Qeveria britanike për herë të parë pas 30 vitesh lëshon leje për një minierë qymyri

Qeveria britanike ka dhënë leje për një minierë qymyri për herë të parë pas 30 vitesh.

Sekretari i Zhvillimit dhe Strehimit Social në Britani të Madhe, Michael Gove, miratoi projektin e minierës së qymyrit në veriperëndim të Cumbria-s, sipas një deklarate të qeverisë.

“Ky qymyr do të përdoret në fazën e prodhimit të çelikut, i cili do të duhet të importohet nga jashtë nëse nuk prodhohet në vend. Nuk përdoret për prodhimin e energjisë elektrike”, sqaroi Gove.

Mediat britanike komentuan se miniera pritet të nxjerrë 2,8 milionë ton qymyr në vit me një investim prej 165 milionë funtesh dhe u theksua se qeveria për herë të parë pas 30 vitesh i jep licencë një miniere.

Ekspertët theksojnë se kur miniera të jetë në funksion do të shkaktojë 400 mijë ton gazra serrë në vit.

Greenpeace në deklaratën e saj tha se Britania e Madhe ka “zgjedhur të bëhet superfuqi në aspektin e hipokrizisë klimatike” në vend që të jetë lider në ngritjen e vetëdijesimit për klimën.

Qeveria britanike ka paralajmëruar më parë se synon të arrijë zero emetime karboni në vend deri në vitin 2050./Anadolu Agency

Shoqata e Bankave: Vlera e kredive jo-performuese vazhdon të mbetet e ulët në Kosovë

Vlera e kredive jo-performuese në Kosovë, vazhdon të mbetët e ulët, thonë përfaqësues të Shoqatës së Bankave të Kosovës. Deri në shtator të këtij viti, vlera e kredive jo-performuese shënoi vlerën prej 2.1 për qind krahasuar me periudhën e njëjtë të viti të kaluar, kur ishte 2.3 për qind.

Bankat komerciale që veprojnë në Kosovë përkundër faktit që nga viti në vit shënojnë rritje të numrit të kredive të lëshuara, ato përballen në raste mjaft të rralla me kredi të këqija apo jo-performuese.

Sipas Shoqatës së Bankave të Kosovës, niveli i kredive jo-performuese gjatë këtij viti ka rënë në 2.1 për qind.

Në një përgjigje elektronike për Radio Kosovën, kryetari i Shoqatës së Bankave të Kosovës, Petrit Balija, thotë se vlera e kredive jo-performuese vazhdon të mbetet e ulët, në raport me totalin e kredive të lëshuara nga sektori bankar.

‘Kjo përqindje në fakt është me e ultë nëse e krahasojmë me fundin e vitit të kaluar e cila ka qenë 2.3 për qind”, ka thënë Balija.

Ndërkohë, edhe ekonomistët nuk shohin rrezik për mospagesë të kredive. Sipas Ardijan Sahitit, edhe përkundër inflacionit në vend, qytetarët e Kosovës janë të përgjegjshëm në këtë çështje.

“Nëse e marrim mesataren e të gjitha vendeve të rajonit, kreditë e këqija në Kosovë janë në nivelin më të ulët të mundshëm. Duke pasur parasysh faktin që bankat te ne kanë fitime të larta, këto kredi edhe nëse paraqiten, mund të paraqiten në shifra të vogla dhe mirë të provizonuara. Inflacioni i lartë dhe situata makroekonomike, nuk besoj se do të jetë rrezik për bankat dhe për rritjen e kredive të këqija”, tha Sahiti.

Sidoqoftë, klient jo-performues në kredi, konsiderohet vetëm atëherë kur ky problem nga ana e kredimarrësit, nuk zgjidhet brenda afatit prej 90 ditësh./radiokosova/

Pse pritet që dollari do të jetë “mbreti” i valutave më 2023 ?!

Dollari do të forcohet sërish kundrejt monedhave të tjera në muajt e ardhshëm, me kërcënimin në rritje të recesionit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe kudo tjetër duke qenë i qëndrueshëm në vitin 2023 përmes flukseve të sigurta, sipas strategëve të tregut, të pyetur nga agjencia e lajmeve Reuters.

Në një kohë që pjesa më e madhe e tyre u shprehën se nuk kishte shumë hapësirë për rritje të mëtejshme të dollarit bazuar në politikën monetare, kërcënimi i dobësisë ekonomike është më i thellë se sa pritej dhe shoqërohet nga presioni inflacionist.

Në rënie mbi 5% në muajin nëntor, indeksi i dollarit pati performancën e tij më të keqe mujore që nga shtatori 2010, kryesisht nga pritshmëritë që Rezerva Federale e Shteteve të Bashkuara të Amerikës do të ngadalësojë ritmin e rritjes së normave të interesit dhe se një pushim i mundshëm është shumë pranë.

Sondazhi i Reuters nga 1-6 dhjetor me 66 strategë të këmbimit valutor sugjeroi se monedha e gjelbër do të tregtojë rreth niveleve aktuale një vit nga tani dhe do të mbajë fitimet e saj prej afro 10% deri më tani këtë vit. Pothuajse dy të tretat ose 33 nga 51 strategët që iu përgjigjën një pyetjeje shtesë thanë se rreziku më i madh i dollarit gjatë muajit të ardhshëm ishte se ai do të shënonte kthesë në vend që të binte më tej.

