shqetësim ekonomik si dhe shoqëror që nga kohët e lashta. Sipas sistemeve dhe rrethanave të tyre përkatëse, ideologji të ndryshme fetare, sociopolitike dhe ekonomike kanë dhënë përgjigjet e tyre, duke ndryshuar në mendime dhe veprime dhe me shkallë të ndryshme suksesi. Për shembull, filozofia socialiste synonte pronësinë e përbashkët të të gjitha mjeteve të prodhimit dhe, për këtë arsye, propozonte një agjendë ku çdo person kërkohej të kontribuonte sipas aftësisë dhe të merrte atë që i nevojitej në mënyrë të drejtë. Në kapitalizëm, ekziston një theks i madh mbi individualizmin, megjithatë ai gjithashtu propozon një shtet të mirëqenies që përpiqet të plotësojë kërkesat për barazi.

Një dukuri interesante në modelin kapitalist është fakti që nisma ekonomike i besohet individit, ndërsa përgjegjësia për shpërndarjen i lihet shtetit. Kjo krijon një paradoks: individi lirohet nga një përgjegjësi thelbësore. Megjithatë, dihet mirë që Perëndimi kapitalist ka një histori mjaft mbresëlënëse sa i përket barazisë dhe mirëqenies së përgjithshme të shoqërisë.

Suedia, Franca madje edhe SHBA ofrojnë shembuj të mirë, ku programe gjithëpërfshirëse transferimesh financohen përmes taksave. Mund të thuhet se në modelin perëndimor, çështjet e lidhura me varfërinë trajtohen në nivel makro, ku individi ndan kostot në një mekanizëm taksash dhe transferimesh të sponsorizuar nga shteti.

Për shkak të disa ekstremeve, në lidhje me individin dhe shoqërinë, janë bërë të dukshme çekuilibra në qasjet kapitaliste dhe socialiste, ndërkohë që zgjidhja gjendej në një qasje të balancuar që ishte gjithashtu gjithëpërfshirëse. Kjo na çon në një tjetër ideologji, që është Islami, i cili thekson aspektet morale të politikës ekonomike, ndërkohë që si kapitalizmi ashtu edhe socializmi kanë qenë “neutrale” në këtë drejtim.

Mirëqenia dhe prodhimi: Një qasje e koordinuar

Një mësim i rëndësishëm që duhet t’u përcillet vendimmarrësve në vend është se përparësia më e lartë duhet t’u jepet dy objektivave parësore: përmirësimit të standardeve të jetesës për masën e familjeve me të ardhura më të ulëta dhe sigurimit që procesi i zhvillimit të tyre të jetë i vetëqëndrueshëm. Me fjalë të tjera, qasja për arritjen e një “ekuilibri të dëshirueshëm” nënkupton veprim të njëkohshëm për realizimin e dy objektivave: mirëqenies dhe prodhimit për familjet me të ardhura më të ulëta. Kjo kërkon një strategji popullsie të konceptuar dhe zbatuar në mënyrë që të mundësojë një mjedis të përshtatshëm për rritjen e produktivitetit dhe përmirësimin e njëkohshëm të mirëqenies sociale. Për ta bërë procesin e zhvillimit të vetëqëndrueshëm, është thelbësore që burimet ekzistuese të orientohen fillimisht drejt rritjes së produktivitetit. Përvoja ka treguar qartë se pa një shtysë të fuqishme drejt rritjes së produktivitetit të grupit të synuar, përpjekjet për përmirësimin e mirëqenies së tyre, qoftë përmes zgjerimit të shërbimeve të kujdesit shëndetësor apo arsimit fillor, apo përmes përmirësimit të ushqyerjes, vështirë se do të japin fryte. Një strategji duhet të hartohet me shumë kujdes me një “qasje të radhitur” të qartë, ku përcaktohen prioritetet në mënyrë të përmbledhur së bashku me afatin kohor për zbatim.

