Kursimi i (pa) mundshëm i rrymës

Autoritetet e Kosovës në vazhdimësi u kanë bërë thirrje qytetarëve të vendit që të kursejnë energjinë elektrike, sidomos gjatë muajve të dimrit, në mënyrë që niveli i reduktimeve të energjisë të ulet.

Sipas tyre, marrë parasysh që Kosova gjendet në rrjetin e përbashkët energjetik evropian, i cili po vuan nga kriza ekstreme energjetike, si pasojë e pushtimit rus të Ukrainës, situata energjetike në të cilën mund të gjendet vendi gjatë muajve të dimrit, mbetet e paqartë dhe e pasigurt.

Por, disa qytetarë të Prishtinës, ndonëse i vlerësojnë të arsyeshme rekomandimet e autoriteteve të vendit për kursim të energjisë elektrike, ata kanë pikëpamje të ndryshme nëse ajo mund të kursehet, veçanërisht gjatë muajve të ftohtë të dimrit.

Qeveria e Kosovës ka paralajmëruar se në sezonin e dimrit do të ketë reduktime të energjisë, për shkak të mungesës së kapaciteteve prodhuese për të mbuluar kërkesën, si dhe çmimit të shtrenjtë të importit të rrymës.

A mund të kursehet energjia elektrike?

Emirieta Zhegrova thotë se gjatë gjithë vitit përpiqet të kursejë energjinë elektrike, duke vënë në funksion pajisjet shtëpiake vetëm kur janë tarifat e lira, gjatë natës. Por, sipas saj, situata pritet të komplikohet gjatë muajve të dimrit dhe kursimi i energjisë mund të jetë i vështirë.

“Tash, pasi që është koha e dimrit, mund të jetë më problematike në qoftë se do të ketë reduktime të energjisë. Ngrohjen e kemi me Termokosin [ngrohtorja e qytetit të Prishtinës]. Por, Termokosi është i lidhur me rrymë. Do të jetë shumë më problematik kursimi i rrymës në kohë të dimrit”, thotë Zhegrova për Radion Evropa e Lirë.

Por, ndryshe mendon Nevruz Nushi. Ai shpreh mendimin se çështja e kursimit, përfshirë edhe atë të energjisë elektrike, më tepër varet nga shprehia e shpenzimit.

“Ngado që eci, e ndali rrymën. E kam në shpirt çështjen e kursimit, jo vetëm për rrymë, por edhe për ujë. Për shembull: të mos e lëshoj bojlerin [pa nevojë], të mos i lë dritat ndezur, pasi që lypset të kursehet rryma. Njerëzit tanë edhe ankohen, por edhe nuk janë në gjendje të dinë të kursejnë vetë së pari, por edhe t’i dëgjojnë këshillat e autoriteteve”, thotë Nushi.

Por, pavarësisht thirrjeve, rekomandimeve dhe këshillave të autoriteteve ndaj qytetarëve që të kursejnë energjinë elektrike, Kompania Kosovare për Distribuimin e Energjisë Elektrike (KEDS), më 22 shtator ka thënë se “ditëve të fundit kërkesa për rrymë është rritur për 12 për qind, ndërkaq në kohën e pikut edhe 13 për qind”, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit paraprak.

Sugjerimi “qesharak” për izolim shtëpish?

Më 29 shtator, ministrja e Ekonomisë e Qeverisë së Kosovës, Artane Rizvanolli, në seancën e Kuvendit të Kosovës ka folur për masat e kursimit që ka ndërmarrë Qeveria, por edhe të mbështetjes së qytetarëve që nuk kanë mundësi të përballojnë shpenzimet e energjisë elektrike. Ajo ka ripërsëritur kërkesën ndaj qytetarëve për kursim të energjisë elektrike.

Për më shumë, ajo u ka sugjeruar familjeve kosovare “që të bëjnë izolimin e shtëpive para se të fillojnë temperaturat e ulëta”.

Kjo deklaratë ka ngjallur komente të ndryshme, mbështetëse dhe kundërshtuese, por edhe shaka të qytetarëve të Kosovës në rrjetet sociale.

Megjithatë, qytetarët me të cilët ka biseduar Radio Evropa e Lirë, kanë shprehur pikëpamjet e tyre lidhur me sugjerimin e ministres Rizvanolli.

Emirieta Zhegrova e konsideron qesharak këtë sugjerim.

“Secila familje, secili individ e di që izolimi i shtëpisë është më i mirë, si për kohë të verës, si për kohë të dimrit dhe jo vetëm për ta kursyer energjinë elektrike ose për ngrohje”, thotë Zhegrova.

Por, ndryshe mendon Nevruz Nushi. Sipas tij, sugjerimet e autoriteteve duhet marrë si këshilla të dobishme.

“Këshillat janë gjithmonë shumë të mirëseardhura për ata njerëz që kanë vesh dhe që duan të hyjnë në normalitet, t’ia dinë hallin vetit dhe shoqërisë. Nëse nuk munden [t’i izolojnë shtëpitë] atëherë duhet të përshtaten, sepse nuk kanë nga t’ia mbajnë”, thotë ai.

Edhe Elemdina Kurti nuk e vlerëson si qesharak sugjerimin për izolim të shtëpive.

“Nuk është se mundet me qenë qesharak, nëse një njeri ka kushte që ta bëjë atë gjë. Po themi nëse… Pra, nëse ka mundësi ta bëjë, një thirrje e tillë ndoshta mund t’ia rikujtojë që ta bëjë. Por, për njerëzit që nuk kanë mundësi ta mbulojnë këtë, po besoj që është e pamundur”, thotë Kurti.

