Të flesh mirë do të thotë jo vetëm të kesh energji për tu përballur me ditën përpara, por edhe të përmirësosh shëndetin tënd fizik dhe mendor. Për të bërë një gjumë të mirë të qetë është e nevojshme të njihni mekanizmat e tij dhe të dini si të shmangni gabimet që e pengojnë këtë të fundit.
“Sleep: The Myth of 8 Hours, the Power of Naps, and the New Plan to Recharge Your Body and Mind”(“Gjumi: Miti i 8 orëve, fuqia e gjumit dhe plani i ri për të rimbushur trupin dhe mendjen tuaj“)ofron informacion të vlefshëm për fiziologjinë e gjumit, por edhe për rregullat që duhet të ndiqni për ta marrë atë.
Shumë këshilla të dobishme për:
- Të marr pushimin më të mirë nga orët tuaja të gjumit.
- Të zgjidhur çrregullimet e gjumit.
- Të mësuar si të njihni dhe ndiqni ritmet tuaja natyrore.
Autori i librit:
Nick Littlehales është një trajner i gjumit për atletët, një punë që filloi në fund të viteve 1990 kur gjumi nuk konsiderohej ende një përcaktues i performancës.
Pasi u bë kryetar i Këshillit të Gjumit në Mbretërinë e Bashkuar, ai zhvilloi programin R90 Sleep Recovery, një metodë e zhvilluar falë 20 viteve bashkëpunim me mjekë, shkencëtarë, fizioterapistë, prodhues të dyshekëve dhe madje edhe me fëmijë (fëmijët e autorit).
Zgjohemi prej alarmit, por në të vërtetë duhet të ndjekim ritmin cirkadian për të fjetur dhe për të jetuar mirë
I kemi dhënë shumë pak rëndësi gjumit derisa u sqarua korrelacioni midis mungesës së gjumit dhe shumë problemeve shëndetësore, të tilla si sëmundjet e zemrës, mbipesha dhe ankthi.
Deri në mesin e viteve 1990, ritmi i jetës ishte më i thjeshtë: puna mbaronte kur dilje nga zyra, dyqanet mbylleshin të dielave, ideja për tu lidhur vazhdimisht as që çohej nëpër mend. Pastaj, shpejt, vetë ideja e një gjumi të mirë 8-orësh u bë një legjendë ekstravagante.
Në Angli, njerëzit flenë mesatarisht 6 orë e gjysmë, por shumica flenë vetëm 6, gjithashtu ekziston një përqindje prej 7% që flenë vetëm 3 orë çdo natë. Drita artificiale, teknologjia, udhëtimet ajrore janë armiq të procesit natyror që ne e quajmë gjumë. Ne jemi krijesa jashtëzakonisht dhe lehtësisht të përshtatshme, por nuk mund të vazhdojmë me këto ritme për një kohë të gjatë.
Ritmi cirkadian është një cikël 24 orësh i menaxhuar nga ora e trupit tonë.
Kjo orë e jona, duke vepruar nga thellësitë e trurit, rregullon:
- Modelet e gjumit dhe të ushqyerit;
- Prodhimin e hormoneve;
- Rregullimin e temperaturës së trupit;
- Gjendjen shpirtërore dhe tretjen;
Në një proces që zgjat 24 orë dhe është rezultat i miliona viteve të evolucionit, i përsosur për të punuar në harmoni me rrotullimin e Tokës.
Për shembull, trupi ynë prodhon melatonin midis orës 21:00 dhe 6 të mëngjesit, në 3:30 të mëngjesit temperatura e trupit tonë është më e ulta e ditës, momenti i vigjilencës maksimale është rreth orës 10 të mëngjesit dhe efikasiteti ynë kardiovaskular arrin kulmin në 5 pasdite.
Gjumi rregullohet gjithashtu nga një komponent tjetër, presioni homeostatik i gjumit, një tregues i nevojës për gjumë. Kjo nevojë aktivizohet që nga momenti kur zgjohemi dhe sa më gjatë të jemi zgjuar, aq më e fortë bëhet.
Te minjtë e shëndetshëm, gjatë orëve të zgjimit, rreth tetëdhjetë proteina grumbullojnë shënues kimikë në intervale të rregullta, të cilat marrin parasysh kohën e kaluar që nga gjumi i fundit. Sa më shumë që të jetë, aq më shumë nevoja për gjumë është urgjente. Gjumi rivendos sistemin, duke i kthyer proteinat në gjendjen e tyre fillestare.
Nëse flemë rregullisht, presioni homeostatik, që është nevoja jonë për gjumë, do të ketë pikun e tij që përkon me impulsin tonë circadian, duke na lejuar të fitojmë dritaren ideale të gjumit. Gjatë natës, priremi të arrijmë periudhën më efektive të gjumit rreth 2-3 të mëngjesit.
Drita është çelësi kryesor i orës së trupit tonë dhe nuk ka asgjë më të mirë se drita natyrale për ta ndihmuar të rregullohet
Ne jemi veçanërisht të ndjeshëm ndaj gjatësisë së valës të njohur si drita blu. Për shkak të përhapjes së saj në shkëlqimin e pajisjeve elektronike, të tilla si kompjuterat dhe smartphone-ët, sot ajo gëzon një reputacion të keq, por nuk është një “dritë e keqe”, përkundrazi është “dritë në moment të keq”.
Gjatë ditës drita blu ndihmon trupin të ulë prodhimin e melatoninës dhe për të përmirësuar gatishmërinë dhe performancën. Të gjitha cilësitë e padëshirueshme kur errësohet. Për këtë arsye, përdorimi i pajisjeve elektronike dhe dritave artificiale deri natën vonë shkakton probleme.
Drita “elektronike” shkel procesin natyror të gjumit, prandaj nuk këshillohet të shkoni në shtrat menjëherë kur fikni kompjuterin ose celularin, më mirë të qëndroni pak, më mirë në dritë të zbehtë, në mënyrë që gjëndra pineale mund të mund të punojë në mënyrë efikase dhe të prodhojë melatoninë.
Libri : Sleep-Gjumi ,Nick Littlehales
PJESA E DYTË : https://ekonomiaislame.com/?p=150476
