Tregu evropian i veturave bie me 23,2% për shkak të Covid-19

“Në tremujorin e parë të vitit 2020, tregu i automjeteve për përdorim tregtar në tregun e Bashkimit Evropian (BE) ka rënë me 23,2 për qind në 413.327 njësi, si pasojë e drejtpërdrejt e ngadalësimit të konsiderueshëm në muajin mars”,- njoftojnë nga Shoqata Evropiane e Prodhuesve të Automjeteve (ACEA).

Në kumtesë gjithashtu thuhet se “në mars të vitit 2020, kërkesa për automjete të reja për përdorim tregtar ra me 47,3 për qind në të gjithë BE-në, pasi masat për të parandaluar përhapjen e koronavirusit çuan në mbylljen e shitësve të automjeteve”.

Përderisa të gjitha tregjet e BE-së patën rënie në tremujorin e parë, katër tregjet e mëdha shënuar rënie dyshifrore: Spanja (-31,7 për qind), Franca (-26,9 për qind), Italia (-26,6 për qind) dhe Gjermania (-14.4 për qind).

Rënie shënoi edhe kërkesa për furgonë (-23,1 për qind), kamionë të rëndë (-26,9 për qind), automjete për përdorim tregtar të kategorisë së mesme dhe të rëndë (-24,8 për qind) dhe autobusë me (-10,3 për qind).

Vitin e kaluar, numri i automjeteve të reja të regjistruara në BE arriti në 2,55 milionë.

Emergjenca COVID-19 UNHCR kërkon fondet e zekatit për ndihmë ndaj refugjatëve

Fondi i Zekatit për Refugjatët nga UNHCR ngriti 43.165 milion dollarë në vitin 2019 dhe arriti të ndihmoj pak më shumë se 1 milion përfitues në tetë vende të ndryshme të botës.

Këtë vit, shpërthimi dhe përhapja e koronavirusit vë në rrezik edhe më të rrezikshmit, refugjatët. Houssam Chahine, Shefi i Partneriteteve të Sektorit Privat të UNHCR për rajonin MENA, e quan pandeminë “një urgjencë brenda një urgjence” kjo është shqetësuese pikërisht për situatën e refugjatëve.

Nevoja për zekat dhe sadaka për refugjatët këtë vit është “aq e madhe”, thotë ai.

Houssam flet për strategjinë këtë vit për të mbledhur sa më shumë fonde nga partnerët institucionalë dhe filantropët, si dhe individët. UNHCR, thotë Houssam, tani mund të lëvizë përtej rajonit MENA për të mbledhur fonde globalisht, pasi të forcojë besueshmërinë e saj në lidhje me mbledhjen dhe shpërndarjen e zekatit në Lindjen e Mesme.

Ai është i bindur se UNHCR mund të mbledh më shumë se ato që bëri vitin e kaluar sepse gjatë kohërave sfiduese, njerëzit gjejnë një mënyrë për të dhënë më shumë, thotë ai.

The Economist: Autokratët e shohin katastrofën si mundësi

The Economist

Vëmendja e tërë botës është tek covid-19. Ndoshta ishte një rastësi që Kina zgjodhi këtë moment për të forcuar kontrollin e saj rreth shkëmbinjve të kontestuar në Detin e Kinës së Jugut, të arrestojë demokratët më të shquar në Hong Kong dhe të shqyejë një vrimë në Ligjin Themelor të Hong Kongut. Por mbase jo. Sunduesit kudo e kanë kuptuar që tani është koha e përkryer për të bërë gjëra të egra, të sigurta në njohurinë që pjesa tjetër e botës mezi do t’i vërejë. Shumë njerëz po shfrytëzojnë pandeminë për të grumbulluar sa më shumë pushtet në duart e tyre.

Veprimet e Kinës në Hong Kong janë veçanërisht shqetësuese. Britania ia ktheu territorin Kinës në 1997, Hong Kongu qeveriset nën formulën “një vend, dy sisteme”. Në përgjithësi, njerëzit e saj gëzojnë përfitimet e fjalës së lirë, tubimit të lirë dhe sundimit të ligjit. Firmat e huaja janë ndjerë gjithmonë të sigurta atje, kjo është arsyeja pse Hong Kongu është një qendër kaq e rëndësishme financiare. Por Partia Komuniste në pushtet e Kinës ka kohë që dëshiron të shtypë kulturën e protestës së Hong Kong-ut. Neni 22 i Ligjit Themelor (një lloj mini-kushtetutë) ndalon zyrat e qeverisë kineze të ndërhyjnë në punët e brendshme të Hong Kong-ut. Kjo kuptohej gjithmonë se përfshinte Zyrën e saj Ndërlidhëse në Hong Kong. Por, më 17 Prill, zyra, organi kryesor përfaqësues i Kinës në territor, tha se nuk ishte e detyruar me nenin 22. Kjo sugjeron që planifikon të forcojë fushatën e vet për të zvogëluar liritë e Hong Kongut.

Rritja e pushtetit të Xi Jinping në Hong Kong është një rast nga shumë të tjerë. Në të gjithë botën, autokratët dhe gati-autokratët po shohin para syve një mundësi të paparë. Covid-19 është një emergjencë si asnjë tjetër. Qeveritë kanë nevojë për mjete shtesë për të përballuar atë. Jo më pak se 84 shtete kanë miratuar ligje emergjente që i japin kompetenca shtesë ekzekutivit. Në disa raste këto kompetenca janë të domosdoshme për të luftuar pandeminë dhe do të hiqen pas përfundimit. Por në shumë raste nuk janë dhe nuk do të jenë. Vendet më të rrezikuara janë ato ku rrënjët e demokracisë janë të cekëta dhe kontrollet institucionale janë të dobëta.

Merrni shembull Hungarinë, ku kryeministri, Viktor Orban, ka një dekadë duke gërryer kontrollet dhe ekuilibrat. Sipas një ligji të ri të koronavirusit, ai tani mund të sundojë me dekret. Ai është bërë, në të vërtetë, një diktator dhe do të mbetet i tillë derisa parlamenti të revokojë fuqitë e tij të reja. Meqenëse parlamenti kontrollohet nga partia e tij, revokimi mund të vonojë në kohë. Hungaria është anëtare e Bashkimit Evropian, një klub me demokraci të pasur, por akoma po vepron si Togo ose Serbia, udhëheqësit e të cilëve sapo kanë marrë përsipër fuqi të ngjashme me të njëjtin pretekst.