Ndërkaq, Hysen Gecaj, sugjerimin e ministres Rizvanolli për izolim të shtëpive, e sheh si joefikase e madje edhe joserioze.

“Ato sugjerime nuk më janë dukur serioze, për shkak se t’iu thuhet qytetarëve ‘izolojeni shtëpinë tuaj’, është paksa qesharake, sepse unë – edhe pa me më thënë Qeveria – kam dëshirë ta izoloj. Mirëpo, kah t’i marr unë ato para për ta izoluar shtëpinë? Afërsisht rreth 8.000 euro nevojiten për izolimin e shtëpisë sime”, u shpreh Gecaj.

Izolimi i shtëpisë, deri në 11.000 euro

Por, sa kushton izolimi i një shtëpie mesatare, muret e së cilës arrijnë deri 400 metra katrorë?

Radio Evropa e Lirë ka kontaktuar kompaninë “Përparimi SHPK”, e cila merret me shitjen e materialit ndërtimor dhe izolues.

Endrit Krasniqi nga kjo kompani, thotë se çmimet që përfshijnë materialin, por edhe mjeshtërinë për izolimin e një shtëpie të tillë, varen nga kualiteti i materialit izolues.

“Për një shtëpi mesatare, izolimi i mirë kushton diku 8.000 euro, më shumë ose më pak. Mesatarja, për 400 metra katrorë, bëhet rreth 10.000 euro. Në qoftë se izolimi me stiropor bëhet 7 deri 8.000, izolimi me lesh të gurit bëhet rreth 11.000 euro”, shpjegon Krasniqi.

Fushatat për vetëdijesim dhe masat qeveritare

KEDS-i në vazhdimësi ka iniciuar fushata për vetëdijesim për kursimin e energjisë elektrike nga konsumatorët, duke dhënë një varg këshillash se s’i mund të bëhet kjo gjatë përdorimit të dritave për ndriçim, përdorimit të pajisjeve elektrike, makinave për larje të rrobave, të enëve, bojlerit dhe të tjera, në kohën kur tarifa është e ulët.

Me qëllim të kursimit të energjisë elektrike, Qeveria e Kosovës, në muajin gusht ka miratuar masat emergjente që përfshinin masat e kursimit të energjisë elektrike nga të gjitha institucione, ndalimin e përdorimit të rrymës për mihjen e kritpovalutave dhe mbështetjen e Operatorit të Sistemit të Transmisionit të Tregut (KOSTT), që ky operator të ndërmarrë masat e duhura për të ofruar siguri të sistemit elektro-energjetik.

Në muajin shator, Qeveria e Kosovës i ka propozuar Kuvendit që të zgjasë masat emergjente për furnizimin me energji edhe për një muaj, me qëllim që të ketë “normalizim të plotë” të gjendjes me rrymë. Por, ky propozim nuk ka kaluar në Kuvend.

Qeveria e Kosovës, së fundmi ka thënë se po ndërmerr masat për kursimin e energjisë elektrike. Sipas ekzekutivit, deri më tash janë subvencionuar faturat e energjisë së shpenzuar nga qytetarët, për të gjithë konsumatorët e shërbimit universal. Gjithashtu, Qeveria e Kosovës ka paralajmëruar subvencionimin shtesë për të gjithë ata konsumatorë që kursejnë energjinë elektrike. /REL/

5 mënyra se si qëllimet e mira të një lideri musliman mund të minojnë pa dashje lidershipin e tij

“Ai është i talentuar, por a i bën më të mirë anëtarët e ekipit të tij?”

Kur përgjigja në këtë pyetje është po, atëherë ne e dimë se kemi një udhëheqës të mirë. Është dikush që është në gjendje të maksimizojë potencialin, të frymëzojë dhe të krijojë një mjedis ku të gjithë kënaqen të bashkëpunojnë.

Kur përgjigjja për këtë pyetje është jo, zakonisht ky duhet të paraqes një flamur të kuq. Liderët e tillë në vend që të aktivizojnë një grup, ata e thithin energjinë nga grupi. Ata janë personalitete rraskapitëse. Ata pëlqejnë të bëjnë gjëra për veten e tyre – idetë e tyre, vendimet e tyre dhe drejtimin e tyre. Të gjithë të tjerët duhet të hyjnë në bord.

Kjo vjen nga një mentalitet i mungesës dhe pamjaftueshmërisë, ose nga ajo që Liz Wiseman e quan një zvogëlues.

Të dyja rastet janë të lehta për t’u dalluar, por nuk është ky fokusi ynë.

Çfarë ndodh kur ne jemi zvogëluesit dhe nuk e kuptojmë? Po sikur të mos e kuptojmë sepse po veprojmë me sinqeritet dhe me synimin për të qenë shumëfishues? Dhe për ta bërë një hap më tej, po sikur të ndjekim këshillat që gjejmë zakonisht në librat e menaxhimit?

Ky është një territor zvogëlues aksidental dhe është një vend i rrezikshëm për të qenë në të.

Njeriu i ideve

Ky është personi që vjen gjithmonë me ide të reja dhe zgjidhje inovative. Ata kanë njëqind ide të ndryshme për gjithçka. Jepu atyre një problem, ata do të krijojnë një ide për të.

Kur njeriu i idesë bëhet lider, ai përdor idetë e tij për të krijuar një vizion për ekipin. Problemi është se njeriu i idesë nuk mund ta përmbajë veten.