Dështimi i plotë i politikave publike për të arritur një përparim të qëndrueshëm lidhet me dy arsye thelbësore: së pari, mungesa e decentralizimit në marrjen e vendimeve dhe mungesa e strukturave institucionale të përshtatshme në nivelin bazë; së dyti, politizimi i institucioneve ekzistuese, qofshin këto këshilla lokale apo komitete të zekatit. Për më tepër, rivalitetet lokale të nxitura nga ndarje feudale, etnike apo sektare, që mbizotërojnë mbi çdo përpjekje për uljen e varfërisë apo rritjen e produktivitetit, e përkeqësojnë edhe më tej situatën.

Ekziston një pajtueshmëri e gjerë mes ekspertëve se një parakusht për zbatimin efektiv të një strategjie që synon përmirësimin e kushteve të fermerëve të vegjël dhe të varfërve ruralë në varfëri të thellë është ndërtimi i institucioneve që janë plotësisht vendore dhe jo të imponuara nga lart, në mënyrë që të pasqyrojnë vërtetë vlerat dhe nevojat kulturore të komunitetit. Struktura ideale që përmbush këto kritere në kontekstin tonë kulturor dhe që me siguri do të gjejë mbështetje të gjerë nga komuniteti është një organizatë e ndershme dhe funksionale si komiteti i zekatit në fshat, por e çliruar nga të metat që e kanë penguar deri më tani.

Zgjerimi i bazës së rritjes ekonomike për uljen e varfërisë

Një normë e lartë rritjeje ekonomike është e nevojshme, por nuk mjafton vetëm kjo për të ulur varfërinë. Me rritjen e popullsisë prej 3 përqind në vit, duhet të arrihet një normë rritjeje prej të paktën 7-8 përqind në vit, në mënyrë të qëndrueshme. Mënyra se si arrihet kjo rritje, cilësia e saj dhe mënyra e shpërndarjes së përfitimeve nga rritja janë po aq të rëndësishme për luftën kundër varfërisë.

Në të kaluarën, investimet financoheshin kryesisht nga kursimet e të varfërve, por përfitimet i merrnin kryesisht të pasurit. Pjesa më e madhe e kursimeve në vend vinte nga familjet me të ardhura të ulëta në formën e depozitave të vogla në sistemin bankar. Ndërkaq, një numër i vogël sektorial dhe pak huamarrës morën shumicën e kredive nga bankat tregtare dhe institucionet financiare zhvillimore, dhe shumica e investimeve bëheshin në prodhim të madh dhe projekte ekonomike të mëdha.

Ky përqendrim i të ardhurave, pasurisë dhe kredive në pak duar, në disa sektorë dhe qytete, në kushtet kur depozitat dhe kursimet i kanë kryesisht njerëzit e thjeshtë, do të thotë se ndërsa investimet financoheshin nga të varfrit, fitimet e tyre i merrnin kryesisht të pasurit. Për më tepër, shkalla e lartë e mos-kthimit të kredive, shtypja financiare dhe inflacioni që ulte fitimin për kursimtarët, në fakt i transferonin burimet nga të varfrit tek të pasurit.

Ky model kursimesh, investimesh dhe rritjeje, dhe mënyra e shpërndarjes së përfitimeve duhet të ndryshohen thellësisht. Zgjerimi gjeografik dhe sipas llojeve të kulturave i bazës së rritjes bujqësore, ndryshimet në sistemin e pronësisë së tokës, ndarja më e drejtë e kostove dhe të ardhurave midis pronarëve dhe qiraxhinjve, dhe përmirësimi i shërbimeve shëndetësore dhe arsimore në zonat rurale do të ndihmonin shumë në zbutjen e varfërisë në bujqësi.

Në sektorin industrial, duhet t’i jepet më shumë rëndësi industrive të vogla dhe të mesme, përdorimit të teknologjisë që punëson shumë punëtorë dhe përmirësimit të sigurimeve sociale, shëndetësore dhe pensioneve për klasën punëtore, për të ngritur kushtet e tyre të jetesës. Gjithashtu, një ristrukturim i madh i institucioneve financiare për menaxhimin më të mirë, zvogëlimin e mos-kthimit të kredive, korrupsionit dhe kostove të larta administrative, do të ndihmonte ndjeshëm për të rritur të ardhurat e kursimtarëve me të ardhura të ulëta.