Shumica e bankave të mëdha qendrore, përfshirë FED-in, pritet të përfundojnë fushatat e tyre shtrënguese në fillim të vitit 2023. Një shumicë dërrmuese 80%, ose 42 nga 51 të anketuar, thanë se nuk kishte shumë hapësirë për rritjen e dollarit bazuar në politikën monetare. Pavarësisht tërheqjes së fundit të dollarit, monedhat kryesore nuk pritet të rikuperojnë humbjet e tyre të vitit 2022 kundrejt dollarit deri të paktën në fund të vitit 2023.

Euro, me 10% rritje kundrejt dollarit që nga niveli i ulët rekord i tij në shtator, por gjithsesi në rënie gati 8% këtë vit, pritet të humbasë rreth 3% deri në fund të shkurtit 2023 për t’u tregtuar me 1.02 dollarë.

Jeni japonez, duke rënë gati 20% për vitin dhe që aktualisht tregtohet rreth 136.50 për dollar, pritet të ndryshojë rreth 139.17 për dollar gjatë tre muajve të ardhshëm, për të arritur 132.67 gjatë 12 muajve.

Sterlina, duke u rritur me mbi 17% nga niveli i ulët rekord prej 1.0382 dollarësh në shtator në mes të trazirave politike, parashikohet të humbasë gati 5% për t’u tregtuar rreth 1.16 $ në tre muajt e ardhshëm.

Juani kinez, që ka fituar rreth 5% kur arriti rekordin e tij të ulët në nëntor për t’u tregtuar nën 7 për dollar, pritej të qëndrojë mbi atë nivel gjatë gjashtë muajve të ardhshëm./scan/

Si matet inflacioni?

Inflacioni është rritja e përgjithësuar e nivelit të çmimeve të një ekonomie, e matur si përqindje e ndryshimit të këtyre çmimeve. Megjithëse CPI dhe deflatori i PBB-së priren të tregojnë rezultate të ngjashme, ka dallime të rëndësishme midis dy treguesve që mund të rezultojnë në matje të ndryshme. Së pari, ato pasqyrojnë një grup të ndryshëm produktesh dhe shërbimesh, dhe së dyti, ato i peshojnë çmimet ndryshe.

Indeksi i çmimeve të konsumit

CPI është një tregues që mat ndryshimin mesatar në çmimet e mallrave dhe shërbimeve gjatë një periudhe të caktuar kohore në një ekonomi. Objektivi i tij është të matë koston e jetesës dhe të tregojë efektet e inflacionit tek konsumatorët individual.

Llogaritja e inflacionit duke përdorur CPI ndjek një proces me katër hapa:

1) Rregullimi i shportës së blerjeve

Shporta e blerjeve të IÇK-së përfaqëson mallrat dhe shërbimet që blihen për konsum të një popullsie të caktuar. Për shembull, në Spanjë kjo shportë përfshin më shumë se 479 artikuj që ndahen në dymbëdhjetë grupe kryesore: ushqime dhe pije joalkoolike, transport, strehim, HORECA (hotele, restorante dhe kafe), kohë të lirë dhe kulturë, veshje dhe këpucë, enë gatimi, barnat, komunikimet, pijet alkoolike dhe duhani dhe mësimdhënia. Së fundi, ekziston një titull i quajtur ‘të tjera’ që përfshin ato produkte që nuk përfshihen në grupet e mëparshme.

2) Llogaritja e kostos së shportës

Pasi të rregullohet shporta, hapi tjetër në llogaritjen e IÇK-së është gjetja e çmimeve aktuale dhe të mëparshme të të gjitha mallrave dhe shërbimeve. Çmimet mblidhen nga një gamë e gjerë burimesh, si shitësit me pakicë, supermarketet, dyqanet e mallrave dhe faqet e internetit ku blejnë familjet. Një grup tjetër çmimesh mblidhet gjithashtu nga autoritetet qeveritare, ofruesit e energjisë dhe agjentët e pasurive të paluajtshme.

3) Llogaritja e indeksit

CPI është një numër indeksi, kështu që më pas duhet të përcaktojmë një vit bazë. Viti bazë shërben si pikë referimi për të krahasuar disa vite dhe të tjera. Më pas, indeksi llogaritet duke pjesëtuar çmimin e shportës së mallrave dhe shërbimeve në një vit të caktuar me çmimin e së njëjtës shportë në vitin bazë. Ky raport shumëzohet me 100, i cili rezulton në IÇK. Viti bazë IÇK është gjithmonë 100.

4) Llogaritja përfundimtare e inflacionit

Së fundi, pasi të kemi IÇK-në, mund të llogarisim normën e inflacionit. Konkretisht, norma e inflacionit është ndryshimi në përqindje i indeksit nga një periudhë në atë të mëparshme. Për ta llogaritur atë, mund të përdorim formulën e mëposhtme:

Norma e inflacionit = [(CPI viti 1-CPI viti 0) / CPI viti 0] * 100%

Deflatori i PBB-së

Deflatori i PBB-së është një masë e nivelit të çmimeve të të gjitha mallrave dhe shërbimeve përfundimtare të prodhuara në vend në një ekonomi. Mund të llogaritet si raport i PBB-së nominale ndaj PBB-së reale shumëzuar me 100. Kjo formulë tregon ndryshimet në GDP nominale që nuk mund t’i atribuohen ndryshimeve në PBB-në reale.