Një ditë ai shfaqet me një ide për të rinovuar shkollën e së dielës. Ekipi hyn në bord dhe fillon të punojë për të. Pastaj javën tjetër ai shfaqet me një ide për një shkollë me kohë të plotë. Mësimi ndryshon kursin dhe fillon të punojë për këtë. Pastaj javën tjetër ai shfaqet me një ide për një program pas shkollës.

Vërshimi i këtyre ideve tenton të pushtojë një ekip dhe ata do të luftojnë për të vazhduar. Ata do të mësojnë të mbyllen rreth idesë dhe të mos punojnë drejt asnjërit prej tyre.

Në këtë mënyrë, djali i idesë zvogëlon aksidentalisht ekipin rreth tij.

Nëse jeni një djalë idesh, krijoni një rezervuar për idetë tuaja. Shkruajini ato ose përcjellni diku. Ndani ato me ekipin vetëm kur të jeni gati që ata të ndërmarrin veprime. Sigurohuni që të kërkoni ide nga ekipi juaj, si dhe rreth detyrës për të cilën po punoni.

Reaguesi i Shpejtë ose Shpëtimtari

Përgjigja e shpejtë është gjithmonë e gatshme. Dërgojuni një email në orën 2 të mëngjesit dhe ata do të përgjigjen brenda 15 minutave. Kur dikush është duke luftuar, ky person hidhet për ta rregulluar atë çështje.

Udhëheqësit duan të jenë të disponueshëm dhe të arritshëm. Ata duan të bëjnë atë që munden për të ndihmuar ekipin e tyre të ketë sukses.

Ndërsa ekipet vlerësojnë një lider që ngjitet përpjetë, ai mund të krijojë një ndjenjë të pashëndetshme varësie. Njerëzit do të tërhiqen kur e dinë se përpjekjet e tyre nuk janë të nevojshme, sepse udhëheqësi është gjithmonë aty për të shpëtuar ditën.

Kjo është ajo që shpesh bën që një lider të ndihet i mbingarkuar ose të ketë shumë gjëra në pjatën e tij.

Në vend të kësaj, adoptoni një strategji për të pritur që anëtarët e ekipit të marrin goditjen e parë përpara se të hidhen brenda. Shikoni t’i stërvitni njerëzit nëpër situata në vend që t’i bëni punët për ta. Do të jetë e vështirë të lirohesh dhe të fuqizosh të tjerët në këtë mënyrë, por është një rregullim i nevojshëm për të parandaluar djegien e mëvonshme.

Optimisti

Optimizmi nuk është vetëm një cilësi thelbësore e udhëheqjes, por është edhe sunet.

Në një botë ku pothuajse çdo përpjekje e mirë përballet me kritika dhe urrejtje, optimizmi është një komponent i domosdoshëm që drejtuesit duhet ta rrënjosin në ekipet e tyre.

Megjithatë, ekziston një kurth për të rënë në optimizëm naiv. Ky është një person që humbet kontaktin me mënyrën se si t’i trajtojë problemet. Ata kanë besim të tepruar të paarsyeshëm se gjërat gjithmonë do të funksionojnë dhe nuk do të mundohen nga gjërat e vogla. “Mos u shqetësoni për këtë” është paterica që ata përdorin për t’u marrë me çdo çështje të vështirë. Njerëzit humbasin kontaktin me këtë udhëheqës dhe largohen.

Optimizëm i ekuilibruar do të thotë t’i kushtosh vëmendje detajeve, problemeve dhe betejave. Gjeni mënyra për të vlerësuar përpjekjet e njerëzve. Pranoni dhe vini në dukje mundësitë e dështimit. Ju mund të planifikoni dhe identifikoni dështimet e mundshme duke ruajtur ende një këndvështrim të përgjithshëm optimist.

Perfeksionisti

Le të sigurohemi që t’i bëjmë gjërat në mënyrën e duhur. Ne duhet t’i bëjmë gjërat me ihsan (përsosmëri) dhe të mbajmë standarde të larta.

Ne shohim shumë punë në komunitet që ‘dërgohen me postë’ ose vuajnë nga standarde të ulëta. Kërkohet një përpjekje më e mirë dhe vëmendje ndaj detajeve.

Kur një udhëheqës është një perfeksionist, mund t’i bëjë njerëzit të ndihen të kritikuar padrejtësisht. Krijon një element se “pavarësisht se çfarë bëj, nuk është mjaft e mirë”. Kjo bën që njerëzit të zhgënjehen ose të humbasin interesin.

Udhëheqësit duhet të punojnë për të vendosur pritshmëritë qysh herët. Përcaktoni se si duket një rezultat i suksesshëm. Shpjegoni qartë se si duket një përpjekje mesatare, si duket objektivi ynë dhe si duket një punë e shkëlqyer. Pasi ta bëni këtë, frenojeni dëshirën tuaj për të vazhduar të ndryshoni dhe përsosni, përndryshe ju do të humbni mundësinë që të nxirrni më të mirën e ekipit tuaj.

Mbrojtësi

Ky është një person që ka një kujdes dhe shqetësim kaq të thellë për komunitetin dhe përgjegjësinë e tij, saqë bënë gjithçka që është e mundur për të shmangur çdo lloj dështimi apo dëmtimi që i ndodh.