Çështja e burimeve të kufizuara

Ajo që kemi diskutuar deri tani do të humbiste shumë nga kuptimi dhe rëndësia e saj nëse raca njerëzore do të përballej me mungesë toke. Por duket se një rrezik i tillë nuk ekziston. Sipas vlerësimeve, popullsia e tanishme e botës zë jo më shumë se 3 për qind të sipërfaqes tokësore të planetit, dhe sasia e tokës së banueshme nuk është e kufizuar. Gjithashtu, kur tregohet shqetësim i thellë për rënien e vazhdueshme të raportit tokë:njeri si rezultat i rritjes së popullsisë, nuk merret parasysh se produktiviteti i tokës po rritet njëkohësisht me një ritëm shumë më të shpejtë. “Gabimi më i madh në analizën ekonomike është supozimi se diçka është e pandryshueshme, kur në fakt ajo është e ndryshueshme.” Një qasje e tillë injoron gjithashtu mundësitë e mëdha që i janë vënë në dispozicion njerëzimit, si energjia nga fuzioni bërthamor, proceset industriale dhe kimike me lazer, bujqësia hidroponike apo bioteknologjitë hapësinore.

Pretendimi se njerëzit “shumohen si qentë, derrat apo minjtë” dhe se nuk marrin parasysh pasojat për veten e tyre, ndaj duhet të mësohen si të menaxhojnë jetën familjare, është një ide thellësisht e gabuar dhe fyese. Kur thuhet se familjet në vendet e zhvilluara marrin vendime më të zgjuara për numrin e fëmijëve, kjo nënkupton se njerëzit në vendet më pak të zhvilluara trajtohen si të pamend dhe të papërgjegjshëm. Një qëndrim i tillë është një fyerje ndaj dinjitetit të tyre njerëzor. Pavarësisht se çfarë vendosin njerëzit “e varfër”, ata gjithmonë rregullojnë madhësinë e familjes sipas kushteve, kufizimeve dhe nxitjeve që kanë. Dëshmia më e qartë për këtë është se edhe gratë shumë pjellore që jetojnë në kushte skajshmërisht të vështira, kurrë nuk i lindin të gjithë fëmijët që fizikisht do të mund të kishin.

 

Popullsia dhe punësimi

Frika se rritja e shpejtë e popullsisë është shkaktare e papunësisë është e pabazë. Perëndimi nuk ka përjetuar papunësi masive afatgjatë gjatë periudhave të rritjes së shpejtë të popullsisë. Kriza më e madhe ekonomike globale dhe papunësia masive u regjistruan në vitet 1930 një periudhë në të cilën kishte rënie të lindjeve. Edhe në Pakistan, gjatë viteve 1960 — dekada me rritjen më të lartë të popullsisë (3.6%) — vendi po përballej me mungesë fuqie punëtore në sektorët kryesorë të ekonomisë. Në të kundërt, në vitet 1970 kur ritmi i rritjes së popullsisë ra në 3%, pati më pak vende pune dhe u detyruam të kërkonim ndihmë nga ekonomitë në lulëzim të Lindjes së Mesme për të përthithur fuqinë tonë punëtore.

Nëse kërkojmë arsyet reale të papunësisë, si në të kaluarën ashtu edhe sot, shpesh dalin në pah shkaqe politike: ligje që vendosin pagë minimale, ngurtësi në tregun e punës të shkaktuara nga sindikatat e fuqishme, centralizim i pushtetit dhe kontrollit ekonomik, dhe rregullime të shumta shtetërore që pengojnë funksionimin e lirë të tregut të punës të gjitha këto çojnë në ulje të aktivitetit ekonomik.

Ata që argumentojnë se rritja e popullsisë shkakton papunësi, në fakt bien në kundërshtim me veten. Nga njëra anë, kur theksojnë se çdo person konsumon burime, japin përshtypjen se njerëzit vetëm konsumojnë dhe nuk prodhojnë asgjë. Nga ana tjetër, kur thonë se “mbipopullimi” sjell papunësi, veprojnë sikur njerëzit vetëm prodhojnë dhe nuk konsumojnë. Në realitet, gjithçka lidhet me kërkesën: njerëzit jo vetëm konsumojnë, por edhe prodhojnë mallra, ide dhe shërbime. Çdo individ i ri sjell nevoja të reja, por edhe krijon mundësi të reja prodhimi dhe punësimi.