Kudo njerëzit janë të frikësuar. Shumë njerëz dëshirojnë të ndjejnë siguri. Ushtarët e Ëannabe po grumbullojnë mjete shtrënguese që i kanë dashur gjithmonë – me qëllim, thonë ata, për të mbrojtur shëndetin publik. Tubimet e mëdha mund të jenë burim infeksioni; edhe qeveritë më liberale po i kufizojnë ato. Autokratët janë të kënaqur që kanë një justifikim kaq të respektueshëm për ndalimin e protestave masive, të cilat gjatë vitit të kaluar kanë tronditur Indinë, Rusinë dhe një mori të tërë të Afrikës dhe Amerikës Latine. Pandemia jep një arsye për të shtyrë zgjedhjet, si në Bolivi, ose për të vazhduar përpara me një votim ndërsa opozita nuk mund të bëjë fushatë, si në Guinea. Rregullat e bllokimit mund të zbatohen në mënyrë selektive. Presidenti i Azerbajxhanit kërcënon hapur t’i përdorë ato për të “izoluar” opozitën. Paratë e ndihmës mund të shpërndahen në mënyrë selektive. Në Togo është e nevojshme të kesh një ID të posaçme votuesi, që mbështetësit e opozitës të cilët bojkotuan zgjedhjet e fundit kanë tendencë të mos e marrin. Minoritetet mund të sakrifikohen në këto kohë. Partia qeverisëse e Indisë po kërkon mbështetje tek hindutë duke i portretizuar muslimanët përçues të Covid-19./ Përkthyer nga Lapsi.al

SADAKAJA ËSHTË SHKAK QË SADAKADHËNËSIN TA RUAJË NGA FATKEQËSITË DHE VËSHTIRËSITË

Sadakadhënësi, bamirësi nuk dëmtohet e as nuk dorëzohet, por nëse ndodh diçka e tillë, ai ka ku të mbështetet,ngase sadakaja e tij i del përpara belasë. Sadakaja i largon fatkeqësitë, vuajtjet dhe vështirësitë e frikshme, i lehtëson belatë dhe sëmundjet dhe për këtë kanë ardhur argumente dhe është vërtetuar me prova dhe përvojë.

Prej haditheve që flasin në këtë tematikë e veçojmë fjalën e të Dërguarit të Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, i cili tha:

“Të bërit mirë mbron nga përfundimi i keq, nga fatkeqësitë dhe nga gjërat shkatërruese. ”

Në një hadith që e përcjellë Ebu Seid El-Hudrij, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, ka thënë:

“Bërja mirë mbron nga përfundimi i keq. ”

Në një hadith tjetër që e përcjell Rafia ibën Hadixh, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, thotë se i Dërguari i Allahut’ lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, ka thënë:

“Sadakaja i mbyll shtatëdhjetë dyer të sherrit. ”

Argument tjetër po ashtu janë edhe fjalët e të Dërguarit të Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, që i tha kur njerëzit u trembën me rastin e eklipsit të diellit:

“Nëse shihni se po errësohet dielli, luteni Allahun, madhërojeni Atë, faluni dhe jepni lëmoshë. ”

Imami Ibën Dakik El-Id, Allahu e mëshiroftë, në komentin e këtij hadithi tha:

“Ky hadith është argument se pëlqehet dhënia e sadakasë gjatë vështirësive të frikshme për t’u mbrojtur dhe për t’i larguar fatkeqësitë e mundshme.”

Sadakaja e ruan edhe trupin e njeriut dhe i largon prej tij belatë dhe sëmundjet. I Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, thotë:

“Kuroni të sëmurët tuaj me sadaka. ”

Ibën El-Haxh, Allahu e mëshiroftë, thoshte:

“Qëllimi prej sadakasë është që i sëmuri ta blejë veten prej Allahut sipas vlerës që e ka vetja e tij tek Allahu dhe e patjetërsueshme është që sadakaja të ndikojë dhe të lërë gjurmë, sepse ai që njoftoi për këtë, pra, i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, është i sinqertë dhe njoftimet i përcjell prej Allahut.”

Një burrë me plagë në gjurin e tij për shtatë vjet me radhë e pyeti Ibën Mubarekin, Allahu e mëshiroftë, se çfarë i sugjeron të bëjë pasi mjekët ishin të pafuqishëm t’ia kurojnë plagën, e ai e urdhëroi të hapë pus që njerëzit të pinë ujë prej tij dhe tha:

“Shpresoj që uji prej tij të burojë dhe plagën prej teje ta largojë.”

Dijetari i hadithit, Ebu Abdullah El-Hakimi, Allahu e mëshiroftë, u sprovua me plagë nëpër fytyrë edhe atë përafërsisht një vit. Kërkoi nga njerëzit e mirë të bëjnë lutje për të dhe e respektuan kërkesën e tij dhe i shpeshtuan lutjet për të. Për myslimanët e ndërtoi te dera e shtëpisë së tij një ujëmbledhës si lëmoshë, ku njerëzit pinin ujë prej tij dhe nuk kaloi një javë, vetëm se Allahu ia shëroi fytyrën, iu larguan ato plagë dhe fytyra iu bë më e bukur sesa që e kishte edhe më herët.

Imam E1 Munavij, Allahu e mëshiroftë, e vërteton një gjë të tillë dhe thotë:

“Një gjë e tillë është provuar, pra, mjekimi me lëmoshë, ku është vërtetuar se ilaçet shpirtërore si rezultat e japin ate qe nuk e japin ilacet materiale. Nje gje e tille nuk e mohon vetem se ai qe i eshte trashur perdja.”

Gjërat nuk mbarojnë me kaq, disa nga të parët tanë e shihnin se lëmosha i largon nga njeriu belatë dhe vështirësitë edhe po të ishte zullumqar.

Ibrahim Nahaij, Allahu e mëshiroftë, tha:

“Ata e shihnin se lëmosha bëhet sebep që ta mbrojë njeriun edhe atë që është zullumqar.”