Deflatori i PBB-së = ([GDP nominale / GDP reale] * 100)

Me fjalë të tjera, deflatori i PBB-së mat lidhjen ndërmjet PBB-së nominale (prodhimi total i matur me çmimet aktuale) dhe GDP-ja reale (produkti total i matur me çmime konstante të vitit bazë). Prandaj, ai pasqyron nivelin aktual të çmimeve në raport me nivelin e çmimit të vitit bazë.

Llogaritja e inflacionit duke përdorur deflatorin ndjek një proces me katër hapa:

1) Llogaritja e PBB-së nominale

PBB nominale përkufizohet si vlera monetare e të gjitha mallrave dhe shërbimeve të gatshme në një ekonomi të vlerësuar me çmimet aktuale. Pra, kjo pjesë është shumë e lehtë. Gjithçka që duhet të bëjmë është të shumëzojmë sasinë e të gjitha mallrave dhe shërbimeve të prodhuara me çmimet e tyre përkatëse dhe t’i mbledhim ato së bashku.

2) Llogaritja e PBB-së reale

Në hapin e dytë, ne llogarisim PBB-në reale. Ndryshe nga GDP nominale, GDP real tregon vlerën monetare të të gjitha mallrave dhe shërbimeve të gatshme në një ekonomi të vlerësuar me çmime konstante. Kjo do të thotë që ne zgjedhim një vit bazë dhe përdorim çmimet e atij viti për të llogaritur vlerat e të gjitha mallrave dhe shërbimeve për të gjitha vitet e tjera. Kjo na lejon të eliminojmë efektet e inflacionit.

3) Llogaritja e deflatorit:

Tani që njohim si PBB-në nominale ashtu edhe atë reale, mund të llogarisim deflatorin e PBB-së. Për ta bërë këtë, ne e ndajmë PBB-në nominale me GDP-në reale dhe shumëzojmë rezultatin me 100. Kjo na jep ndryshimin në PBB-në nominale që nuk mund t’i atribuohet ndryshimeve në PBB-në reale.

Domethënë rritja e PBB-së që vjen si pasojë e rritjes së çmimeve dhe jo e sasisë së produkteve dhe shërbimeve.

4) Llogaritja përfundimtare e inflacionit

Deflatori i vitit bazë do të jetë gjithmonë 100, pasi GDP-ja nominale dhe reale do të përkojnë. Megjithatë, duke filluar nga viti bazë, vlera do të ketë tendencë të ndryshojë. Për të llogaritur normën e inflacionit ne thjesht llogarisim diferencën në përqindje midis dy viteve.

Inflacioni = [(Deflatori viti 1-Deflatori viti 0) / Deflatori viti 0] * 100%

Dallimet midis CPI dhe deflatorit të PBB-së

Ato pasqyrojnë grupe të ndryshme produktesh dhe shërbimesh

Deflatori i GDP-së mat nivelin e çmimeve të të gjitha mallrave dhe shërbimeve që prodhohen në ekonomi (domethënë në nivel kombëtar). Nga ana e tij, Indeksi i Çmimeve të Konsumit mat nivelin e çmimeve të mallrave dhe shërbimeve që konsumatorët blejnë brenda ekonomisë. Kjo do të thotë se deflatori i PBB-së nuk përfshin ndryshimet në çmimin e mallrave të importuara, ndërsa IÇK nuk merr parasysh ndryshimet në çmimet e mallrave dhe shërbimeve të eksportuara.

Nga ana tjetër, IÇK përfaqëson vetëm një pjesë të të gjitha mallrave dhe shërbimeve të prodhuara në vend, pasi fokusohet ekskluzivisht në mallrat e konsumit.

Për shembull, nëse çmimi i një varke të prodhuar në Spanjë rritet, deflatori i PBB-së do të pasqyrojë ndryshimin në inflacionin e vendit, por IÇK jo, pasi anijet nuk merren parasysh në shportën e blerjeve të përcaktuar për llogaritjen e tyre.

E kundërta mund të ndodhë edhe nëse çmimi i një kompjuteri të prodhuar në Azi dhe të eksportuar në Spanjë ndryshon. Deflatori i PBB-së spanjolle nuk do ta merrte në konsideratë, pasi prodhohej jashtë vendit, por do ta merrte CPI, pasi është pjesë e shportës tipike të blerjeve të një konsumatori spanjoll.

Ato peshojnë çmimet e produkteve dhe shërbimeve në mënyrë të ndryshme

IÇK peshon çmimet kundrejt një shporte fikse mallrash dhe shërbimesh, ndërsa deflatori i PBB-së merr në konsideratë të gjitha mallrat dhe shërbimet që prodhohen aktualisht. Si rezultat, mallrat e përdorura për llogaritjen e deflatorit të PBB-së ndryshojnë në mënyrë dinamike, ndërsa shporta e blerjeve e përdorur për llogaritjen e IÇK-së duhet të përditësohet periodikisht. Kjo mund të çojë në rezultate të ndryshme nëse çmimet e mallrave të përfaqësuara në të dy treguesit nuk ndryshojnë proporcionalisht. Me fjalë të tjera, kur çmimet e disa mallrave rriten ose bien më shumë se ato të të tjerëve, të dy treguesit mund të reagojnë ndryshe.