Ky është një komponent i udhëheqjes së mirë, veçanërisht kur marrim parasysh aspektet e amanetit (besimit) në lidhje me shpenzimin e fondeve të dhuruara ose marrjen e vendimeve në një cilësi të zgjedhur në emër të një komuniteti.

Përqendrimi i tepërt në mbrojtje mund të ngecë në rritje. Ne e shohim shpesh këtë lojë kur bëhet fjalë për përfshirjen e të rinjve. Njerëzit vënë në dukje papërvojën ose prirjen e tyre për të dështuar, dhe kështu nuk arrijnë t’i fuqizojnë ata.

Të kesh një qëndrim mbrojtës është i nevojshëm kur bëhet fjalë për disa elementë të përgjithshëm, si pajtueshmëria, qeverisja dhe ruajtja institucionale. Jashtë kësaj, një lider me një mentalitet mbrojtës duhet të kërkojë mënyra për të krijuar hapësira ku njerëzit mund edhe të dështojnë, por që situata të jetë nën kontroll të sigurt. Jepuni atyre projekte me rrezik më të ulët dhe lejojini të mësojnë nga përvoja. Kini më shumë transparencë me organizatën rreth disa prej sfidave me të cilat përballeni, në mënyrë që ata të kuptojnë më mirë vlerësimet e rrezikut që po bëni.

Zhvillimi i lidershipit është një proces i vazhdueshëm. Është thelbësore të jeni në një cikël të vazhdueshëm vetëvlerësimi dhe kërkimi të komenteve, në mënyrë që të mund të merrni një përfaqësim të saktë se si njerëzit reagojnë ndaj udhëheqjes suaj.

Omar Usman | Qalam Institute

Solli në gjuhën shqipe: kohaislame.com

Cilat vende në Evropë kanë pagën minimale më të lartë?

Shumë njerëz preferojnë të shkojnë në vende të huaja për të punuar dhe jetuar, një nga avantazhet është paga më e lartë e nëse planifikoni të shpërnguleni në ndonjë nga vendet e Evropës është e rëndësishme të dini se sa mund të fitoni.

Paga minimale është paga më e ulët në orë që lejohet me ligj ose marrëveshje speciale dhe ndryshon në të gjithë botën. Shumica e vendeve në të gjithë Evropën, me përjashtim të Danimarkës, Suedisë, Finlandës, Italisë, Qipros, Austrisë, Islandës, Norvegjisë dhe Zvicrës, zbatojnë një pagë minimale kombëtare.

Në Qipro, pagat minimale caktohen nga qeveria për profesione specifike. Në Danimarkë, Itali, Austri, Finlandë dhe Suedi, si dhe në Islandë, Norvegji dhe Zvicër, pagat minimale janë përcaktuar me marrëveshje kolektive për një sërë sektorësh të veçantë.

Vendet me pagat minimale më të larta në Evropë gjithashtu priren të kenë programe të fuqishme të mbështetjes sociale, me synimin për të lejuar punëtorët e të gjitha niveleve të aftësive të punojnë dhe të jetojnë pa u varfëruar, raporton CurrencyFair.

Tre vendet në Evropë me pagën minimale më të lartë në vitin 2022 janë Luksemburgu, Holanda dhe Belgjika.

Luksemburgu ka pagën minimale më të lartë në Evropë. Që nga korriku 2022, ishte 13,05 € në orë, ose 2,256,95 € në muaj, për të gjithë punëtorët mbi 18 vjeç. Ndërsa për punëtorët e kualifikuar, ajo mund të arrijë deri në 15,66 € në orë, ose 2,708,35 € në muaj.
Holanda ka pagën minimale të dytë më të lartë në Evropë dhe e rregullon atë dy herë në vit në përputhje me ndryshimet në pagat mesatare të miratuara kolektivisht në Holandë. Që nga korriku 2022, paga minimale për një të rritur 21 vjeç e lart është 1,756,20 € në muaj .
Belgjika ka pagën minimale të tretë më të lartë në Evropë që nga viti 2022, me 11.19 euro në orë, paga minimale kombëtare në Belgjikë u përditësua për herë të fundit në maj 2022 në 1,842,28 € në muaj për të gjithë punëtorët e moshës 18 vjeç e lart, por disa industri kanë gjithashtu pagat e tyre minimale të përcaktuara.

Ndërsa shumica e vendeve në botë kanë politika të pagave minimale, ato nuk respektohen ose zbatohen gjithmonë. Në nivel global, rreth 266 milionë punëtorë fitojnë më pak se paga minimale, qoftë për shkak të papërshtatshmërisë ose mospërputhjes nga punëdhënësit. Pagat minimale ndonjëherë nuk pasqyrojnë një pagë të vërtetë jetese, thonë ekspertët, këto paga nuk u mundësojnë njerëzve të plotësojnë nevojat e tyre themelore. Për më tepër, pagat në nivel global mesatarisht janë më të ulëta për gratë sesa për burrat.

Shenjat që tregojnë se një ditë do të bëheni të pasur

Ekspertët e parave kanë identifikuar disa zakone të shumë milionerëve, nga qëllimet e qarta financiare deri te dija se kur duhet të kërkoni këshilla.

Finance Buzz ndan zakone të përbashkëta të milionerëve të vetë-bërë që mund të jeni në gjendje t’i zbatoni në jetën tuaj.

1. Investoni 20% të të ardhurave tuaja

Kursimi i parave dhe njohja e kohës së duhur për t’i shpenzuar është e rëndësishme, por njerëzit e pasur gjithashtu priren të vënë në plan të parë investimin në aksione, obligacione ose fonde të tregtuara me shkëmbim (ETF).