Në të kundërtën, mosdhënia e sadakasë njeriut i sjell fatkeqësi dhe sprova. Enes ibën Maliku, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, përcjell nga i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, se Xhibrili ia përcolli Jakubit, alejhi selam, një mesazh prej Allahut:

“A e di se pse ta mora shikimin e t’u kërrus shpina dhe vëllezërit e Jusufit vepruan ashtu? Ju e therët një dele dhe ju erdhi një i mjerë jetim agjërueshëm dhe ju nuk e ushqyet nga ajo dele me asgjë!”

SADAKAJA KA DOMETHËNIE TË MADHE DHE AI QË E JEP ATË KA POZITË TË LARTË

Sadakaja llogaritet prej veprave më të mira dhe më të dashura tek Allahu. Argument për këtë është hadithi të cilin e përcjell Ibën Omeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre, se i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, ka thënë:

“Veprat më të dashura tek Allahu janë gëzimi që e fut te besimtari, t’ia lehtësosh atij vuajtjen, t’ia shlyesh atij borxhin ose ta largosh prej tij urinë. ”

Në një transmetim tjetër ka ardhur:

“Prej veprave më të mira janë: futja e gëzimit te besimtari, shlyerja e borxhit të tij, plotësimi i nevojës dhe lehtësimi i brengës së tij. ”

Madje sadakaja krenohet dhe lavdërohet para veprave të tjera. Omer ibën Hatabi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, rreth saj thoshte:

“Veprat lavdërohen njëra para tjetrës dhe lëmosha u thotë:

“Unë jam më e mira në mesin tuaj.”

Pozitën e lartë që e zë sadakaja reflektohet edhe tek ai që e jep atë. Ai është në një pozitë të lartë, ashtu siç i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, thotë:

“Dynjaja është për katër veta: një rob që Allahu e ka furnizuar me pasuri dhe me dituri. Ai i shfrytëzon ato dhe ka frikërespekt ndaj Zotit të tij në to. Me to i mban lidhjet farefisnore, e mëson të drejtën (hakun) e Zotit në to. Kjo ështëpozita më e vlefshme (në xhenet)… ”

Sadakadhënësi llogaritet dora e epërme, ashtu siç lajmëroi i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, dhe tha:

“Dora e epërme është më e mirë sesa dora e poshtme. Dora e epërme është ajo që jep, kurse e poshtmja është ajo që kërkon. ”

Sadakadhënësi llogaritet ndër më të mirët në mesin e njerëzve për shkak të dobisë që ua bën të tjerëve. Ka ardhur me një hadith se i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, ka thënë:

“Më i miri prej njerëzve është ai më dobiprurësi për ta. ”

Sadakadhënësi në ahiret bën pjesë në mesin e bamirësve dhe për këtë aludon hadithi i të Dërguarit të Allahut lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të:

“Bamirësit në dynja do të jenë edhe bamirësit e ahiretit.|” Pozitën e lartë që e zë sadakadhënësi nuk përkufizohet vetëm me botën tjetër, por ajo pozitë e përfshin edhe në dynja. Andaj, kush e liron dorën, do të sundojë, kurse kush e shtrëngon dorën, do të poshtërohet. Madje Muhamed ibën Hibani, Allahu e mëshiroftë, tha:

“Kushdo që sundoi dhe udhëhoqi në periudhën para Islamit dhe atë të Islamit derisa u njoh me sundim dhe populli i nënshtrohej dhe për tek ai udhëtonin i largëti dhe i afermi, nuk mundi ta arrijë përsosmërinë e këtij sundimi përveçse me ushqimin e të varfrit dhe me nderimin e mysafirit.”

Sadakadhënësi është mbi atë që e merr sadakanë, derisa thuhet:

“Sadakadhënësi e merr peng falënderimin dhe me sadakanë e tij e robëron të lirin.”

Prandaj Ibën Semak, Allahu e mëshiroftë, thoshte:

“Çudi me atë njeri që me pasuri i blen skllevërit dhe me mirësi nuk i blen të lirët!”

Çka është debitimi direkt dhe si mund ta përdorim atë në kryerjen e pagesave të rregullta

Debitimi Direkt është një instrument pagese me të cilin klienti autorizon bankën e vet përmes kompanisë të debitojë (tërheqë) mjete direkt nga llogaria bankare. Ky
instrument paraqet një mënyrë të standardizuar dhe të automatizuar që është e përshtatshme për pagesa të rregullta dhe të përsëritura (rryma,telefoni,uji, ngrohja,
etj.).

Eliminon nevojën për përdorim të parave të gatshme dhe pritje në radhë për të kryer pagesa.
Eliminon rrezikun e vonesës në kryerjen e obligimeve.
Klienti kursen kohë dhe mban nën kontroll pagesat e veta.
Kompania kursen kohë dhe resurse si në faturim ashtu edhe në arkëtim.
Banka kursen kohë dhe resurse në procesimin e pagesave.

Klienti i jep (vetëm një herë) kompanisë autorizimin që i lejon asajtë tërheqë paratënga llogaria e klientit për dobitë llogarisë së kompanisë.
Kompania përpunon autorizimin dhe ia dërgon kërkesën për Debitim Direkt bankës së klientit përmes bankës së vet. Kërkesa për Debitim Direkt përsëritet për pagesat e ardhshme.
Banka e klientit për çdo kërkesë të pranuar i transferon mjetet nga llogaria e klientit tek banka e kompanisë për dobitë llogarisë së kopanisë.

1. Qëllimi
Debitimi Direkt është një instrument pagese me të cilin klienti autorizon bankën e vet përmes kompanisë të debitojë (tërheqë) mjete direkt nga llogaria bankare.

Skema e Debitimit Direkt ofron një qasje të lehtë, të shpejtë dhe të sigurt për kryerjen e pagesave të një kategorie të shërbimeve me vlera të ndryshueshme.
Përmes Debitimit Direkt avancohet qarkullimi i pagesave duke rritur efikasitetin dhe mbajtur një kosto të ulët.
Debitimi Direkt është praktik në rastet e pagesave të rregullta të cilat përsëriten në intervale kohore të caktuara, siç janë ato në lidhje me shpenzimet e rrymës,
ujit, telefonit,etj.