Për shembull, Spanja prodhon dhe konsumon një sasi të madhe vaj ulliri, kështu që ndryshimet në çmimin e tij do të reflektohen si në llogaritjen e IÇK-së ashtu edhe në deflator. Megjithatë, prodhimi është më i lartë se konsumi, pasi Spanja eksporton naftë edhe në vende të tjera, ndaj pesha që do të ketë në deflator do të jetë më e lartë se CPI. Rrallëherë peshat e produktit në të dy treguesit do të përputhen saktësisht, kështu që gjithmonë do të ketë disa dallime.

Pse mbi 400 miliardë dollarë janë fshirë nga vlera e industrisë së teknologjisë europiane në 2022?!

Industria e teknologjisë europiane ka humbur më shumë se 400 miliardë dollarë në vlerë këtë vit, sipas firmës së kapitalit të sipërmarrjes Atomico. Vlera e kombinuar e të gjitha firmave europiane të teknologjisë publike dhe private ka rënë në 2.7 trilion dollarë nga një kulm prej 3.1 trilion dollarësh në fund të vitit 2021, tha Atomico në raportin e saj vjetor “State of European Tech” të mërkurën.

Shifrat nënvizojnë atë që ka qenë një vit i vështirë për teknologjinë pasi kompanitë e teknologjisë me vlerë të lartë kanë parë aksionet e tyre të jenë nën presionin e faktorëve globalë, duke përfshirë pushtimin rus të Ukrainës dhe politikën më të rreptë monetare.

Rezerva Federale dhe bankat e tjera qendrore po rrisin normat dhe po kthejnë stimujt e epokës së pandemisë për të shmangur rritjen e inflacionit. Kjo i ka shtyrë investitorët të rivlerësojnë pozicionet e tyre ndaj kompanive teknologjike me humbje, vlerat e të cilave zakonisht mbështeten në pritjet e flukseve monetare të ardhshme.

Në Europë, disa kompani kanë parë rënie të mprehtë në vlerat e tyre të tregut. Klarna, grupi suedez ‘blej tani, paguaj më vonë’, uli vlerësimin e saj me 85% nga 45.6 miliardë dollarë në 6.7 miliardë dollarë në një të ashtuquajtur “raund zbritës”. Aksionet e shërbimit të transmetimit të muzikës Spotify, ndërkohë, kanë rënë mbi 60% vitin e kaluar.

Financimi i përgjithshëm i kapitalit sipërmarrës të startupeve europiane pritet të bjerë në 85 miliardë dollarë këtë vit, sipas raportit të Atomico, i cili bazohet në të dhëna sasiore dhe anketa në 41 vende. Kjo është 18% më pak nga më shumë se 100 miliardë dollarë startups europian të mbledhur në 2021.

Sidoqoftë, ishte shuma e dytë më e lartë e investuar ndonjëherë në ekosistemin e teknologjisë europiane deri më sot, tha Atomico. Investimet europiane të teknologjisë thyen rekorde vitin e kaluar pasi pjesëmarrja nga investitorët amerikanë u rrit në lartësi të reja.

Ky vit pa një përmbysje të kësaj tendence, me investitorët e huaj që tërhiqen kryesisht. Numri i investitorëve aktivë amerikanë në “mega raundet” prej 100 milionë dollarësh ose më shumë ra 22% nga viti i kaluar. Në gjysmën e parë të vitit 2022, sektori i teknologjisë në Europë ishte në zjarr, me nivele të investimeve ende 4% më të larta se në të njëjtën pikë në 2021, tha Atomico.

Megjithatë, investimet filluan të ngadalësohen nga korriku dhe u ngadalësuan më tej gjatë gushtit dhe shtatorit. Që atëherë, nivelet mujore të investimeve kanë qenë mesatarisht rreth 3 deri në 5 miliardë dollarë, në përputhje me nivelet e vitit 2018.

Ndërkohë, listat e tregjeve publike praktikisht janë avulluar. Vetëm tre IPO teknologjike me një kapak tregu prej 1 miliard dollarësh ose më shumë u zhvilluan globalisht në vitin 2022, me dy që ndodhin në Europë, tha Atomico. Në vitin 2021, kishte 86 IPO të tilla. Dhe rajoni nuk ishte imun ndaj valës së shkurtimeve teknologjike. Sipas raportit, firmat me seli europiane pushuan nga puna më shumë se 14,000 punonjës këtë vit, duke përbërë 7% të totalit të pushimeve nga puna në nivel global.

Në shfaqjet tregtare të industrisë si Web Summit dhe Slush, themeluesit e njëbrirëshve të mirëfinancuar inkurajuan sipërmarrësit e tjerë që të mbanin nën kontroll kostot dhe të sigurojnë se kanë një pistë të bollshme për t’i mbijetuar një rënieje. Dhe ndërsa tabloja e tregut ishte e zymtë këtë vit, investimi është ende tetë herë më i madh se sa ishte në 2015./scan/

Eksportet e Kinës janë në kolaps

Zyrtarët doganorë njoftuan të mërkurën në Pekin se eksportet në dollarë amerikanë ranë me 8.7 për qind në nëntor në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Ishte rënia e dytë mujore radhazi dhe leximi më i keq që nga shkurti i vitit 2020.