Cilësia e jetës

Për çdo shoqëri, mirëqenia materiale është padyshim e rëndësishme, por nuk është kriteri i vetëm për të vlerësuar cilësinë e jetës. Për shumicën e njerëzve, gjërat jomateriale kanë më shumë vlerë. Thomas Sowell (1993) sugjeron, dhe shumë të tjerë bien dakord me të, se në analizën përfundimtare “asnjë vlerë nuk është vërtet materiale, sepse ajo që kërkojmë edhe nga sendet materiale është njëfarë kënaqësie shpirtërore.” Shkencëtarët socialë shpesh gabojnë, sepse kur studiojnë një popullsi, ata imponojnë vlerat e tyre personale mbi njerëzit që analizojnë dhe u kërkojnë atyre të besojnë atë që ata vetë e konsiderojnë si të drejtë.

Për shembull, dendësia e lartë e popullsisë shpesh konsiderohet si diçka që njerëzit duhet ta shmangin. Por përse ndodh atëherë që shumica e njerëzve zgjedhin të jetojnë në zona me dendësi të lartë? Madje, ata paguajnë shumë më tepër për të jetuar aty. E dimë që kostoja e jetesës është shumë më e lartë në qytete dhe në qendrat industriale urbane, megjithatë popullsia rurale vazhdon të migrojë drejt metropoleve. Për çfarë shkojnë atje? Ata kërkojnë dhe gjejnë mundësi më të mira punësimi dhe një gamë të gjerë shërbimesh sociale që janë komponentë thelbësorë të një cilësie më të mirë jete. Ky përparim drejt zonave të dendura është tregues i qartë se begatia lidhet shpesh me dendësinë e lartë të popullsisë.

Jetëgjatësia dhe norma e ulët e vdekshmërisë së foshnjave janë dy tregues të rëndësishëm të një cilësie më të mirë të jetës. Të dhënat globale tregojnë se që nga rritja e shpejtë e popullsisë në shekullin e 17-të, këta dy tregues janë përmirësuar vazhdimisht. E njëjta gjë vlen edhe për Pakistanin, sipas të dhënave historike të pesë dekadave të fundit, ku grafiket e rritjes së popullsisë dhe jetëgjatësisë janë thuajse të njëjta. Edhe pse janë bërë gabime dhe mungesa në planifikimin social, shkalla e vdekshmërisë së foshnjave ka rënë vazhdimisht.

Askush nuk mund të mohojë se humbja e moralit ndikon negativisht në produktivitetin e njerëzve. Atëherë, a është një nxitje morale t’u mohosh një çifti të drejtën themelore për të vendosur sa fëmijë të ketë familja e tyre? Ata që kërkojnë ndërhyrjen e qeverisë, në fakt, po përkrahin masa jo njerëzore, siç janë llogaritjet e të ardhurave për frymë. Edhe pse këto masa mund të kenë vlerë në disa raste, Peter Bauer (1993) na kujton një perspektivë tjetër:

“Në ekonominë e popullsisë, të ardhurat kombëtare për frymë janë një matës i mangët i mirëqenies. Ato nuk marrin parasysh kënaqësinë që njerëzit ndjejnë nga lindja e fëmijëve apo nga jeta më e gjatë. Lindja e një fëmije menjëherë ul të ardhurat për frymë të një familjeje dhe të vendit në tërësi. Ndërsa vdekja e atij fëmije, teorikisht, i rrit ato. Por në realitet… lindja është një bekim, ndërsa vdekja është një tragjedi. Ironikisht, lindja e një fëmije llogaritet si rënie ekonomike, ndërsa lindja e një kafshe bujqësore regjistrohet si përmirësim.”

Kështu, përballemi me një ekstrem të antihumanizmit, ku qeniet njerëzore, të cilat biologët i quajnë “homo sapiens”, trajtohen nga disa ekonomistë e demografë më keq se dhitë apo delet.

 

- Advertisement -

Na ndiq

0NdjekësitNdjek
0NdjekësitNdjek

Moti

Tirana
clear sky
34.5 ° C
34.5 °
34.5 °
28 %
6.2kmh
0 %
Sun
35 °
Mon
36 °
Tue
37 °
Wed
39 °
Thu
37 °