2. Funksionimi – Veprimet
Realizimi i Debitimit Direkt mbështetet në një autorizim të cilin klienti (paguesi) ia jep bankës së vet përmes kompanisë (i paguari) me të cilën autorizohet kjo e fundit
të debitojë (tërheqë) shuma të ndryshme të parave nga llogaria e klientit. Klientit i dërgohet një njoftimi paraprak nga kompania për shumën dhe datën e çdo debitimi
(tërheqjeje).

Klienti që dëshiron të kryejë pagesat periodike përmes Debitimit Direkt duhet të nënshkruajë autorizimin për kompaninë të cilës duhet t’i bëhen pagesat.
Kompania, e cila autorizohet nga klienti për të realizuar pagesa me Debitim Direkt, duhet ta bëjë regjistrimin e autorizimit me bankën e vet.
Banka e kompanisë duhet ta bëjë regjistrimin e autorizimit me bankën e klientit përmes Sistemit Elektronik të Kliringut Ndërbankar.
Veprimet e mësipërme 1, 2 dhe 3 ndërmerren vetëm.
Për çdo periudhë (p.sh. muaj), kompania do të njoftojë klientin paraprakisht për shumën dhe datën e ekzekutimit të pagesës përkatëse.
Kompania do të dërgojë të dhënat elektronike për DebitimDirekt te banka e vet.
Banka e kompanisë bën verifikimin dhe përpunimin e të dhënave dhe i dërgon ato te banka e klientit në formë të kërkesës për Debitim Direkt përmes Sistemit
Elektronik të Kliringut Ndërbankar.
Banka e klientit bën verifikimin e të dhënave dhe e debiton llogarinë e klientit dhe shumën përkatëse e dërgon te banka e kompanisë përmes Sistemit Elektronik të Kliringut Ndërbankar.
Banka e kompanisë e krediton llogarinë e kompanisë për shumën e pranuar.
Veprimet e mësipërme 4, 5, 6, 7 dhe 8 ndërmerren për çdo periudhë (p.sh. çdo muaj).

3. Përgjegjësitë e pjesëmarrësve të drejtpërdrejtë

Klienti (paguesi) nënshkruan autorizimin për Debitim Direkt dhe ruan korrespondencën në lidhje me të si dhe përcjell llogarinë e vet bankare.
Kompania (i paguari) i dërgon me kohë klientit njoftimin për shumën dhe datën e debitimit (tërheqjes) dhe i procedon të dhënat për inicim te banka e vet.

Banka e kompanisë verifikon të dhënat e pranuara nga kompania dhe i nis si kërkesë për DebitimDirekt përmes Sistemit Elektronik të Kliringut Ndërbankar.

Banka e klientit verifikon dhe ekzekuton kërkesën e Debitimit Direkt përmes Sistemit Elektronik të Kliringut Ndërbankar.

4.Roli i Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës
Banka Qendrore e Republikës së Kosovës si pronare dhe operatore e Sistemit Elektronik të Kliringut Ndërbankar, administron dhe mbikëqyr Skemën e Debitimit Direkt. BQK përcakton rregullat operacionaleteknike sidhe parimet e përgjegjësive dhe të drejtave të pjesëmarrësve në Skemën e Debitimit Direkt. BQK po ashtu autorizon dhe regjistron kompanitë pjesëmarrëse dhe mirëmban bazën përkatëse të të dhënave.

5.Mbrojtja e klientit
Klienti ka mundësi kurdoherë të kërkojë ndërprerjen (anulimin) e autorizimit të Debitimit Direkt duke njoftuar bankën e vet dhe/ose kompaninë përkatëse. Në mënyrë
që të rritet siguria për klientin si pagues ai mund të përcaktojë shumën maksimale e cila mund të paguhet me Debitim Direkt. Banka e klientit nuk do të ekzekutojë kërkesën për Debitim Direkt kur shuma është më e madhe se shuma maksimale e përcaktuar nga klienti.

Çka është Fondi i Sigurimit të Depozitave në Kosovë dhe çfarë duhet të dinë depozituesit

Edukimi Financiar: Çka është Fondi i Sigurimit të Depozitave në Kosovë dhe çfarë duhet të dinë depozituesit

Fondi i Sigurimit të Depozitave në Kosovë (FSDK) është një institucion i pavarur i themeluar me qëllim të mbrojtjes së depozitorëve të vegjël nga humbja në rast të revokimit të licencës dhe mbylljes së bankës, si dhe të mbështesë Bankën Qendrore të Republikës së Kosovës në arritjen e qëllimit të saj për rritjen e sigurisë, solvencës dhe funksionimit efikas të një sistemi stabil, të bazuar në ekonominë e tregut.

Në përgjithësi, një depozitë do të thotë një shumë e parave të paguara nga një depozitues në bankë, me kusht që ajo do të paguhet në mënyrë të plotë nga banka, me ose pa interes, qoftë me kërkesë ose në një kohë të dakorduar, sipas kushteve ligjore dhe kontraktuale të zbatueshme.

Produktet tipike të depozitave bankare të ofruara nga bankat që janë siguruara nga FSDK janë depozita pa afatizim (llogari rrjedhëse), llogaritë e kursimeve dhe depozitat me afat.

Aktualisht, depozituesit janë të siguruar, për secilën bankë anëtare, deri në shumën e siguruar prej: EUR 5,000

Një depozitues do të ketë llogaritë e depozitave të tij të siguruar në të gjitha bankat që janë anëtarë të FSDK-së deri në shumën maksimale të kompensimit prej 5,000 euro. Për shembull: Një depozituesi i siguruar ka llogaritë në dy banka (banka A dhe banka B) i ka depozita të veta të siguruara në këto dy banka, përkatësisht në bankën A: deri në 5,000 euro dhe në Bankën B: deri në 5,000 euro.

Sistemi i Sigurimit të Depozitave menaxhohet nga Fondi i Sigurimit të Depozitave në Kosovë (FSDK), institucion i pavarur publik, i themeluar me Ligjin për Sigurimin e Depozitave, me detyrë të menaxhimit të Fondit për Sigurimit e Depozitave (FSD) dhe kompensimin e depozitorëve të siguruar brenda tridhjetë ditëve në rast të revokimit të licencës dhe mbylljes së ndonjë banke anëtare.