Ekspertët e parave rekomandojnë vendosjen e transfertave automatike nga llogaria juaj rrjedhëse në një llogari kursimi ose investimi (llogari e përhershme) dhe, nëse është e mundur, të vendosni mënjanë rreth 20% të të ardhurave tuaja të rregullta për këtë qëllim.

2. Shmangni borxhin kur është e mundur

Milionerët e vetë-bërë gjithashtu priren të shmangin çdo borxh që nuk duhet të marrin përsipër. Natyrisht, ka disa blerje – si një shtëpi – ku pothuajse të gjitha përfundojnë me një hipotekë.

Megjithatë, njerëzit e ndërgjegjshëm financiarisht kërkojnë mënyra për të shmangur çdo borxh. Për shembull, nëse shpenzoni shumë para në një kartë krediti dhe merrni një kredi të shtrenjtë për makinë, do të humbni pasuri në interes.

3. Jepini përparësi kohës

Keni një numër të kufizuar orësh në ditë. Kjo mund të nënkuptojë planifikimin e gjërave të dobishme për të bërë gjatë fundjavës, të tilla si regjistrimi në një kurs në mbrëmje ose në internet për të zhvilluar aftësitë e biznesit. Gjeni ekuilibrin ideal midis punës dhe relaksimit për të qëndruar të përkushtuar ndaj qëllimeve tuaja financiare.

4. Krijoni burime të shumta të ardhurash

Popullariteti i çdo pune anësore po shpërthen në SHBA, më pak se 50% e të anketuarve në një sondazh të fundit thonë se kanë gjetur mënyra krijuese për të fituar të ardhura shtesë mbi pagën e tyre të rregullt.

Kjo mund të nënkuptojë një punë anësore ose një formë të të ardhurave pasive, të tilla si dhënia me qira e një prone ose një dhomë në shtëpinë ose apartamentin tuaj.

5. Keni një fond emergjence

Nëse mund të shmangni një tarifë të papritur në kartën tuaj të kreditit, kjo mund t’ju kursejë shumë para në planin afatgjatë. Në fakt, të kesh një fond emergjence konsiderohet gjerësisht si një nga hapat e parë që njerëzit duhet të ndërmarrin drejt stabilitetit financiar.

Ekspertët rekomandojnë të kurseni tre deri në gjashtë muaj shpenzime jetese. Megjithatë, fillimi i vogël mund të jetë gjithashtu i dobishëm, pasi çdo kursim urgjent mund të ndihmojë.

6. Zgjidhni një mjedis frymëzues

Miqtë që ju motivojnë për të arritur qëllimet tuaja mund të jenë një ndihmë e madhe kur bëhet fjalë për suksesin në karrierë dhe stabilitetin financiar.

Ekspertët e karrierës rekomandojnë që të kërkoni këto marrëdhënie “të cilësisë së lartë” që rrotullohen rreth mbështetjes dhe ndjenjës së pozitivitetit, në vend të miqve që gjykojnë, kritikojnë ose vënë në dyshim ambiciet tuaja.

7. Merrni rreziqe

Ekziston një nivel i caktuar rreziku për të qenë i suksesshëm, financiarisht ose ndryshe. Milionerët e bërë vetë priren të ndërmarrin rreziqe. Kjo mund të nënkuptojë kushtimin e një përqindje të caktuar të të ardhurave për investim, prezantimin e një projekti të madh në punë, apo edhe fillimin e biznesit tuaj.

Për më tepër, këta individë në përgjithësi priren të kenë një ndjenjë të mirë të vetëvlerësimit, gjë që do t’i pengojë ata të heqin dorë kur gjërat shkojnë keq.

8. Pranoni dështimet

Dështimi dhe marrja e rrezikut shpesh shkojnë dorë për dore. Njerëzit nuk bëhen të suksesshëm sepse kurrë nuk gjuanin dhe nuk humbën.

Në fakt, shumë njerëz të suksesshëm kanë dështuar në mënyra të dhimbshme dhe të sikletshme. Ajo që ata zakonisht kanë të përbashkët është guximi për t’u ngritur dhe për të vazhduar.

Dështimi mund të jetë një përvojë mësimore dhe duhet të mirëpritet si një hap drejt suksesit.

9. Mos jetoni për të tjerët

Ekspertët theksojnë rëndësinë e të jetuarit brenda mundësive tuaja dhe për të shmangur stresin financiar. Kjo mund të nënkuptojë t’i rezistosh dëshirës për të blerë iPhone-in më të fundit ose të shkosh me pushime në një vend thjesht për ta postuar në Instagram.

10. Kujdesuni për shëndetin tuaj

Njerëzit e suksesshëm shpesh punojnë me orë të gjata, por janë gjithashtu të vetëdijshëm për vlerën e kujdesit për trupin dhe shëndetin e tyre. Kjo do të thotë të ushtroni, të flini mjaftueshëm dhe të hani siç duhet.

Kujdesi për shëndetin tuaj fizik shkon paralelisht me kohën. Çelësi i suksesit nuk është vetëm qëndrimi ulur në zyrë gjatë gjithë ditës. Individët e suksesshëm dinë t’i kushtojnë kohë të mjaftueshme përparimit në karrierë dhe të fokusohen te financat, si dhe të kujdesen për nevojat e tyre personale.

studentet.mk

Sqarime rreth tregtisë së makinës

Makina ime, në bagazh, ka zmadhues të zërit, tani, a është e ndaluar haram që unë ta shes makinën ashtu me ata zmadhues, kur dihet se dikush mundet t’i perdorë ata për dëgjimin e muzikës?

