Karaktersistikat Bazë të Modaliteteve të Investimeve Islame

Karaktersistikat Bazë të Modaliteteve të Investimeve Islame

Bankim

Në procesin e aplikimit të modaliteteve të investimeve islame, kanë dalë disa karakteristika bazë.

Modalitetet alternative të ndarjes së rrezikut të ofruara nga bankat islame në vend të interesit karakterizohen nga fleksibiliteti. Bankat, në kushtet e një tregu të lirë, mund të zgjedhin formulën ose formulat më të përshtatshme, të vendosin përqindjen e fitimit të përshtatshëm ose përqindjet e ndarjes së fitimit (në varësi të llojit të aktivitetit, vendndodhjes, klientelës, kufizimeve të çmimeve, etj.), të projektojnë kushte specifike për shpërndarje ose shlyerje që shkojnë me formulën, etj. Kështu, kostot reale socio-ekonomike të ofrimit të mallrave/shërbimeve për komunitetin pasqyrohen më mirë në financimin islam. Kjo ka implikime për ndarjen racionale të burimeve për të gjithë komunitetin. Sistemi bankar mund të bëhet një ndarës më i fuqishëm i burimeve sesa ai tradicional (edhe pse nëpërmjet normave koncesionale të interesit) nëse shteti e zgjedh këtë në ekonomitë e menaxhuara ose të udhëhequra nga qendra.

Më konkretisht, larmia e modaliteteve të përdorura i mundëson bankës islame të ofrojë shërbimet e tyre më efektive për shoqërinë në këto fusha:

Taksat dhe burimet tjera fiskale: Bankat “e dinë më mirë” përqindjen e fitimit të realizuar nga partnerët e tyre. Atyre mund tu kërkohet të ulin taksat në emër të autoritetit tatimor në burim. Kjo padyshim do të nxisë mbledhjen e taksave. Një efekt i ngjashëm mund të ndodhë kur bankat (në kapacitetin e tyre si bashkëfinancues) paguajnë detyrat doganore, akcizat, etj., direkt në shtet në emër të operacioneve ‘Musharaka’ – duke zvogëluar kështu mundësinë e evazionit fiskal.
Përshtatshmëria me regjimet fiskale dhe monetare të shtetit: Bankat islame mund të tregtojnë vetëm me asete (mallra dhe shërbime). Nëse këto janë të rregulluara (p.sh., racione të licencave të importit), atëherë bankat islame mund të zgjerojnë financimin vetëm në vëllimin e disponueshëm. Likuiditeti i tepërt nuk mund të shkojë për të financuar aktivitete spekulative pasi bankat nuk kanë për të fituar nga financimi i këtyre aktiviteteve nëpërmjet marrëveshjeve të overdraftit (tejkalimit të limit të llogarisë). Bankat islame nuk mund të ofrojnë overdraft normal. Po ashtu, nëse imponohen kontrolle mbi çmimet, bankat islame mund të ndihmojnë në zbatimin e respektimit – qoftë gjatë blerjes së lëndëve të para ose shitjes së produkteve. Kjo mund të funksionojë më efektive nëse i gjithë sistemi është islam, pasi shkelësit e sistemit do të penalizohen duke mos u dhënë ndonjë financim. Pajtueshmëria do të ishte më e madhe. Një politikë e të ardhurave dhe çmimeve bëhet më e realizueshme për tu konsideruar nëse makineria shtetërore mund të ketë një mjet kaq të efektshëm për të kontrolluar një komunitet biznesi të pakontrollueshëm.
Zhvillimi: Për shkak të gatishmërisë së tyre për të ndarë rreziqet, theksit të tyre në shpërblimin e punës në vetvete dhe disponueshmërisë së modaliteteve që nuk kërkojnë pagesë paraprake nga partnerët e mundshëm, përveç një politike relativisht më të lehtë kolaterale, bankat islame janë në një pozitë institucionale më të mirë sesa bankat tradicionale në ndihmën e zhvillimit të komuniteteve të tyre. Kjo është veçanërisht e vërtetë për sektorët e vegjël industrialë dhe bujqësorë që janë në themel të shkëputur nga financimi normal komercial.
Mobilizimi i burimeve: Aktivitetet tregtare dhe modalitetet e bankave islame u mundësojnë atyre përqindje fitimi më të larta, veçanërisht nëse ato ishin efikase në rrotullimin e aktiviteteve të tyre me një normë më të lartë. Kjo u mundëson atyre të ofrojnë fitime më të larta për mbajtësit e llogarive të investimeve (depozituesit) dhe, për këtë arsye, të tërheqin më shumë kursime publike në llogaritë e investimeve. Kjo është dëshmuar në rastin e Sudanit dhe Pakistanit.
Inflacioni: Investimet bankare islamike jepen për financimin e operacioneve specifike në terma të llojeve të aktiviteteve, kohëzgjatjes dhe vlerës. Kështu, ekziston një kompromis direkt midis parave që dalin nga banka dhe mallrave dhe shërbimeve që vijnë në dorë të bankës (nëpërmjet pjesëmarrjes dhe/ose kontratave të shitjes). Si e tillë, financimi islamik nuk mund të shkojë në aktivitete grumbulluese apo monopoliste ose kërcënuese të tregut. Këto aktivitete janë ‘Haram’ ose të ndaluara.