Për të ju ndihmuar të kuptoni se si funksionon sistemi i sigurimit të depozitave, kjo fletëpalosje jep definicionet specifike dhe përgjigje ndaj pyetjeve kryesore.

Çka është sigurimi i depozitave?
Sigurimi i depozitave nënkupton sigurim të depozitave dhe kompensimin e tyre deri në limitin ligjor, në rast të revokimit të licencës dhe mbylljes së ndonjë banke anëtare.
Depozitorët e siguruar që mbajnë depozita në bankë, mund të jenë:
• Personat fizikë (individë privatë) dhe
• Personat juridikë (kompanitë e regjistruara etj.)
Depozitorët kosovarë dhe ata të huaj që deponojnë paratë e tyre në sistemin bankar të Kosovës, janë të siguruar.

Sa është limiti i sigurimit të depozitave?
Depozitorët janë të siguruar, për çdo bankë anëtare, deri në shumën e siguruar prej:
€5,000 (euro)

A janë të siguruara të gjitha llogaritë e depozitave në të gjitha bankat apo vetëm në një bankë?
Depozituesi i ka të siguruara llogaritë e veta të depozitave në të gjitha bankat që janë anëtare të FSDK-së deri në shumën maksimale të sigurimit prej €5,000 (euro). Për shembull:
Një depozitues i siguruar që ka llogari në dy banka anëtare (p.sh. banka A dhe banka B) ka të siguruara depozitat e veta në ato dy banka, respektivisht në bankën A: deri në €5,000 (euro); dhe në bankën B: deri në €5,000 (euro).

Cilat banka i kanë depozitat e siguruara?
Bankat e mëposhtme (të renditura sipas alfabetit) janë anëtare të FSDK-së me depozita të siguruara:
1. Banka Ekonomike Sh.A.
2. Banka Kombëtare Tregtare, Dega në Kosovë
3. Banka për Biznes Sh.A.
4. NLB Banka Sh.A.
5. ProCredit Bank Sh.A.
6. Raiffeisen Bank Kosovo J.S.C.
7. TEB Sh.A.
8. Turkiye IS Bankasi A.Ş., Dega në Kosovë.
9. T.C. Ziraat Bankasi A.Ş., Dega në Kosovë.

Depozitat në Komercijalna Banka a.d. Beograd nuk janë të siguruara nga Fondi i Sigurimit të Depozitave në Kosovë.

Si të identifikohen bankat me depozita të siguruara?
Çdo bankë anëtare e FSDK-së duhet të paraqesë dukshëm certifikatën e anëtarësisë në çdo hapësirë të hapur për klientë dhe afishen me llogo të FSDK-së të ngjitur në derë të hyrjes së zyrës qendrore, të gjitha degëve dhe nëndegëve.

Definicioni i depozitës dhe llojet e depozitave të SIGURUARA?

Në përgjithësi, depozitë do të thotë një shumë parash e deponuar nga depozituesi në një bankë me kusht që do të kthehet plotësisht nga banka, me ose pa interes, qoftë me kërkesë të depozituesit ose në një kohë të caktuar me marrëveshje, sipas kushteve ligjore dhe kontraktuale që janë në fuqi.

Produktet e zakonshme të depozitave në banka të cilat janë të siguruara nga FSDK-ja janë depozitat rrjedhëse (llogaritë rrjedhëse), depozitat e kursimeve dhe depozitat e afatizuara.

Cilat depozita NUK JANË TË SIGURUARA?
Depozitat e mëposhtme nuk janë të siguruara, d.m.th nuk kanë të drejtë kompensimi në rast të revokimit të licencës dhe mbylljes së bankës anëtare:
• Depozitat e llogarive të paidentifikuara
• Depozitat e personave fizikë me pjesëmarrje direkte në kapitalin e bankës ose me të drejtë vote që rrjedhin nga së paku pesë përqind (5%) të aksioneve në kapitalin e bankës,
familjarët e tyre dhe palët e ndërlidhura
• Depozitat e personave juridikë dhe aksionarëve të këtyre personave juridikë me shumicë vote prej pesëdhjetë përqind (50%) ose më shumë në kapitalin e bankës ose të drejta vote që rrjedhin nga së paku pesë përqind (5%) e aksionevenë kapitalin e bankës, familjarët e tyre dhe palët e ndërlidhura, siç zbatohet.
• Personat përgjegjës për kryerjen e auditimit të jashtëm të pasqyrave financiare të institucionit gjatë tri viteve të fundit para fillimit të procedurës së falimentimit.
• Depozitat e bankave dhe institucioneve financiare
• Depozitat e kompanive të sigurimeve dhe ndërmarrjeve kolektive të investimeve
• Depozitat e pensioneve dhe fondeve pensionale
• Depozitat e autoriteteve qeveritare qendrore dhe lokale dhe autoritetet administrative
• Depozitat e mbajtura në degët e bankave kosovare që operojnë jashtë shtetit

Si llogaritet shuma e kompensimit?
Shuma maksimale e kompensimit që një depozitues mund ta pranojë nga FSDK-ja, për çdo bankë, është €5,000 (euro).
Shuma e kompensimit për depozitor llogaritet si në vijim:
Të gjitha depozitat e depozituesit do të mblidhen
+ interesi i mbledhur do të shtohet (deri në datën e revokimit të licencës dhe mbylljes së bankës)
– të gjitha detyrimet me vonesë, (nëse ka) të depozituesit (kredi, mbitërheqje, etj.) ndaj bankës do të zbriten
= kërkesën neto të depozituesit ndaj bankës;
FSDK do të kompensojë në maksimum €5,000 (euro)

Depozitat e mbajtura në llogari të përbashkëta do të ndahen në mënyrë të barabartë ndërmjet mbajtësve të llogarisë, përveç nëse mbajtësit e llogarisë dorëzojnë dëshmi që pjesët e tyre në llogarinë e përbashkët nuk janë të barabarta.

Shembuj për llogaritjen e shumës së kompensimit:

Në rastin kur në të njëjtën bankë, një person fizik që mban një llogari depozituese si “person fizik”, dhe një llogari tjetër si pronar i një subjekti juridik – atëherë depozitat e personit fizik dhe ato të personit juridik sigurohen veçmas si më poshtë:
Bilanci i llogarisë rrjedhëse, duke përfshirë
interesin e personit fizik: € 4,000
Bilanci i llogarisë rrjedhëse përfshirë interesin e personit juridik: € 5,000
Duke supozuar se nuk ka detyrime të vonuara, kërkesa e personit fizik dhe juridik trajtohen ndaras, pra, shuma e kompensimit për personin fizik do të jetë € 4,000 kurse për personin juridik do të jetë € 5,000.