Pyetja:

E kam blerë një veturë, e cila mbrapa – në bagazh, ka zmadhues të zërit, të cilët i ka vendosur enkas personi që ma ka shitur veturën. Tani, a është e ndaluar (haram) që unë ta shes makinën ashtu me ata zmadhues, kur dihet se dikush mundet t’i perdorë ata për dëgjimin e muzikës?

***

Përgjigjja:

Falënderimi i takon vetëm Allahut të Lartësuar, përshëndetjet lëvdatat të Dërguarit të Tij.

Së pari: Është me rëndësi të dihet se kur shesim diçka, në akt të shitblerjes hyjnë edhe elementet e përcjellëse të saj në suaza normale, kuptohet nëse ato ekzistojnë. Fjala vjen: Nëse shesim veturë, në akt të shitblerjes me automatizëm futen edhe gjërat e saj shoqëruese si: Kasetofoni, goma rezervë, mjeti për ndrrimin e gomave, zmadhuesit e zërit që janë vendosur me prodhimin e veturës e të ngjashëm, gjithsesi nëse ato ekzistojnë ne veturë.

Përcaktues i asaj se çfarë futet në kontratë të shitblerjes dhe çfarë nxirret prej saj nga elemntet përcjellës, është zakoni i tregtarëve të artikullit përkatës, gjithsesi nëse nuk ka ndonjë dakordim ndryshe nga palët kontraktuese, me ç’rast duhet të veprojmë sipas dakordimit të palëve dhe jo sipas zakonit të tregtarëve. Sipas këtij rregulli qartësohet se nëse në veturë është vendosur diçka ekstra nga pronari i saj, këto elemente mund të largohen nga shitësi pa problem. Fjala vjen nëse ka vendosur edhe një tjetër kasetofon, ka vendosur zmadhues zëri ekstra. Si rezultat, pyetësi ka të drejtë heqjen e këtyre zmadhuesve të zërit nga akti i shitblerjes, sidomos nëse mund t’i shfrytëzojë për gjëra të lejuara.

Së dyti: Këta zmadhues zëri, në parim nuk janë të ndaluar, pra shitblerja e tyre, mirëpo është i ndaluar përdorimi i tyre në formë të ndaluar (haram), sikurqë mund të përdorën për dëgjim të muzikës me zë të lartë, e që dëgjimi i saj nuk lejohet as me zë të lartë as me zë të ulët, siç e kemi treguar te përgjigjja në pyetjen: “A është e vërtetë se një njeri që e shijon muzikën ai në atë moment ka bërë kufër?”

Së treti: Largimi i këtyre zmadhuesve të zërit, nëse mendon se blerësi i veturës do t’i përdorë për gjëra të ndaluara, do të ishte i preferuar, përndryshe shitja e veturës ashtu siç është (me zmadhues zëri), nuk do të konsiderohej e ndaluar, përderisa përdorimi i tyre nuk është i specifikuar vetëm me haram, porse përdorimi i tyre mund të jetë edhe më i gjerë, pra, mund të përdoren edhe në gjëra të lejuara. Shtoja kësaj edhe elementin tjetër që, shitja e zmadhuesve të zërit nuk bëhet ndaras nga vetura, porse këtu bëhet shitja e veturës, ndërsa zmadhuesit e zërit, sikurse edhe elementet tjera të saj, futen në kontratë të shitblerjes së makinës dhe nuk bëhen me kontratë të veçantë. Allahu e di më së miri!

Anija e Ismail Qemalit në një monedhë Austriake

Anija e Lloyd-it austriak “Brünn”, që sho qëroi Ismail Qemalin dhe 14 patriotët e tjerë, nga Trieste në Durrës, për të Shpallur Pavarësinë, është vënë në një monedhë argjendi austriake

Ajo është stampuar në vitin 2006 ekzaktësisht në 7 qershor. Vlera e saj është 20 euro, me diametër 34,00 mm dhe peshë 20.00 g. Mësohet se ka në treg 50 mijë të tilla. Nga njëra anë e monedhës është pikërisht anija “e” Ismail Qemalit, e cila për austriakët ka rëndësi si një prej anijeve më të rëndësishëm të marinës tregtare të tyre në portin e Triestes. Në njërën anë monedha ka anijen që mbërrin në port, ndërsa nga ana tjetër një pamje të portit.
Përsa i përket udhëtimit të Ismail Qemalit dhe 14 patriotëve, që e shoqëruan nga Trieste (atëherë port i Perandorisë Austro-Hungareze) deri në Durrës, është folur shumë pak apo më saktë, është përmendur vetëm fakti se ai erdhi në Durrës nga Trieste.
Aty këtu, nëpër kujtime apo edhe studime të mëvonshme, është përmendur se anija që shoqëroi Ismail Qemalin në Durrës ishte e shoqërisë së lundrimit të Lloyd-it Austriak.
Renzo Falaschi, shkruan se Ismail Qemali hipi në anijen “Brünn”, e cila e shoqëroi në Durrës, duke bërë një ndalesë jashtë programi, ndërsa Safa Vlora shkruan se “Vjena i vuri Ismail beut në dispozicion një anije lufte për ta çuar në Shqipëri dhe të mos pengohet nga bllokada greke”.

Por, si qëndron e vërteta e këtij udhëtimi?