Importet ranë me 10.6 për qind dhe për rrjedhojë edhe shumë më tepër se parashikimet e ekspertëve. Me një minus prej 9.5 përqind, tregtia e jashtme u zhvillua edhe më keq se rënia prej 9.3 përqind në fillim të pandemisë në maj 2020.

Perspektivat janë të zymta

Arsyeja kryesore për rënien e eksporteve është kërkesa e dobët globale për shkak të inflacionit të lartë dhe çmimeve të energjisë si rezultat i luftës së agresionit rus në Ukrainë.

Por ndërprerja e zinxhirëve të furnizimit në Kinë për shkak të kufizimeve që rezultojnë nga politika e rreptë e Kinës me zero Covid po e bën gjithashtu më të vështirë prodhimin.

Eksportet ka të ngjarë të tkurren më tej në tremujorët e ardhshëm, tha në një deklaratë Julian Evans-Pritchard, ekonomist në firmën e kërkimit ekonomik Capital Economics. Lehtësimi i koronavirusit në Kinë do të sillte një nxitje të kufizuar, pasi prodhuesit më pas mund të prodhojnë përsëri me më shumë siguri. Megjithatë, shumë më vendimtare është rënia e kërkesës si pasojë e rënies ekonomike globale.

Bllokimet e përhapura dhe kriza e vazhdueshme e pasurive të paluajtshme po rëndojnë ekonominë e dytë më të madhe. Kjo zbut edhe kërkesën e brendshme, çka shpjegon edhe rënien e importeve. Në tetor, importet ranë me 0.7 për qind, ndërsa eksportet ranë me 0.3 për qind për herë të parë në më shumë se dy vjet.

Eksportuesit gjermanë janë gjithashtu të prekur

Rënia e tregtisë së jashtme kineze po prek edhe eksportuesit gjermanë. Eksportet gjermane drejt Kinës ranë me 17.5 për qind. Eksportet e Kinës drejt Gjermanisë gjithashtu ranë me 14.4 për qind. Rënia e eksporteve kineze në SHBA ishte edhe më e madhe, me 25.4 për qind, ndërsa Kina importoi 7.3 për qind më pak nga SHBA.

Sipas ekspertëve, dobësimi i ekonomisë kineze do ta ketë të vështirë të përballojë rënien e tregtisë së jashtme, sepse rritja e eksporteve ka qenë një shtyllë e rëndësishme e ekonomisë kineze që nga fillimi i pandemisë pothuajse tre vjet më parë. Ekspertët kanë pritur prej disa kohësh që qeveria do të humbasë qartë objektivin e rritjes prej 5.5 për qind për këtë vit.

Me bllokimet – të cilat grupi financiar japonez Nomura vlerëson se kanë prekur qytete dhe rajone që kontribuojnë deri në një të pestën e produktit të brendshëm bruto në kohë normale – ekonomia nuk ka gjasa të jetë rritur shumë në nëntor.

Vetëm pak më shumë se dy për qind priten për tremujorin e katërt. Pas rritjes prej 8.1 përqind në vitin e kaluar, Banka Botërore pret vetëm një rritje prej 2.8 përqind në Kinë këtë vit.

Për të stimuluar ekonominë, qeveria kineze ka investuar sërish shumë në infrastrukturë, ka ulur normat e interesit, ka dhënë zbritje tatimore dhe ka bërë më të lehtë blerjen e pasurive të paluajtshme. Megjithatë, vala më e madhe e infeksioneve me korona në Republikën Popullore që nga fillimi i pandemisë pothuajse tre vjet më parë dhe kufizimet e mëposhtme kryesisht zero-Covid kanë kufizuar efektivitetin e masave stimuluese.

Byroja Politike dëshiron të “optimizojë” politikën e Koronës

Pak javë më parë, dhe veçanërisht pas valës së protestave të mëdha kundër masave të ashpra Covid në fund të nëntorit, autoritetet prezantuan lehtësimin e parë të karantinës dhe testimit të detyrueshëm. Në këtë mënyrë personat e infektuar mund të izolohen edhe në shtëpi.

Për më tepër, një numër metropolesh nuk kërkojnë më teste aktuale negative PCR në shumë vende – si në hyrjet e supermarketeve dhe komplekseve të banimit.

Një lehtësim i tillë duhet të vijë tashmë në mbarë vendin. Udhëzimet e reja nga Komisioni Kombëtar i Shëndetit (NHC) përcaktojnë, ndër të tjera, që njerëzit e infektuar pa simptoma ose të lehta mund të “izolohen përgjithësisht në shtëpi”. Vendi gjithashtu dëshiron të zvogëlojë shtrirjen dhe shpeshtësinë e testeve të koronës.

Ekspertët presin që lehtësimi i ekonomisë do të ndihmojë në planin afatgjatë .

Siç shkruan Der Spiege l, pas një takimi mbi politikën ekonomike të kryesuar nga kreu i shtetit dhe partisë Xi Jinping një ditë më parë, Byroja Politike theksoi në një deklaratë të mërkurën se donte të ndiqte “stabilitetin”.

Masat për parandalimin e infeksioneve masive me korona dhe kontrollin e virusit duhet të “optimizohen”. Është e rëndësishme të forcohet fuqishëm besimi në treg dhe të stabilizohet rritja, punësimi dhe çmimet.