Në cilën valutë do të bëhet pagesa e kompensimit?
Depozitat në Euro dhe depozitat në valuta të huaja janë të siguruara. Pagesat e kompensimit do të bëhen vetëm në valutën Euro. Shuma ekuivalente në Euro e depozitave në valuta të huaja do të përcaktohet duke aplikuar kursin zyrtar të këmbimit valutor të BankësQendrore Evropiane në datën e revokimit të licencës dhe mbylljes së bankës.

Çka ndodh nëse kërkesa neto e depozituesit ndaj bankës tejkalon shumën maksimale te kompensimit prej €5,000 (euro)?
Nëse kërkesa neto e depozituesit tejkalon shumën prej €5,000 (euro), si ne shembullin mposhtem, dallimi ndërmjet kërkeses neto te depozituesit dhe shumës maksimale te kompensimit do te paguhet nga likuidatori ne procesin e likuidimit te bankës.

Shembulli: Shuma
Bilanci i llogarisë rrjedhëse: € 8,200
Detyrimet e vonuara (të pa paguara): € 500
Gjithsej neto kërkesa: € 7,700
Shuma e kompensimit për pagesë nga FSDK € 5,000
Shuma e pasiguruar (kërkesë ndaj likuidatorit) € 2,700

Si do të informohen depozituesit për kompensimin e depozitave të siguruara?
Menjëherë, pas revokimit të licencës nga Banka Qendrore e Kosovës, depozituesit do të njoftohen përmes shpalljeve nga Fondi i Sigurimit të Depozitave në media, në faqen e internetit të FSDK-së dhe shpalljet me shkrim në zyrat e degëve të bankës së mbyllur.

Shpalljet do të informojnë depozituesit për të drejtat dhe përgjegjësitë e tyre, për emrin dhe lokacionin e bankës së zgjedhur për pagesë të kompensimit dhe datën e mundshme të fillimit të pagesës së kompensimit si dhe procesin e kompensimit.

Kur do të fillojë pagesa e depozitave të siguruara dhe sa do të zgjasë?
Pagesa e depozitave të siguruara përmes bankës së zgjedhur për pagesë do të fillojë sa më shpejt që të jetë e mundur pas revokimit të licencës dhe mbylljes së bankës. FSDK do ta përfundojë procesin e kompensimit të depozitave të siguruara brenda 30 ditësh pas revokimit të licencës së bankës anëtare. FSDK mund të paguajë depozitat e siguruara me një pagesë të vetme apo seri pagesash brenda afatit kohor prej 30 ditësh.

Për informata tjera referojuni FSDK.

Tiparet e menaxherëve të mirë

Gjëja e fundit që një menaxher dëshiron është që anëtarët e tij të ekipit të frikësohen nga puna çdo ditë. Për shkak se njerëzit kalojnë shumicën e kohës së tyre në punë, është e rëndësishme që menaxherët të bëjnë gjithçka që munden për ta bërë atë kohë të kënaqshme, emocionuese dhe të kaluar mirë.

Një menaxher diktator i cili ka mungesë të ndjeshmërisë ose të njohurive mund të prodhojë ndërrim të lartë të punonjësve nga të cilët në fund dështojnë. Menaxherët e shkëlqyer bëjnë më të mirën e tyre për të bërë 80 përqind të punës shpërblyese, me 20 përqind ekuilibër të stresit të shëndetshëm. Përderisa kjo mund të mos jetë gjithmonë e mundur, ky është qëllimi i tyre.

Ata kanë këto tipare.

Ata janë të mirë informuar

Për të krijuar një ekip të lumtur dhe të suksesshëm, menaxherët sigurohen se janë të informuar për çdo zonë të fushës së tyre, dhe se kanë burimet e nevojshme për të mbledhur informacionet të cilat nuk i kanë. Ata janë përgjegjës për drejtimin e të tjerëve, ata ndjekin njohuritë e tyre dhe qëndrojnë të lidhur mirë në industrinë e tyre.

Këto aftësi i bëjnë ata ‘’bazë të sigurtë’’ që anëtarëve të ekipit iu nevojitet. Sa më shumë njohuri që ka një menaxher, aq më i mirë është trajnuesi, dhe më inspiruese është kur anëtarët e ekipit shkojnë tek ata për udhëzime.

Ata janë praktikë

Menaxherët e mirë i kuptojnë parimet themelore të menaxhmentit, dhe përdorin një gamë të gjërë të atyre parimeve për të drejtuar nevojat individuale dhe unike që ka çdo anëtar i ekipit. Këta menaxherë janë të zgjuar dhe kanë aftësi kur marrin vendime dhe gjithashtu kur gjejnë zgjidhje për problemet.

Suksesi vjen më lehtë kur drejtimi dhe pritshmëritë komunikohen në mënyrë të qartë me anëtarët e ekipit. Këto aftësi praktike janë të nevojshme për krijimin e një ambienti të lumtur dhe produktiv në punë.

Ata janë optimistë

Menaxherët e mirë janë optimistë dhe pozitivë. Është më mirë për ta dhe për biznesin në çdo nivel. Menaxherët e suksesshëm janë të sigurtë në mirëqenien e tyre. Çdo ditë ata vendosin një ton pozitiv për ekipin e tyre me një qëndrim optimist dhe të dobishëm.

Një menaxher i ftohtë shumë shpesh dëmton ekipin e tij. Suksesi vjen më vështirë duke punuar nën kushte negative dhe shtypëse.

Ata menaxhojnë stresin

Stresi është një vend që ne të gjithë kemi potencialin për të humbur durimin dhe për të trajtuar keq të tjerët. Menaxherët e mirë janë emocionalisht inteligjentë. Për shkak se ata dinë se si të menaxhojnë stresin e tyre, ata dinë se si të menaxhojnë stresin e ekipit të tyre kur iu nevojitet më së shumti. Për të zvogëluar stresin, menaxherët më të mirë sigurohen se anëtarët e ekipit kanë kohën e nevojshme për t’u kujdesur për veten e tyre. Kjo qasje e menaxhimit bazohet në ekuilibër. Kur gjërat janë në ekuilibër, suksesi zhvillohet dhe mirëmbahet më lehtë.