Pinjolli i plakur i urtë, Darling Vlora na thotë se në këtë rast në ndihmë na vjen shtypi europian i kohës. Duke ndjekur të dhënat që na ofrojnë gazetat e njohura franceze “Le Temps”, “Le Figaro”, “La Croix” dhe “L’Ouest-Eclair”, mund të ndërtojmë ekzaktësisht itinerarin që ndoqi Ismail Qemali nga Triestja në Durrës.
Më 18 nëntor 1912 Ismail Qemali u nis nga Budapesti dhe mëngjesin e 19 nëntorit arriti në Trieste. Pas një ndalese të shkurtër, në “Excelsior Palace-Hotel”, në orën 14:00, shoqëruar nga 14 patriotë, midis të cilëve: i biri i tij Qazim Vlora, Luigj Gurakuqi, Pandeli Cale, Dhimitër Berati, Dhimitër Mborja, Dhimitër Zografi, Spiridon Ilo, etj, Ismail Qemali u nis nga Trieste për në Durrës. Në bordin e “Brünn”, u përhap fjala se midis pasagjerëve ndodhej “princi shqiptar” Ismail Qemali me shoqëruesit e tij. /BalkanWeb/

Shtetet me më së shumti muze për milion banorë

Bazuar në të dhënat e UNESCO-s, nga vendet e rajonit, Mali i Zi ka më shumë muze për një milion banorë, një vend me 99 sosh gjithsej.

Sa muze ka në botë dhe cili vend ka më shumë muze për një milion banorë? Kësaj pyetje i është përgjigjur Organizata për Shkencë, Arsim dhe Kulturë e Kombeve të Bashkuara (UNESCO), e cila, duke hulumtuar ndikimin e pandemisë së koronavirusit mbi muzetë, ndër të tjera, ka bërë një listë të të gjitha institucioneve muzeale në botë.

Sipas listës së UNESCO-s, në botë ka rreth 95.000 muze, që është 60 për qind më shumë se në vitin 2012. Është interesante se shumica janë të vendosura në kontinentin evropian.
Numri më i madh i muzeve në raport me numrin e banorëve janë të ashtuquajturat mikroshtete, të cilët kanë një numër shumë të vogël banorësh, zakonisht nën një milion.
Pra, i pari në listë është Niue, një shtet ishull në Oqeani, i cili sipas statistikave të UNESCO-s ka 625 muze për një milion banorë, ndonëse në realitet nuk ka as kaq shumë muze dhe as kaq shumë banorë në vend.
Në vendin e dytë renditet Andorra me 324.7 muze për milion banorë, San Marino është në vendin e tretë (323.5), ndjekur nga Monako (256.4) dhe Islanda (192.6).
Sa muze për një milion banorë kanë vendet e rajonit?
Në vendin e gjashtë është Mali i Zi, vend i cili sipas të dhënave të UNESCO-s ka 620 mijë banorë dhe ka gjithsej 99 muze. Kjo do të thotë se Mali i Zi do të kishte 159.2 muze për një milion banorë.
Të dhënat tregojnë se Kroacia ka gjithsej 287 muze ose 70.2 muze për një milion banorë. Sllovenia ka 45 muze për milion banorë, Shqipëria 28.6 muze për milion banorë dhe Serbia ka 20.6 muze për milion banorë.
Bosnjë e Hercegovina dhe Maqedonia e Veriut bëjnë pjesë në grupin e vendeve me numrin më të ulët të muzeve për një milion banorë. Maqedonia e Veriut ka gjithsej 26 muze ose 12.5 për milion banorë, ndërsa Bosnja e Hercegovina ka 9.6 muze për milion banorë dhe gjithsej 32 muze.
Çfarë e bën një institucion muze?
Këshilli Ndërkombëtar i Muzeve (ICOM), organizata 76-vjeçare e UNESCO-s e dedikuar për muzetë në mbarë botën, pas një debati të gjatë, së fundmi publikoi përkufizimin zyrtar se çfarë e bën një institucion muze.
Sipas përkufizimit, Muzeu është një institucion jofitimprurës, i përhershëm në shërbim të shoqërisë, që mbledh, konservon, interpreton dhe ekspozon trashëgiminë e prekshme dhe të paprekshme.
“Muzetë janë të hapur për publikun, të aksesueshëm dhe gjithëpërfshirës, duke ushqyer diversitetin dhe qëndrueshmërinë. Ata funksionojnë dhe komunikojnë në mënyrë etike, profesionale dhe me pjesëmarrjen e komuniteteve, duke ofruar përvoja të ndryshme për edukim, kënaqësi, reflektim dhe shkëmbim njohurish”, tha Këshilli Ndërkombëtar i Muzeve.

/TRT/

Migrimi i ballkanasve s’ka të ndalur

Përhapja pandemisë Covid-19 në vitin 2020 mendohet të jetë njëra prej arsyeve e cila e ka ngadalësuar hovin e qytetarëve të Ballkanit për t’u larguar nga vendet e tyre në kërkim të një jete më të mirë.

Shqetësim i madh për vendet e Ballkanit Perëndimor. Çdo ditë e më shumë rritet numri i njerëzve të pashpresë për një jetë me perspektivë në këtë rajon. Kjo mund të vërtetohet në bazë të të dhënave statistikore të analizuara nga TRT Balkan mbi eksodin masiv të migrimit të popullsisë.
Shqipëria lider për emigrim në rajon
Në periudhën e vitit 2008-2018 sipas një hulumtimi nga Instituti EPIK, Shqipëria rradhitet e para në rajon për migrim me 1.249.706 të migruar brenda 10 viteve apo 44 për qind e popullsisë së përgjithshme. Llogaritur më 1 janar të vitit 2022 numri i popullatës në Shqipëri numëron 2.793.592 banorë.