Banka Botërore sheh probleme më të thella

Megjithatë, Banka Botërore bën thirrje për reforma të mëtejshme strukturore dhe paralajmëron për rreziqe financiare.

“Në periudhën afatmesme, ekonomia e Kinës është ende përballë një rënie strukturore,” thuhet në një analizë./shqip/

Edhe recesioni mund të mos e ulë inflacionin në Europë

A do të marrë BQE-ja mësime nga një bankë tjetër qendrore në Frankfurt?

Është e vështirë të dallosh majën e malit kur je duke u ngjitur në mes të mjegullës. Kjo është e vërtetë edhe për politikanët që po luftojnë me inflacionin, shkruan The Economist.

Në Eurozonë, çmimet e konsumit në tetor ishin 10.7% më të larta se një vit më parë. Banka Qendrore Europiane (BQE) ka rritur normat e interesit me 0.75% për të dytën herë radhazi, duke ndjekur me përpikëri rrugën e Rezervës Federale të Amerikës. Zyrtarët shpresojnë që kulmi të jetë afër.

Optimistët theksojnë se Eurozona nuk zbatoi asnjë stimul të madh fiskal pas pandemisë Covid-19, ndryshe nga Amerika, që do të thotë se inflacioni është nxitur nga goditjet e ofertës dhe çmimet e energjisë, dhe jo nga ekonomia e “mbinxehur”.

Paketat e fundit të shpenzimeve në Europë janë përpjekur të zbusin goditjen nga çmimet e larta të energjisë, jo të stimulojnë shpenzimet. Në tremujorin e dytë të vitit, konsumi ishte më pak se 2% mbi të njëjtën periudhë të vitit 2019. Në Amerikë ishte 7%.

Për më tepër, treguesit sugjerojnë se ekonomia europiane po shkon drejt recesionit. Pagat janë rritur në mënyrë të moderuar dhe ka pak shenja të një spiraleje paga-çmime. Çmimet aktuale dhe të ardhshme të energjisë në tregjet me shumicë, kanë rënë nga piku i verës. Pengesat që prekin gjithçka, nga mikroçipet te mobiliet, janë lehtësuar. Ndoshta kulmi vërtet po afron.

Fatkeqësisht, optimizmi ndoshta është i pabazë. Duhet kohë që çmimet më të ulëta të energjisë të përcillen te konsumatorët. Në shumicën e vendeve, po ndodhin ende rritje të jashtëzakonshme.

Franca ka inflacionin më të ulët në bllok, në nivelin 7.1% në tetor, pjesërisht për shkak se qeveria kufizoi çmimet e gazit dhe të energjisë elektrike. Megjithatë, vitin e ardhshëm, çmimet do të lejohen të rriten me 15%, duke rritur edhe inflacionin. Në Gjermani, shumë familje kanë kontrata afatgjata që rinovohen gradualisht, duke reflektuar çmime më të larta.

Dhe megjithëse, falë muajit të ngrohtë të tetorit, çmimet e shitjes me shumicë për energjinë u ulën, parashikohet një dimër i ftohtë dhe i thatë, që do të thotë se çmimet ndoshta do të rriten sërish. Edhe më keq, Vladimir Putin mund të përshkallëzojë luftën energjetike.

Çmimet e energjisë dhe të ushqimeve përbëjnë më pak se një të tretën e shportës së mallrave dhe shërbimeve të përdorura për të matur inflacionin. Por shqetësuese janë edhe tendencat në pjesën tjetër të shportës. Çmimet për shërbimet dhe mallrat e tjera, përveç ushqimeve dhe energjisë, janë rritur me 6% në bazë vjetore gjatë tre muajve të fundit.

Megjithëse çmimet e energjisë mund të mos rriten me këtë vrull, madhësia e rritjes tregon se inflacioni po përhapet. Siç vëren Chris Marsh nga Exante, një firmë kërkimore, situata duket fatkeqësisht e ngjashme me atë në Amerikë, disa muaj më parë.

Rritja e pagave ka të ngjarë të rrisë inflacionin. Deri tani, pagat në Europë janë rritur pak. Ndryshe nga Amerika, gjashtë në dhjetë punëtorë kanë lidhur marrëveshje kolektive, të cilat zakonisht zgjasin për një vit ose më shumë, që do të thotë se do të duhet kohë që kushtet ekonomike të ndikojnë në pagën e tyre.

Negociatorët e sindikatave kanë kërkesa të kufizuara, të vetëdijshëm për rrezikun e një spiraleje të çmimeve dhe pagave. Por durimi i negociatorëve ka filluar të zbehet. Sindikatat e sektorit publik të Gjermanisë do të hyjnë në negociatat e ardhshme, duke kërkuar rritje prej 10.5% të pagave.

Problemi për shefat është se tregu i punës mbetet jashtëzakonisht i ngushtë. Pjesa e firmave që raportojnë se mungesat e stafit po kufizojnë prodhimin e tyre, është afër niveleve rekord, si në sektorin e prodhimit, ashtu edhe në atë të shërbimeve.

Një arsye është grumbullimi i madh i porosive nga pandemia. Firmat prodhuese kanë mesatarisht më shumë se pesë muaj punë në bilancet e tyre të porosive, sipas një sondazhi të fundit, nga katër para se të godiste Covid-19.

