- Qiradhënia është një kontratë me anë të së cilës pronari i diçkaje transferon të drejtën e shfrytëzimit të saj te një person tjetër për një periudhë të caktuar, kundrejt një shpërblimi të rënë dakord.
- Objekti i qirasë duhet të ketë një përdorim të vlefshëm. Prandaj, gjërat që nuk kanë asnjë dobi nuk mund të jepen me qira.
- Për një kontratë të vlefshme qiradhënieje, është e domosdoshme që prona e dhënë me qira të mbetet në pronësi të qiradhënësit, dhe vetëm e drejta e përdorimit të saj t’i transferohet qiramarrësit. Si rrjedhojë, çdo gjë që nuk mund të përdoret pa u konsumuar nuk mund të jepet me qira. Për këtë arsye, nuk mund të jepen me qira paraja, ushqimet, karburantet dhe municionet, pasi përdorimi i tyre nuk është i mundur pa u konsumuar. Nëse diçka e tillë jepet me qira, ajo do të konsiderohet si hua dhe do t’i nënshtrohet të gjitha rregullave të huasë. Çdo qira e kërkuar për një qira të pavlefshme të tillë do të konsiderohet si interes mbi një hua.
- Meqenëse prona e dhënë me qira mbetet në pronësi të qiradhënësit, të gjitha detyrimet që burojnë nga pronësia do të mbarten nga ai, ndërsa detyrimet që lidhen me përdorimin e pronës do të mbarten nga qiramarrësi.
Shembull:
A e ka dhënë shtëpinë e tij me qira te B. Taksat e pronës do të paguhen nga A, ndërsa taksa e ujit, faturat e energjisë elektrike dhe të gjitha shpenzimet që lidhen me përdorimin e shtëpisë do të mbarten nga B, qiramarrësi.
- Periudha e qirasë duhet të përcaktohet qartë në kontratë.
- Qiramarrësi nuk mund ta përdorë pronën e dhënë me qira për ndonjë qëllim tjetër përveç atij të përcaktuar në marrëveshjen e qirasë. Nëse nuk është përcaktuar ndonjë qëllim, ai mund ta përdorë atë për çdo përdorim të zakonshëm. Megjithatë, nëse dëshiron ta përdorë për një qëllim të pazakontë, ai nuk mund ta bëjë këtë pa miratimin e qartë të qiradhënësit.
- Qiramarrësi është i detyruar të dëmshpërblejë qiradhënësin për çdo dëm të shkaktuar në pronën e dhënë me qira si pasojë e keqpërdorimit ose neglizhencës nga ana e tij.
- Prona e dhënë me qira do të mbetet nën rrezikun e qiradhënësit gjatë gjithë periudhës së qirasë, në kuptimin që çdo dëm ose humbje e shkaktuar nga faktorë jashtë kontrollit të qiramarrësit do të mbartet nga qiradhënësi.
- Një pronë e përbashkët e dy ose më shumë personave mund të jepet me qira, dhe qiraja do të shpërndahet midis të gjithë bashkëpronarëve në përpjesëtim me pjesët e tyre në pronësi.
- Një bashkëpronar i një prone mund të japë me qira vetëm pjesën e tij bashkëpronarëve të tjerë dhe jo ndonjë personi tjetër.
- Për një qiradhënie të vlefshme, prona e dhënë me qira duhet të identifikohet plotësisht nga palët.
Shembull:
A i tha B-së: “Do t’a jap me qira njërin nga dy dyqanet e mia.” B pranoi. Qiradhënia është e pavlefshme, përveç nëse dyqani i dhënë me qira përcaktohet dhe identifikohet qartë.
- Qiraja duhet të përcaktohet në momentin e kontratës për të gjithë periudhën e qirasë.
Është e lejuar që shuma e qirasë të jetë e ndryshme në faza të ndryshme gjatë periudhës së qirasë, me kusht që shuma për secilën fazë të jetë e rënë dakord në momentin e lidhjes së kontratës. Nëse qiraja për një fazë të mëvonshme të periudhës së qirasë nuk është përcaktuar ose është lënë në diskrecionin e qiradhënësit, kontrata është e pavlefshme.
Shembull (1): A i jep me qira shtëpinë e tij B-së për një periudhë totale prej 5 vjetësh. Qiraja për vitin e parë është caktuar në 2000 Rs/muaj dhe është rënë dakord që qiraja e çdo viti pasues do të jetë 10% më shumë se ajo e vitit të kaluar. Kjo qira është e vlefshme.
Shembull (2): Në shembullin e mësipërm, A vendos një kusht në marrëveshje që qiraja prej 2000 Rs/muaj është e vlefshme vetëm për vitin e parë, ndërsa qiraja për vitet pasuese do të caktohet çdo vit sipas dëshirës së qiradhënësit. Kjo qira është e pavlefshme, sepse qiraja është e pasigurt.
Përcaktimi i qirasë mbi bazën e kostos totale të përfshirë në blerjen e asetit nga qiradhënësi, siç bëhet zakonisht në qiratë financiare, nuk është në kundërshtim me rregullat e sheriatit, nëse të dyja palët bien dakord për këtë, me kusht që të respektohen të gjitha kushtet e tjera të një qiraje të vlefshme të përcaktuara nga sheriati.
- Qiradhënësi nuk mund të rrisë qiranë në mënyrë të njëanshme dhe çdo marrëveshje për këtë efekt është e pavlefshme.
- Qiraja ose një pjesë e saj mund të paguhet paraprakisht përpara dorëzimit të asetit te qiramarrësi, por shuma e mbledhur nga qiradhënësi do të mbetet tek ai si një pagesë “në llogari” dhe do të rregullohet si qira pas skadimit të saj.
- Periudha e qirasë do të fillojë nga data kur aseti i dhënë me qira i është dorëzuar qiramarrësit, pavarësisht nëse ai e ka filluar përdorimin e tij apo jo.
- Nëse aseti i dhënë me qira ka humbur plotësisht funksionin për të cilin ishte dhënë me qira dhe nuk mund të riparohet, qiraja përfundon në ditën kur është shkaktuar ky dëm. Megjithatë, nëse dëmi është shkaktuar nga keqpërdorimi ose neglizhenca e qiramarrësit, ai do të jetë i detyruar të kompensojë qiradhënësin për vlerën e amortizuar të asetit, siç ishte menjëherë përpara dëmtimit.