Ata e duan atë që bëjnë

Menaxherët e pëlqyer e duan atë që bëjnë. Për shkak të kësaj dashurie, ata shikojnë veten si ‘’nxënës’’ të vazhdueshëm. Ata investojnë kohën e tyre në burime të vetë-zhvillimit, edukimit dhe trajnimit.

Është inspiruese për gjithkënd të rrijë me dikë i cili është i etur për rritje dhe zhvillim. Kur një menaxher ka këtë interes dhe pasion, pa dyshim që transmetohet edhe tek ata të cilët punojnë për të. Menaxherët e mirë janë të vetëdijshëm se mënyra e vetme për të kaluar konkurrencën është të rrisin veten dhe ekipin e tyre përtej konkurrencës.

Ata janë udhëheqës

Menaxherët e mirë zhvillojnë aftësitë e tyre të udhëheqjes duke u angazhuar në ushtrime të ekipit dhe duke zbuluar potencialin e plotë të ekipit që ata e menaxhojnë. Menaxherët e suksesshëm dëshirojnë t’i mësojnë anëtarët e ekipit të punojnë me njëri tjetrin, në vend se kundër njëri tjetrit. Ata mbajnë ekipin e tyre të bashkuar duke vlerësuar atmosferën shoqërore më shumë se konkurrencën.

Ata kanë aftësinë për të motivuar të tjerët

Menaxherët e mirë janë të motivuar dhe kanë aftësinë për të motivuar të tjerët gjithashtu. Ata vazhdimisht pyesin veten se si mund të përmirësojnë gjendjen morale të ekipit me taktika të reja për të mbajtur pasionet në pikën më të lartë.

Menaxherët e suksesshëm kultivojnë marrëdhënien në mes të lumturisë dhe arritjeve në anëtarët e ekipit. Ata inspirojnë ekipin e tyre duke ridefinuar qëllimet si pjesë e diçkaje më të madhe se sa vetëm të mbyllin marrëveshjen e tyre të radhës. Sa më mbështetës që është ambienti në mes të anëtarëve të ekipit, dhe në mes të ekipit dhe menaxherit, aq më të bashkuar dhe të suksesshëm bëhen ata së bashku.

Ata i dedikohen përsosmërisë

Menaxherët e mirë presin më të mirën nga vetja dhe ekipi i tyre. Ata refuzojnë të pranojnë rezultate të dobëta, duke e ditur se kjo reflekton në aftësinë e tyre për të menaxhuar mirë, njëlloj sikur reflekton në aftësinë e ekipit për të shkëlqyer. Menaxherët më të mirë inkurajojnë ndarjen e ideve dhe ofrojnë nxitje, si bonuse ose përqindje, që ekipi i tyre të ‘’mendojë jashtë kutisë’’. Ata nuk tolerojnë që anëtarët e ekipit të flasin keq për njëri tjetrin, konsumatorët ose shitësit. Ata theksojnë se të gjithë janë njerëz. Ata sigurohen se ekipi i tyre fokusohet në zgjidhje jo në probleme. Ata inkurajojnë anëtarët e tyre të ekipit të jenë qenie të mira njerëzore, jo vetëm shitës të mirë.

Ata fokusohen në cilësi

Menaxherët e mirë fokusohen në cilësinë e asaj që prodhon ekipi i tyre. Sado i rëndësishëm që është volumi dhe produktiviteti në një marrëveshje, është cilësia e shërbimit dhe siguria e produktit që shitet e cila vendos vlerën e marrëveshjes.

Menaxherët e suksesshëm inkurajojnë përdorimin produktiv të kohës, aftësive dhe njohurive. Këta menaxherë kuptojnë se ekipet më të suksesshme janë ato të cilat përjetojnë rezultate domethënëse. Anëtarët e ekipit duhet të vlerësojnë veten, produktin që shesin, ata të cilët përdorin produktin e tyre dhe rëndësinë e rezultateve cilësore.

Ata shpërndajnë suksesin

Menaxherët e mirë kanë dëshirë të kenë ndikim domethënës në ekipin e tyre. Menaxherët e suksesshëm dëshirojnë të bëjnë një ndryshim, një ndryshim emocional në anëtarët e ekipit. Për këtë arsye, ata festojnë arritjet e të gjithëve, duke besuar se të gjithë kanë aftësi të shkëlqyeshme. Ata fokusohen në zgjidhje, dhe janë bujarë me kohën dhe vëmendjen e tyre kur dikush ka nevojë. Mirëqenia e anëtarëve të tyre të ekipit është qendrore në qasjen e një menaxheri të mirë sepse ata e dinë se kur njerëzit ndihen të rëndësishëm, ata arrijnë sukses./eo

Pyetja që duhet t’ia bëni vetes çdo ditë

Çdo mëngjes, kur na është dhënë privilegji që të zgjohemi dhe të fillojmë një ditë të re, na është dhënë gjithashtu mundësia që të rritemi si individë. Një nga pyetjet më të rëndësishme që duhet të pyesni çdo ditë është: “Si mund të rritem sot?”

Kjo pyetje e veçantë është e fuqishme sepse kur fillon ditën duke pyetur veten se cilat janë mënyrat që mund të rriteni, mendja juaj do të funksionojë në gjetjen e përgjigjeve.

Në shumicën e kohës, unë vazhdimisht përqendrohesha më shumë në punën time sesa tek vetja.

Mërzitesha shumë sepse po shpenzoja shumë kohë duke punuar në detyra, projekte dhe gjëra të tjera, ndërkohë që nuk po përqendrohesha në një rritje më të mirë të vetes time.

Jim Rohn ka thënë: “Punoni më shumë për veten sesa për punën tuaj. Nëse punoni shumë për punën tuaj, ju mund të jetoni mirë. Nëse punoni shumë për veten ju mund të bëni pasuri”.

Gjatë viteve, kam zbuluar se kjo thënie përmban shumë të vërteta.

