Ky vit shënon përvjetorin e njëzet e nëntë të krijimit të bankës së parë moderne islame në qytetin e vogël egjiptian të Mit Ghamr. Kjo ishte një bankë e vogël orientuar nga kursimet. Për arsye politike, ajo nuk u quajt islame, dhe për të njëjtat arsye u mbyll. Vetëm disa vjet më vonë, megjithatë, ndodhi fillimi i madh, në mes të viteve 1970, me hapjen e Bankës Islame të Zhvillimit në vitin 1975; si një agjenci ndërkombëtare ndihme për të avancuar fonde në një bazë pa interes. Në fushën e bankave komerciale, viti 1975 po ashtu dëshmoi hapjen e Bankës Islame të Dubait, e cila do të pasondej në vitin 1978 nga Bankat Islame Faisal të Egjiptit dhe Sudanit dhe Shtëpia e Financës e Kuvajtit. Viti pasues pa dyshim, pa dyshim, do të shihte fillimin e punës së Bankës Islame të Jordanisë për Financim dhe Zhvillim. Banka Islame e Bahreinit filloi pak më vonë, por shpejt u bë një forcë e rëndësishme në bankimin e shitjeve të brendshme. Tani ekzistojnë rreth 50 banka islame në rreth 23 shtete – disa prej të cilave jashtë botës islame të mirëfilltë.
Dr. Rodney Wilson nga departamenti i ekonomisë, Universiteti i Durham-it thotë se;
‘Institucionet e hershme tani janë rritur dhe kanë arritur një sukses të konsiderueshëm në terma të përhapjes në treg. Kjo është edhe më e jashtëzakonshme, duke pasur parasysh se tregjet në të cilat ato u krijuan, veçanërisht në Gjirin, konsideroheshin të mbingarkuara me banka. Më të suksesshmet nga të gjitha në terma të përhapjes në tregun lokal, siç thotë përsëri Dr. Wilson, ka qenë Shtëpia e Financave e Kuvajtit, me 14 degë, pasi ajo përbën pothuajse një të pestën e të gjitha depozitave bankare në Kuvajt. Pak kush do të kishte besuar në vitet 1970 se ajo do të kishte tejkaluar bankat lokale të njohura si Banka e Kuvajtit dhe Banka e Lindjes së Mesme, pasuesja e Bankës Britanike të Lindjes së Mesme, Emiratet, banka e parë moderne.
Shtëpia e Financave e Kuvajtit tani renditet e katërta në treg pas Bankës Komerciale të Kuvajtit, Bankës së Gjirit dhe Bankës Al-Ahli. Ajo është gjithashtu në listën e 100 bankave më të mëdha në Botën Arabe, të publikuar nga Euromoney.
Banka Islame e Bahreinit ka pasur pothuajse po aq sukses, në një treg të shitjeve më të vogël. Ajo operon me tre degë dhe përbën rreth 16 përqind të depozitave totale.
Banka Islame e Bahreinit ka tejkaluar Standard Chartered, bankën komerciale më të vjetër në Gjirin, e cila është themeluar për herë të parë si Banka Lindore në vitin 1920.
Suksese të tjera të rëndësishme në tregje, ku bankat komerciale të bazuara në interes dominojnë, janë arritur në Egjipt, Sudan dhe Jordani. Në Egjipt, Banka Islame Faisal ka 24 degë, rrjeti më i madh i çdo banke islame, i cili shtrihet në të gjithë vendin nga Aswani në Aleksandri. Për më tepër, Banka Islame Ndërkombëtare për Investime dhe Zhvillim, e cila u themelua në vitin 1981 si një njësi krejtësisht e veçantë, ka 7 degë, kryesisht në Kajro dhe në Deltën e Nilit.
Këto institucione së bashku përbëjnë pothuajse 17 përqind të depozitave private bankare në Egjipt dhe paraqesin një sfidë të vërtetë për katër bankat më të mëdha egjiptiane, që rezultuan nga nacionalizimi i sistemit financiar të Nasirit: Banka Kombëtare e Egjiptit, Banka Misr, Banka e Kajros dhe Banka e Aleksandrisë.
Sudani ka numrin më të madh të bankave islame në çdo vend islam, me Bankën Al-Baraka, Bankën Islame Faisal, Bankën Islame e Sudanit Perëndimor, Bankën Islame e Zhvillimit Kooperativ, Bankën Islame Sudanese dhe Bankën IslameTadamon, që të gjith ofrojnë bankim pa “Riba”. Pjesa e tregut është pothuajse një e pesta, ndonëse shumica e tyre datojnë vetëm nga viti 1984.
Banka Islame e Jordanisë për Financim dhe Investim është një tjetër bankë islame e vendosur mirë me një rekord të suksesshëm. Ajo ka 14 degë në Jordani, nga Irbidi në veri deri në Akaba në jug, dhe përbën rreth 9 përqind të depozitave bankare në Mbretëri. Banka ka mbi 65,000 depozitues, kryesisht nga ata me mjete të modeste nga komuniteti i biznesit, dhe është veçanërisht e fortë jashtë Ammanit, në qendrat më të vogla. Ndryshe nga shumica e bankave islame, ajo është një kompani e listuar publikisht, aksionet e së cilës tregtohen në bursën e Ammanit. Aksionet e saj kanë kaluar ato të bankave të tjera jordaneze gjatë gjithë viteve 1980 dhe ajo ka mbijetuar pasojat e recesionit pas vitit 1983 në Jordani mjaft mirë. Në fakt, depozitat kanë vazhduar të rriten me qëndrueshmëri, ndërsa ato të bankave të bazuara në interes janë stagnuar ose kan rënë.
“Turqia ofron ndoshta mundësitë më të mira për zgjerimin e bankimit islam në Lindjen e Mesme!”
Në vitin 1985, dy grupet kryesore të financimit islam hynë në tregjet turke, me hapjen e Shtëpisë së Financave Al Baraka Turkish në Stamboll dhe FFI – Institucionin e Financës Faisal, pjesë e grupit Dar-Al-Mal al Islami. Gjatë vitit 1985, Al-Baraka tërhoqi mbi 5,000 klientë pas nëntë muajsh funksionimi. Rritja e shpejtë ka vazhduar, por ndërkohë që të dyja institucionet akoma përbëjnë më pak se një përqind të të gjitha depozitave bankare turke, hapësira për zgjerim është padyshim e madhe.
Tashmë vlerësohet se fondet nën menaxhim vetëm nga bankat islame mund të jenë në nivelin e 15 miliardë dollarëve.
Si një masë e suksesit të bankave islame, disa banka tradicionale të bazuara në interes kanë filluar të imitojnë këto banka duke hapur dritare islame ose ofruar fonde investimesh islame, fonde të besimit ose duke menaxhuar llogari islame për individë. Ndër këto banka janë Klientwort Benson (Fondi i Besimit), Credit Suisse dhe First Boston (llogari investimi personale), UBS (fonde të besimit) dhe Banka e Austriake Leader (Fondi i Besimit). Në Egjipt, Banka Misr ka degë islame.
Por nëse bankat islame nuk aplikojnë interes, si mund të funksionojnë ato? Çfarë shërbimesh ofrojnë?