Prandaj, modalitetet e investimeve islame punojnë për të zvogëluar inflacionin në një mënyrë shumë direkte.

Përdorimi i shumëfishtë i modaliteteve

Përdorimi i Shumëfishtë i Modaliteteve

Një numër i modaliteteve të përmendura mund të përdoret njëkohësisht për të financuar një operacion të vetëm. Kështu, nevojat sezonale të një mulliri vaji mund të financohen në bazë të Musharakas. Nëse gjatë sezonit mulliri ishte në gjendje të plotësonte kapacitetin e tij të projektuar, dhe partneri donte të bluante më shumë fara, banka mund të përfitojë nga produkti shtesë në një shitje Murabaha (për të mos prishur llogaritë e operacionit origjinal). Mund të zgjasë gjithashtu një kredi të dobishme për të mbuluar një artikull që mund të jetë thelbësor për operimin në mënyrë të përgjithshme, por nuk mund të përfshihet në mënyrë të përshtatshme në llogaritë sezonale, për shembull, mund të dëshirojë të sigurojë një grup gjeneratorësh ose një objekt magazinimi në bazë të Ixhara për operimin në vazhdim pa domosdoshmërisht të përputhet me kohëzgjatjen e operimeve sezonale të Musharakas.

Dy kontratat e pjesëmarrjes në rënie dhe Ixhara (qiradhënie) formojnë bazën e financimit afatgjatë të blerësve të shtëpive të miratuar nga AIBL në Mbretërinë e Bashkuar.

Burimi: Islamic Banking, Abdur Rahim Hamdi.

Modalitetet e Investimeve

Modalitetet e Investimeve

Bankimi, Tregtia Ndërkombëtare

Bankat islame nuk mund të aplikojnë interes mbi huadhëniet, prandaj ato duhet të gjejnë mënyra të tjera për të financuar sipërmarrësit të cilët nuk janë ‘huamarrës’ siç ndodh në bankat tradicionale, por në thelb qëndrojnë si partnerë të bankës. Prandaj, bankat islame përdorin termin ‘investime’ për të treguar aktivitetet e tyre të ‘huadhënies’. Këto kryhen përmes instrumenteve investuese islame të cilat ndahen në dy grupe:

Ndaje të parave me investitorin (financim pjesëmarrës dhe për rrjedhojë ndarje e fitimeve apo humbjeve). Kjo përfshin kontratat e Musharaka dhe Murabaha.
Veprimi si ndërmjetës përmes kontratave të ndryshme të shitjes dhe qirasë. Bankat islame blejnë ose ‘posedojnë’ mallrat që i sigurojnë në emër të partnerëve të mundshëm para se t’i rishesin ose t’i japin me qira (me një diferencë më të lartë).
Financimi pjesëmarrës:

Mudaraba (Partneritet ‘Agjencie’): Në këtë lloj kontrate, banka siguron “Financimin e Plotë” për një menaxher-agjent (Mudarib) për qëllime tregtare ose industriale ndërsa agjenti kontribuon vetëm me punën dhe përvojën e tij. Si kompensim, partneri merr një përqindje të rënë dakord të fitimit të realizuar. Kjo lloj kontrate reflekton drejtpërdrejt sesi konceptet islame e vlerësojnë punën ose përpjekjen e pastër njerëzore. Nëse nuk realizohet fitim ose ndodh humbje për arsye normale biznesi apo shkaqe natyrore, Banka (Rab al-Mal, ose furnizuesi i kapitalit) mbart të gjithë humbjen dhe ‘Mudarib’ (Menaxheri) nuk merr shpërblim për punën e tij. Ky modalitet është përdorur nga bankat islame për të financuar të gjitha llojet e tregtisë.
Musharaka (Pjesëmarrje): Kjo ndryshon nga Mudaraba në një pikë të vogël. Banka ofron më pak se 100% të financimit. Banka dhe klienti bien dakord të bashkohen në një partneritet të përkohshëm (jo shumë ndryshe nga koncepti i ndërmarrjes së përbashkët) dhe të dy kontribuojnë financiarisht për të kryer një punë të caktuar brenda një periudhe të rënë dakord. Në rastin e një ndërmarrjeje industriale, për shembull, të dy palët kontribuojnë në financimin e biznesit duke përfshirë asetet kapitale, ekspertizën teknike dhe menaxheriale, kapitalin punues, etj. në përmasa të ndryshme dhe bien dakord të ndajnë fitimet e realizuara në përmasa të përcaktuara më parë. Humbjet mbarten nga të dy palët rreptësisht në përpjesëtim me kontributet e tyre përkatëse. Nuk ka përqindje fikse për ndarjen e fitimit dhe secili rast trajtohet sipas meritës.
Pjesëmarrja zbritëse: Në operacionet afatmesme dhe afatgjata, mund të bihet dakord për një formë partneriteti ‘vetë-likuidues’; ku pronësia e të gjithë projektit ose biznesit do t’i transferohet partnerit (klientit) pas një periudhe të rënë dakord gjatë së cilës banka do të kishte rikuperuar principalin e saj dhe do të kishte ndarë fitimet dhe humbjet e realizuara gjatë asaj periudhe. Këto forma pjesëmarrjeje me klientët i vendosin një barrë më të rëndë bankës islame. Banka jo vetëm që duhet të hetojë dhe të përzgjedhë klientin, por gjithashtu duhet të studiojë projektin, të mbikëqyrë zbatimin dhe (nëse lind nevoja) të ndërhyjë në administrimin ose ekzekutimin aktual për të siguruar rezultatet e parashikuara. Bankimi islam, shkurt, është një lloj bankimi shumë i përfshirë. Ai është i kushtueshëm në mikrosens, por gjithashtu shpërblyes për bankën dhe shoqërinë. Ka edhe modalitete të tjera që kanë të bëjnë me bujqësinë, përkatësisht Muzara’a dhe Musakuat. Këto përdorin varietete të ndarjes së ujit, të të korrave ose të tokës në format e Musharaka. Vetëm formula e ndarjes së tokës është përdorur nga bankat islame. Banka ofron financimin.

Kontratat e shitjes dhe qirasë:

Murabaha (Shitje me fitim): Ky është rasti kur një partner i drejtohet bankës islame duke kërkuar që një artikull i caktuar (qoftë një mall, makineri apo lëndë e parë) të blihet dhe/ose të sigurohet për të me një çmim të caktuar. Ai do të tregojë paraprakisht pajtimin e tij për ta riblerë këtë artikull nga banka me një fitim të rënë dakord paraprakisht me bankën. Pra, elementi i fitimit përcaktohet paraprakisht. Edhe pse elementi i fitimit është i njohur, gjë që e bën të ngjajë me interesin; nuk është kështu:

Duhet të ndodhë tregti reale dhe banka duhet ta kryejë këtë.
Banka nuk mund të kërkojë automatikisht pagesë të vonuar nëse pagesa nuk bëhet në kohë në të njëjtën mënyrë, megjithëse mund të kërkojë kompensim në raste të caktuara.