Duke marrë parasysh edhe grupin e punëtorëve që dalin në pension çdo vit në vendet me popullsi të moshuar, si Italia dhe Gjermania, ekziston mundësia që të krijohet një treg i ngushtë pune, gjatë vitit 2023.

E gjithë kjo do të thotë se kulmi i inflacionit është disi larg. Edhe pasi të jetë arritur kulmi, nuk do të jetë e lehtë, sepse zbritja do të jetë po aq e ndërlikuar.

Çmimet e energjisë duhet të caktohen në një nivel më të ulët vitin e ardhshëm, gjë që do të ulë inflacionin total. Por inflacioni në pjesën tjetër të ekonomisë, mund të jetë ende duke u rritur, duke kufizuar kështu rënien e menjëhershme. Kështu, mjegulla do të mbetet.

Edhe një recesion, nëse do të jetë i shkurtër, mund të mos e zbusë inflacionin. Në atë rast, BQE-ja duhet të shtrëngojë politikën monetare edhe një herë.

“Bundesbank, në vitet 1970, nuk u tremb aspak kur ekonomia u dobësua. Ata qenë të suksesshëm në mposhtjen e inflacionit”, vëren zoti Marsh. Këtë herë, mund të nevojitet diçka e ngjashme nga banka tjetër qendrore në Frankfurt./monitor/

Hiperpërgjegjshmëria është e rrezikshme për biznesin tuaj

Në mjedisin e sotëm të biznesit ekzistojnë pritshmëri midis punëtorëve, që mund të jenë vërtet të dëmshme për rritjen dhe mirëqenien e përgjithshme të biznesit tuaj. Dhe ky rrezik është hiper-përgjigjja. Që vjen në formën e emaileve, bisedave, plogështit, mesazheve të ekipit dhe takimeve. Është pritshmëria që ju duhet të jeni në gjendje t’i përgjigjeni një mesazhi në një moment dhe nëse nuk jeni gjithmonë “aktivë” do të thotë që nuk po e bëni punën tuaj siç duhet. Dhe për një udhëheqës biznesi, këto pritshmëri mund të jenë të rrezikshme.

Sepse, le të themi se një menaxher ju shqetëson sepse ju nuk i keni kthyer një përgjigje. Ai ju ka shkruar: “Joe, të dërgova atë email shtatë minuta më parë. Ende nuk kam përgjigje nga ty.”

Në mendjen tuaj ju keni vizione të Joe të ulur në plazh duke pirë një koktej. Ose ndoshta ka marrë një drekë të gjatë ose është duke fjetur . Çfarëdo që ai po bën tani, ai qartë nuk po punon siç duhet? Po nëse Joe është në një takim me klientin tuaj numër një duke punuar për t’i kënaqur ata dhe për të rritur frekuencën e blerjeve me 50%, që mund të nënkuptojë qindra mijëra ose miliona dollarë të ardhura për ju? A dëshironi vërtet që Joe të ndërpresë vëmendjen e tij më të mirë për të marrë emailin tuaj? Sigurisht që jo. Por nëse krijoni një kulturë të hiper-përgjegjshmërisë në biznesin tuaj, ky është mesazhi që po i dërgoni ekipit tuaj.

Si ekip, ju mund të komunikoni me të tjerët kur jeni të lirë dhe të hapur për email dhe biseda dhe kur keni kohë përqendrimi dhe inkurajoni ata të bëjnë të njëjtën gjë. Në këtë mënyrë askush nuk po kalon kohë duke pritur një përgjigje të martën në mëngjes kur ju jeni duke punuar në detyra me vlerë më të lartë.

Jini të kujdesshëm në lidhje me hiper-përgjegjshmërinë. Ekziston një tendencë në një botë të largët për ta bërë hiper-përgjegjshmërinë një tregues nëse dikush po bën apo jo punën e tij. Kur në realitet duhet të jetë vlera që dikush gjeneron. Nëse dikush ju drejtohet çdo herë që i dërgoni një mesazh ose një email brenda 30 sekondave, ajo që ju thotë është se ata janë aq të zhytur në reagim dhe hiper-përgjigje sa që po ndërpresin gjithçka tjetër . Dhe në fakt mund të ngadalësojë rritjen tuaj dhe të jetë më i rrezikshëm për biznesin tuaj.

Pra, kur bëhet fjalë për reagimin, jini praktik me pritshmëritë tuaja dhe pasqyroni vetë sjelljen e mirë. Ju nuk duhet t’i përgjigjeni atij emaili menjëherë, në fakt në shumicën e rasteve nuk duhet t’i përgjigjeni. Në vend të kësaj, promovoni menaxhimin e mirë të kohës, kohën e fokusimit dhe komunikimin midis anëtarëve të ekipit tuaj.inc

Bashkimi Evropian ndalon importin e produkteve që shkatërrojnë pyjet

Anëtarët e Bashkimit Evropian arritën një marrëveshje të martën për të ndaluar importet e produkteve që kontribuojnë në shpyllëzimin në mbarë botën.

Marrëveshja, e cila duhet të miratohet zyrtarisht nga Parlamenti Evropian, kërkon që kompanitë të verifikojnë që mallrat që ata shesin në BE nuk kanë çuar në shpyllëzim dhe degradim të pyjeve askund në botë, duke filluar nga viti 2021.

Kompanitë duhet gjithashtu të demonstrojnë se mallrat që importojnë janë në përputhje me rregullat e vendit të origjinës, duke përfshirë të drejtat e njeriut dhe mbrojtjen e popullatës vendase.

