Në Massachusetts ekziston një ligj, në të cilin vendi duhet t’u kthejë miliarda dollarë qytetarëve gjatë vitit. I miratuar në vitin 1986, ai urdhëron shtetin të rimbursojë taksapaguesit kur rritja e të ardhurave tejkalon rritjen e pagave.
Për herë të parë që nga viti 1987, ky ligj është “rikthyer” sërish. Massachusetts duhet të kthejë deri në 3 miliardë dollarë, 7% të të ardhurave nga tatimet. Massachusetts nuk është i vetmi vend që grumbullon tepricat. Shtetet në të gjithë vendin kanë thyer rekorde të të ardhurave fiskale gjatë vitit të kaluar.
Sipas Pew Charitable Trusts, një organizatë jofitimprurëse, qeveritë e shteteve kursyen 217.1 miliardë dollarë në vitin 2021, duke tejkaluar rekordin e vitit 2019 me gati 100 miliardë dollarë.
Një fluks dollarësh gjatë pandemisë i kurseu shtetet nga shpenzimet. Të ardhurat nga taksat e shitjeve u rritën pasi çeqet federale stimuluese, kreditë tatimore dhe përfitimet e papunësisë u dhanë njerëzve para për të shpenzuar. Inflacioni ishte gjithashtu një ndihmë. Jo vetëm që rriti çmimin e mallrave, gjë që rriti të ardhurat por gjithashtu rriti pagat, në terma nominalë.
Megjithëse shteti mbart një borxh prej 3,641 dollarë për banor, askush nuk duket se po përdor të ardhurat e tij të tepërta për të shlyer atë që i detyrohet. Në vend të kësaj, pas rimbushjes së fondeve në ditët më të vështira, shtetet po luajnë me taksat.
33 shtetet plus Uashingtoni kanë miratuar një lloj lehtësimi të tatimeve. Shumë planifikojnë të ulin taksat. Disa kanë pezulluar taksat mbi ushqimin ose benzinën për të kundërshtuar rritjen e çmimeve.
Të tjerë po shfrytëzojnë momentin për të realizuar synimet e mëparshme politike. Shtetet e udhëhequra nga demokratët po rrisin kreditë tatimore për ata me të ardhura të ulëta dhe familjet me fëmijë të vegjël.
Republikanët po ulin taksat. Dhjetë shtete kanë ulur normat e tatimit mbi të ardhurat këtë vit dhe gjashtë kanë ulur taksat për firmat. Personat që mbështesin këto shkurtime kanë argumentuar se kjo do të tërheqë bizneset.
Zbritjet e menjëhershme, sipas Timothy Vermeer i Fondacionit të tatimeve, një institut kërkimi, mund të nxisë inflacionin ashtu siç bënë kontrollet e stimulit federal.
Por ndryshimet në kodet tatimore janë të përhershme dhe të rrezikshme.
Shpërblimet janë të pasigurta; humbja e të ardhurave është e menjëhershme.
“Në teori ekziston një pikë e ëmbël e uljes së taksave dhe rritjes,” tha Justin Theal nga Pew, “por në praktikë shembujt janë të paktë dhe shumë larg”.
Në një vit zgjedhor, politikanët mund të jenë më të pritur për të kënaqur votuesit sesa për të marrë vendime të kujdesshme. Në Karolinën e Jugut, ku ligjvënësit reduktuan gjashtë grupe tatimore në tre dhe ulën normat, ulja e taksave erdhi pasi u sigurua që shteti kishte rezerva të mjaftueshme.
Gary Simrill, një ekspert i politikës, tha se shkurtimet ishin një “rrezik i përllogaritur”. Por parashikuesit janë të frikësuar nga një recesion, i cili do t’i bëjë kursimet dhe shpenzimet më të nevojshme.
Sipas dëshmive të hershme nga tremujori i parë i 2022, rritja e të ardhurave shtetërore ka shënuar rënie ndërsa stimuli federal u “zbeh”. Thirrja e vullnetit të mirë për të rritur normat e taksave nëse gjërat përkeqësohen mund të jetë e vështirë.
Disa shtete, si Kentaki planifikojnë ulje graduale të normave vetëm nëse të ardhurat arrijnë në një prag të caktuar. Por shtetet që kanë vazhduar të shkurtojnë të ardhurat mund të kenë zili ligjin në Massachusetts: bonuset e dhëna vetëm në periudha të mira mund të rezultojnë të jenë më të kujdesshme./abcnews/