Ba’je Muexhxhel (Shitje e vonuar/shtyrë): Ky modalitet e detyron bankën të sigurojë mallra të cilat i shet direkt ose përmes një kompanie tregtare tek klientët e saj.
Selam: Ky modalitet përdoret nga bankat islame në fushën e financimit bujqësor. Ai ka implikime të rëndësishme për bujqësinë pasi mund të përdoret për të zëvendësuar sistemin aktual të financimit paraprak të mallrave bujqësore ose financimit para-eksportues.

Në rastin e Selam, prodhimi dorëzohet në një datë të ardhshme për një çmim të paguar paraprakisht. Kushtet kryesore, sipas marrëveshjes së shumicës së juristëve myslimanë, janë:

Çmimi i rënë dakord për prodhimin që do të dorëzohet duhet të paguhet menjëherë në kohën e kontratës, në para të gatshme dhe plotësisht (domethënë, gjithë rreziku bie mbi financuesin dhe jo si në disa sisteme krediti rurale ku çmimi i paguar është i ulët dhe pagesat kryhen me këste gjatë gjithë sezonit, duke siguruar financuesin me një marzh të madh fitimi për t’u mbrojtur kundër dështimit të dorëzimit). Pa këtë kusht, juristët bien dakord se kontrata Selam është e pavlefshme.

Dorëzimi i mallrave duhet të shtyhet për një kohë të caktuar dhe fikse (domethënë, kontrata e Shitjes nuk duhet të përdoret për të marrë menjëherë mallrat, përndryshe do të ishte vetëm një mashtrim për të zbritur çmimin).

Mallrat që do të dorëzohen sipas kontratës Selam duhet të jenë të një lloji që zakonisht gjendet në kohën e përcaktuar për dorëzim, domethënë kontrata nuk duhet të specifikojë dorëzimin e mallrave nga një parcelë apo vendndodhje e caktuar. Kjo ka për qëllim sigurimin e financuesit kundër rrezikut të panevojshëm dhe mundësimin e fermerit për të dorëzuar prodhime që mund të sigurohen nga një burim tjetër nëse është e nevojshme. Megjithatë, kontrata duhet të specifikojë qartë llojin, përshkrimin dhe cilësinë e mallrave që do të dorëzohen.

Ixhara (Qiradhënie): Kjo nuk është ndryshe nga koncepti perëndimor i leasing-ut (qiradhënie financiare). Bankat islame e përdorin atë për të financuar stoqet kapitale për industrinë. Ato marrin një të ardhur fikse ose të ndryshueshme përmes qirasë (kësteve të ripagimit).
Ixhara-wa-Iktina: Kontrata e qirasë që përfundon me partnerin duke fituar pronësinë e makinerisë, është një derivat i kësaj formule.
Istisna’a: Është një formë kontrate ‘çelësa në dorë’ ku banka ndërmerr drejtpërdrejt ose përmes klientit ose përmes një pale të tretë financimin e ngritjes dhe komisionimit të fabrikave ose prodhimeve të njësive të një produkti të caktuar me një kosto të caktuar — duke përfshirë fitimin e bankës.
Kreditë përfituese: Disa banka islame kanë përdorur këtë formulë për të financuar eksportet — kryesisht të bagëtive. Kjo veprimtari, domethënë bagëtia, konsiderohej shumë e rrezikshme dhe gjithashtu një operacion shumë i ndërlikuar që mezi mund të monitorohej.