Kryetari i Komitetit të Mjedisit të Parlamentit Evropian, Pascal Canfin, tha se marrëveshja e arritur të martën ishte e para e këtij lloji në botë.

“Evropa do të mbyllë derën për produktet e përditshme që kanë një ndikim të madh në shpyllëzimin global, nëse importuesit e tyre nuk janë në gjendje të demonstrojnë se nuk vijnë nga zona të shpyllëzuara. Është kafeja që pimë në mëngjes, çokollata që hamë, qymyri që përdorim për skarë, letra në librat tanë. Është radikale dhe kjo është ajo që ne do të bëjmë”, tha Canfin.

Pyjet në mbarë botën kërcënohen gjithnjë e më shumë nga shpyllëzimi dhe Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO) vlerëson se 420 milionë hektarë pyje janë shkatërruar nga viti 1990 deri në vitin 2020, që është më shumë se sipërfaqja e BE-së.

Më shumë se 100 vende u zotuan vitin e kaluar të ndalojnë shpyllëzimin deri në vitin 2030, si pjesë e luftës kundër ndryshimeve klimatike.

Pyjet janë një mjet i rëndësishëm natyror për largimin e gazeve serrë nga atmosfera, pasi bimët thithin dioksid karboni ndërsa rriten.

/Motilokal.

“Klienti nuk është më mbret”. Bizneset e suksesshme duhet të fokusohen te punonjësit

“Klienti i pari”, fjala e urtë e biznesit, më në fund mund të zëvendësohet nga një tjetër: “Punonjësi në radhë të parë”. Të paktën ky është një nga qëllimet e një manifesti të ri të publikuar nga më shumë se 30 drejtues të burimeve njerëzore dhe start-upi i projektimit të përvojës së punonjësve “Excellent”.

Ndërsa optimizimi i përvojës së përdoruesit dhe klientit ka qenë tradicionalisht një prioritet kryesor i shumicës së bizneseve që përballen me konsumatorin, përvoja e punonjësve, e njohur si “EX”, e kthen të njëjtin lloj vëmendjeje nga brenda, duke projektuar një vend pune që: “ngre performancën e biznesit përmes mirëqenies së punonjësve”.

Është një kornizë që është miratuar nga kompani si Patagonia, Airbnb dhe Shopify, me të tjera që ndjekin drejtimin e tyre ndërsa firmat përpiqen të tërheqin dhe mbajnë talentin në epokën e “Dorëheqjes së Madhe”. Ndërsa më pak amerikanë po lënë punët e tyre tani sesa një vit më parë, dorëheqjet janë ende të larta, ashtu si edhe hapjet e vendeve të punës. Dhe me rritjen e pagave ende në një bazë të qëndrueshme, veçanërisht për ata që ndërrojnë role, punëdhënësit janë nxitur të rimendojnë kulturën e korporatës në mënyrë që punëtorët të qëndrojnë.

Çdo numër praktikash duhet të rishikohen: nga futja në bord dhe trajnimi deri te opsionet fleksibël të punës, ndërfaqet teknologjike dhe dizajni i zyrës.

Në thelb, “përvoja e punonjësve” ka të bëjë me bashkë-dizajnimin e zgjidhjeve me punonjësit, tha Samantha Gadd, themeluese dhe bashkë-drejtuese e “Excellent”. Një rezervë e madhe që i pengon udhëheqësit të bëjnë hapin është frika se njerëzit do të kërkojnë gjëra të paarsyeshme që janë qartësisht të këqija për biznesin, tha ajo. “Por nëse keni njerëz të zgjuar, ata shohin nevojat e organizatës. Ata nuk duan të sugjerojnë gjëra që do ta bëjnë organizatën të mos funksionojë,” tha Gadd. “Ata japin zgjidhje që ndoshta janë vërtet afër asaj që duan udhëheqësit.”

Për Mark Levy, i cili ishte pionier i përvojës së punonjësve në Airbnb dhe nënshkroi manifestin, ndryshimi i mentalitetit ndikoi në të gjithë organizatën, jo vetëm tek burimet njerëzore: “Çdo pjesë e kompanisë që po prekte punonjësin, qoftë departamentin e IT, marketingut apo financës, duke përfshirë burimet nejrëzore dhe menaxherët, duhej të kuptonin se ne do t’i trajtonim punonjësit tanë si klientë, në shërbim të punonjësve tanë, “tha ai. Një ndryshim i madh i zbatuar nga Levy: modelimi i departamentit të IT të Airbnb sipas Genius Bar të Apple./ Bloomberg

Indeksi i çmimeve të konsumit

1) Rregullimi i shportës së blerjeve

2) Llogaritja e kostos së shportës

3) Llogaritja e indeksit

4) Llogaritja përfundimtare e inflacionit

Deflatori i PBB-së

1) Llogaritja e PBB-së nominale

2) Llogaritja e PBB-së reale

3) Llogaritja e deflatorit:

4) Llogaritja përfundimtare e inflacionit

Dallimet midis CPI dhe deflatorit të PBB-së

Ato pasqyrojnë grupe të ndryshme produktesh dhe shërbimesh

Ato peshojnë çmimet e produkteve dhe shërbimeve në mënyrë të ndryshme

Na ndiq

Moti