Kur u njoftua se Coca-Cola do të jetë sponsori kryesor i samitit të klimës COP27 që fillon javën e ardhshme në Egjipt, aktivistët e klimës e akuzuan shpejt kompaninë për larjen e gjelbër.
“Kjo është larje e gjelbër nga Coca-Cola, e thjeshtë, ndërsa ajo mbush oqeanin me ndotje plastike dhe lëshon vëllime të mëdha karboni duke përdorur vaj të virgjër në prodhimin e tyre të ambalazheve plastike”, tha Amy Slack, drejtuese e fushatave dhe politikave për Aktivistë të oqeanit me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, “Surfers Against Wage”.
Coca-Cola prodhon rreth 120 miliardë shishe plastike me bazë vaji në vit, sipas aktivistëve kundër plastikës “Break Free from Plastics”.
Rreth 99% e shisheve prodhohen me lëndë djegëse fosile, gjë që po përkeqëson ndryshimet klimatike dhe po nxit zgjerimin e madh të naftës në plastikë në mes të tranzicionit të energjisë së pastër, thonë Greenpeace.
Pavarësisht një premtimi nga Coca-Cola për të reduktuar emetimet e saj me 25% deri në vitin 2030, shumica e kontejnerëve të saj nuk riciklohen.
“Surfers Against Sewage” thanë se nga mbetjet e paketimit të mbledhura në pastrimet në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar, një e pesta mbart markën Coca-Cola.
Me kaq pak të ricikluar nga 400 milionë ton mbeturina plastike të krijuara çdo vit, sipas Forumit Ekonomik Botëror, Coca-Cola është kulmi i një problemi shumë më të gjerë. Në SHBA, për shembull, vetëm rreth 5% e mbetjeve plastike riciklohen, vuri në dukje Greenpeace në një raport të publikuar javën e kaluar që thekson “mitin e dështuar, toksik të riciklimit të plastikës”.
Angazhimi deri në vitin 2025 për ‘ripërdorimin, riciklimin dhe kompostimin’ nuk do të përmbushet
Ndërsa mbetjet plastike shumëfishohen, kompanitë që i prodhojnë ato kanë pretenduar prej kohësh se paketimi i tyre së shpejti do të jetë kryesisht i riciklueshëm ose i biodegradueshëm.
Në një deklaratë të lëshuar muajin e kaluar pas bujës për sponsorizimin e saj COP 27, Coca-Cola tha se ndan “qëllimin e eliminimit të mbetjeve nga oqeani” dhe planifikon “të mbledhë dhe riciklojë një shishe ose kanaçe për çdo shishe që shesim” deri në vitin 2030.
“Mbështetja jonë për COP27 është në përputhje me objektivin tonë të bazuar në shkencë për të reduktuar emetimet absolute të karbonit me 25 për qind deri në vitin 2030 dhe ambicien tonë për emetimet e karbonit neto zero deri në vitin 2050”, shtohet në deklaratë.
Por aktivistët vënë në dyshim të gjithë premisën e riciklimit.
“Korporatat si Coca-Cola, PepsiCo, Nestlé dhe Unilever kanë punuar me grupet e para të industrisë për të promovuar riciklimin e plastikës si zgjidhje për mbetjet plastike për dekada”, tha Lisa Ramsden, nga Greenpeace në SHBA.
“Por të dhënat janë të qarta: praktikisht, shumica e plastikës nuk janë të riciklueshme.”
Megjithatë, Coca-Cola, PepsiCo dhe Unilever janë ndër më shumë se 80 firma të korporatave të Angazhimit Global të Ekonomisë së Plastikës së Re që synon ose të eliminojë mbetjet plastike ose ta bëjë atë pjesë të një ekonomie të qëndrueshme rrethore.
E themeluar në vitin 2018 nga Fondacioni Ellen MacArthur, një organizatë bamirëse me bazë në Mbretërinë e Bashkuar e angazhuar për krijimin e një ekonomie rrethore dhe Programi i Mjedisit i OKB-së (UNEP), objektivi kryesor i angazhimit është që nënshkruesit të shesin vetëm paketime të ripërdorshme, të riciklueshme ose të kompostueshme deri në vitin 2025.
Megjithatë, një raport progresi i publikuar sot pranon se objektivi nuk do të arrihet.
Asnjë ‘rrugë e besueshme përpara’
Sipas Sander Defruyt, i cili drejton nismën e ekonomisë së re të plastikës që bashkë-menaxhon Angazhimin Global, dështimi për të përmbushur objektivin kryesor është i përhapur në mesin e nënshkruesve që përfaqësojnë më shumë se 20% të tregut global të ambalazheve plastike.
“Ka një mungesë të një rruge të besueshme përpara”, tha Defruyt, duke iu referuar kryesisht një mbështetjeje të vazhdueshme në paketimin fleksibël të përdorur në ushqimet, ëmbëlsirat dhe produktet e kujdesit personal. Problemi “është mungesa e konsensusit mbarëbotëror” për gjetjen e alternativave.
Ndërsa në Evropë të paktën, një ndalim i plastikës për një përdorim do të kufizojë disa nga këto paketime, do të jetë e vështirë të vendoset një ndalim i rreptë për paketimin fleksibël “sepse është kaq i përhapur”, vuri në dukje Defruyt.
Riciklimi nuk është zgjidhja
“Ne nuk mund ta riciklojmë rrugën tonë për të dalë nga kjo rrëmujë, ne kemi nevojë për një ndryshim holistik të sistemit”, tha Inger Andersen, drejtore ekzekutive në Programin e Mjedisit të OKB-së (UNEP).
Lisa Ramsden vëren se normat e riciklimit po “ulen në mënyrë dramatike” në SHBA, pjesërisht për shkak se Kina ndaloi pranimin e mbetjeve plastike të Amerikës së Veriut në vitin 2019, rreth 7 milion ton prej tyre në vit.
Aq shumë plastikë po prodhohet saqë është gjithsesi “e pamundur të mblidhet”, shtoi ajo.
Një traktat global i plastikës
Përgjigja përfundimtare, thotë ajo, mund të qëndrojë në një Traktat Global ligjërisht të detyrueshëm për t’i dhënë fund ndotjes plastike, i cili do të negociohet në nëntor pas samitit të OKB-së për klimën.
I miratuar nga ndotës të mëdhenj si kompania Coca-Cola, Nestle dhe Pepsico, traktati synon të përmbajë një regjim global rregullash dhe objektivash për reduktimin e plastikës, ai mund të ndryshojë valën e plastikës dhe të bëhet “një moment kyç në luftën e mbetjeve plastike”, shtoi Ramsden.
Për DeFruyt, nëse parimi i “përgjegjësisë së zgjeruar të prodhuesit” mund të përfshihet në traktat, mund të detyrojë gjithashtu ndotësit e korporatave të paguajnë dhe të zbatojnë programe riciklimi ose ripërdorimi.
/DW/Motilokal
Comments are closed.