Largim i madh nga Maqedonia e Veriut dhe Kosova
Zëvendëskryeministri i Çështjeve Ekonomike i Maqedonisë së Veriut, Fatmir Bytyqi, në një konferencë për shtyp ditë më parë zbuloi shifra alarmante të largimit të qytetarëve nga Maqedonia e Veriut.
“Nga viti 2011 deri në vitin 2019 nga vendi ynë janë larguar 700.000 qytetarë (33 për qind e popullsisë së përgjithshme), ose çdo i katërti ka ikur nga shteti. Edhe pse ky trend është ulur në periudhën e Kovidit e këtej, për fat të keq paraqet problem serioz jo vetëm për bartësit e funksioneve publike dhe krijuesit e politikave, por edhe për gjithë shoqërinë”, ka thënë Bytyqi. Bazuar në të dhënat e regjistrimit të popullatës në Maqedoninë e Veriut jetojnë 1.836.713 qytetarë.
Në Kosovë brenda 10 viteve e kanë braktisur vendin 529.647 qytetarë ose 30 për qind e popullsisë së përgjithshme. Popullsia në Kosovë për vitin 2021 vlerësohet të jetë 1,773. 971 banorë rezidentë.
BeH dhe Serbia me përqindje të ngjashme
Rreth 170.000 njerëz u larguan nga Bosnjë e Hercegovina (BeH) në vitin 2021 dhe pothuajse gjysmë milioni qytetarë ose 15 për qind e popullsisë së përgjithshme u larguan nga BeH që nga viti 2013. Këto janë rezultatet e hulumtimit nga Unioni për Kthim dhe Integrim të Qëndrueshëm të BeH. Popullsia aktuale në BeH është 3.235.169 banorë.
Nga ana tjetër, të dhënat e fundit të Bankës Botërore tregojnë se 967.120 persona ose 14 për qind e popullsisë ka emigruar nga Serbia në 20 vitet e fundit dhe se 30.000 deri në 60.000 njerëz largohen nga Serbia çdo vit. Numri i vlerësuar i banorëve në Republikën e Serbisë në vitin 2021 është 6.834.326 banorë.
Pjesa më e madhe e popullsisë që e braktisin vendin për një jetë më të mirë janë vendbanimet rurale në Serbinë jugore dhe lindore me 19 për qind për 9 vite.

/TRT/

Raporti i zymtë: Ekonomia botërore po paguan çmimin e luftës

Ekonomia botërore do të pësojë një goditje më të madhe vitin e ardhshëm nga sa ishte parashikuar më parë, për shkak të pasojave të pushtimit rus të Ukrainës, njoftoi Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD).

Në një raport të zymtë të titulluar “Pagimi i çmimit të luftës”, organizata me bazë në Paris vuri në dukje se konflikti ka përkeqësuar presionet inflacioniste, ndërsa kostoja e jetesës është rritur me shpejtësi.

Pandemia e COVID-19 vazhdon të ketë ndikim në ekonominë globale, ndërsa rritja ekonomike është ndikuar edhe nga rritja e normave të interesit, pasi bankat qendrore luftojnë për të ulur çmimet në rritje, tha OECD, transmeton AFP.

Stanjimi i rritjes globale

“Disa tregues janë përkeqësuar dhe perspektiva për rritjen globale nuk është aspak e mirë,” tha OECD në raport.

Rritja globale ngeci në tremujorin e dytë të këtij viti dhe të dhënat në shumë ekonomi “tani tregojnë për një periudhë të zgjatur të rritjes së ndrydhur”, tha ai.

Organizata uli parashikimin e saj të rritjes ekonomike globale për vitin 2023 në 2.2 për qind, nga 2.8 për qind në vlerësimin e saj të mëparshëm në qershor të këtij viti./tesheshi/

Alarmi i ASK-së: 106 mijë të rinj në Kosovë të shkëputur krejtësisht nga tregu i punës

Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) ka ngritur alarmin për një kategori të shoqërisë mjaft të rrezikuar. Bëhet fjalë për të rinj (të moshës 15 deri 24 vjeç) që nuk janë as në shkollim, as të punësuar dhe as në ndonjë trajnim.

“Rrafsh 106 mijë e 287 të rinj janë në këtë kategori”, thuhet në raportin e ASK-së “Anketa e Fuqisë Punëtore”.

Të rinjtë e këtij grupi (NEET) përfshijnë të rinjtë që nuk janë të punësuar, nuk ndjekin shkollën, as nuk trajnohen, që do të thotë se ata janë krejtësisht të shkëputur nga tregu i punës dhe nuk marrin pjesë as në sistemin arsimor.

“Përqindjet e larta të këtij grupi në popullsinë e të rinjve rrisin shqetësimet në lidhje me punësimin e të rinjve në të ardhmen pasi tregon shkëputje nga tregu i punës. Përveç kësaj, një numër i madh i të rinjve të pa angazhuar në vendet me papunësi të lartë të të rinjve, siç është Kosova, mund të shkaktojë uljen e fitimeve për shkak të rritjes së konkurrencës, si dhe ka mundësi t’i kontribuojë problemeve sociale”, vlerëson ASK në këtë raport.

Ekonomia Islame