Dita që fillova ta pyes veten: “Si mund të rritem sot?” ishte dita që jeta dhe biznesi im ndryshuan për mirë. Çdo mëngjes, unë fillova të shkruaj në një bllok shënimesh gjërat për të cilat unë do të përqendrohesha atë ditë sa i përket rritjes time personale. Një ditë mund të jetë për të mësuar një aftësi të re ose për të praktikuar diçka që ndjeja se më mungonte. Në çfarëdolloj rasti, unë sigurohesha që do të bëhesha më mirë dhe do të rritesha si profesionalisht ashtu dhe në jetën personale.

Rritja nuk është e detyrueshme

Ne të gjithë rritemi në moshë, por rritja si individ është fakultative. Kjo është një zgjedhje që ju dhe vetëm ju mund ta bëni. Çdo përvojë, mendim, marrëdhënie dhe takim në jetë na jep mundësinë të rritemi, qoftë në mënyrë negative apo pozitive.

Kur ju vendosni të rriteni çdo ditë, filloni të kuptoni bukurinë dhe gëzimin e vërtetë që jeta na ofron. Nuk ka kënaqësi më të madhe sesa të dish se po rritesh gjithnjë e më shumë nga personi që ke qenë më parë. Meqenëse rritja në moshë është e detyrueshme, kjo e lë shumicën e popullsisë të marrë rrugën e lehtë dhe të mos përqendrohet në rritjen ditore.

Arsyeja pse shumica nuk angazhohen në rritjen e përditshme është për shkak se kërkon që ju të lëvizni jashtë zonës tuaj të rehatisë. Ju nuk mund të rriteni gjatë kohës që jeni të kënaqur. Mësoni një aftësi të re, duke rafinuar një të vjetër, duke ndryshuar procesin e mendimeve tuaja, duke lexuar më shumë ose duke u zgjuar më herët se normalisht në mënyrë që ju të lëvizni përtej zonës tuaj të rehatisë.

E gjitha fillon me një vendim

Të bëheni më të mirët dhe të rriteni çdo ditë nuk ndodh rastësisht. Fillon me një vendim të fortë dhe të guximshëm. Ashtu si çdo gjë në jetë, ne jemi të detyruar të marrim vendime. Merrni kohë tani për të marrë vendimet që do t’iu rritin si individ çdo ditë, disi, në një farë mënyre.

Krijo programin tënd të rritjes ditore. Çfarëdo që vepron më mirë për ju, bëjeni atë. Për sa kohë që merrni një vendim që do të çojë në rritjen qoftë dhe shumë të pakët, në njëfarë mënyre kjo është e gjitha ajo që ka rëndësi. Ju ia keni borxh vetes për të korrur përfitimet e plota që jeta ka për të ofruar.

Në fund të fundit, ne mund t’i rritim bizneset tona pasi ne të rritim veten./eo

ATK: Mundësohet edhe kompensimi për të vetpunësuarit, pagat dhe qiratë e paguara nga Pakoja Emergjente Fiskale

Administrata Tatimore e Kosovës njofton se ka zhvilluar në sistemin elektronik EDI mundësinë për parashtrimin e kërkesave për të përfituar nga Pakoja Fiskale Emergjente.

Sipas ATK-së tash do të kompensohen të vetëpunësuarit, punëdhënësit, të cilët i kanë paguar pagat e punëtorëve për periudhën e muaji mars dhe qiramarrësit, të cilët i kanë paguar qiratë.

Njoftimi i plotë i ATK-së

Të vetëpunësuarit do të mund të aplikojnë përmes aplikacionit dhe formularit të njëjtë sipas udhëzimeve të prezantuara në Udhëzuesin për kompensimin e pagave të punëtorëve, të cilin tani e gjeni të rifreskuar dhe të publikuar në ueb-faqe të #ATK-së. Për të përfituar edhe i vetë-punësuari nga pako emergjente fiskale, duhet të jetë i evidentuar në Excel listën e njëjtë, gjegjësisht në Excel fajllin për të punësuarit. Në këtë listë i vetëpunësuari duhet të jetë i evidentuar në statusin “A”, dhe evidentimin e vlerës 170€. Duhet të keni parasysh që para se të aplikoni për këtë masë, i vetëpunësuari duhet të ketë të deklaruar për periudhën TM1 2020.

Punëdhënësit, të cilët kanë bërë pagesën e pagës së plotë mujore të punëtorit për periudhën mars/2020, kanë të drejtë kompensimi të shumës që i dedikohet atij punëtori, në bazë të masës 3a, 8 dhe 14. Për t’u bërë kompensimi, punëdhënësi duhet të ofrojë dëshmitë se me të vërtetë janë bërë pagesat e pagave paraprakisht. Llojet e dëshmive që duhet të paraqiten dhe vendi i ngarkimit të dëshmive është sqaruar në faqen 10 të Udhëzuesit për kompensimin e pagave. Po ashtu, duhet të keni parasysh që kur të parashtrohet kërkesa, në fushën ku arsyetoni ndikimin e vendimeve të Qeverisë në biznesin tuaj, në krye shkruani “KOMPENSIM PUNËDHËNËSIT”.

Qiramarrësit, të cilët kanë bërë pagesën e qirave, kanë të drejtë kompensimi të shumës që i dedikohet qiradhënësit, në bazë të masës 3b. Për t’u bërë kompensimi, qiramarrësi duhet të ofrojë dëshmitë se me të vërtetë janë bërë pagesat e qirave paraprakisht. Llojet e dëshmive që duhet të paraqiten dhe vendi i ngarkimit të dëshmive është sqaruar në faqen 10 të Udhëzuesit për kompensimin e qirasë. Po ashtu, duhet të keni parasysh që kur të parashtrohet kërkesa, në fushën ku arsyetoni ndikimin e vendimeve të Qeverisë në biznesin tuaj, në krye shkruani “KOMPENSIM QIRAMARRËSIT”.

Udhëzuesit për kompensim të pagave të punëtorëve dhe kompensim të qirasë, i gjeni në ueb-faqe të ATK-së në linkun Multimedia – Manuale & Prezantime.

Udhëzuesi për kompensim e pagave të punëtorëve

Udhëzuesi për kompensimin e qirasë

1...502503504...696 Faqja 503 nga 696

Ekonomia Islame