Bankat e japin kredinë në valutë vendase dhe paguhen me shumën ekzakte të huazuar nga klienti në valutë të huaj (të ardhurat nga eksporti), të cilat i përdorin për aktivitete importi fitimprurëse. Kjo modalitet është përdorur pjesërisht në kombinim me modalitete të tjera për të financuar një pjesë të kapitalit rrotullues për industritë. Bankat nuk marrin shpërblim direkt nga kjo, por bëhet kur parashihet të rritet fitimi total i operacionit në vazhdim (duke i sjellë bankës një fitim më të madh në fund të ditës). Banka Ndërkombëtare Al-Baraka (AIBL) po përdor tani këtë kredi pa interes për të financuar një kompani të përbashkët në Mbretërinë e Bashkuar. Banka merr fitimin e saj nga fitimi i realizuar.

Burimi: Islamic Banking, Abdur Rahim Hamdi.

Efektet e lojërave elektronike te fëmijët dhe adoleshentët

Në fillim të viteve ’80, përparimet e jashtëzakonshme në shkencë, teknologji dhe përdorimin e kompjuterëve shkaktuan lindjen e lojërave elektronike (lojërave kompjuterike), të cilat shumë shpejt u bënë në qendër të vëmendjes së të gjithëve. Në prag të shekullit të kaluar, lojërat elektronike kishin bërë një model të përhapur për argëtim që ishte ndryshe nga të gjitha lojërat rekreative që ishin para tyre. Ato karakterizoheshin nga disa veçori të dallueshme, duke përfshirë diversitetin, ka lojëra aksioni, lojëra për rritjen e inteligjencës, lojëra edukative dhe shumë të tjera. Ato gjithashtu targetojnë të gjitha moshat dhe grupet përveç të rinjve dhe fëmijëve, dhe më e rëndësishmja, angazhojnë lojtarët dhe i bëjnë ata pjesë të lojës. Kjo veçori tërheq fort fëmijët, adoleshentët dhe të rinjtë, sepse kërkon që lojtari të fokusohet, të jetë vazhdimisht i vëmendshëm, të dëgjojë me kujdes dhe të merr pjesë plotësisht me ngjarjet e lojës intelektualisht dhe emocionalisht, deri në atë pikë sa lojtari ndjen se është plotësisht i angazhuar si nëse ndodhet vërtet brenda lojës, i përfshirë dhe i zhytur në ngjarje, dhe se ai është elementi më i rëndësishëm në lojë.

Platformat në të cilat luajnë këto lojëra janë shumë, duke përfshirë telefona mobilë, kompjuterë, konsolat e lojërave online dhe pajisje të tjera elektronike për lojëra.

Me fillimin e këtij shekulli, lojërat elektronike përjetuan zhvillime të shpejta dhe të njëpasnjëshme dhe u bënë pjesë e rutinës së përditshme të fëmijëve dhe adoleshentëve. Lojtarët u bënë ndërveprues aktivë dhe pjesëmarrës efektivë në menaxhimin e lojërave. Disa shembuj të njohur të lojërave elektronike janë ‘Fortnite’ dhe ‘PUBG’.

Efektet e lojërave elektronike mbi fëmijët dhe adoleshentët, si dhe dashuria e tyre për to dhe zhytja në botën virtuale, kanë ngjallur shqetësimin e specialistëve në fushat e sjelljes njerëzore, sociale dhe psikologjike. Janë kryer shumë studime për të hetuar efektet psikologjike dhe fizike të lojërave elektronike mbi fëmijët, duke hulumtuar aspektet pozitive dhe negative të atij lidhje të fortë midis dy palëve: fëmija dhe loja.

Pikat pozitive të lojërave elektronike

Në bazë të studimeve të sjelljes së fëmijëve dhe nga gjërat që secili prind mund ti vërej, ka prej tyre që kanë thënë se lojërat kanë edhe pika pozitive dhe përfitime si vijon:

Luajnë një rol edukativ duke ndihmuar fëmijët të mësojnë koncepte dhe informacione të reja.
Përmirësojnë aftësitë e lojtarëve duke rritur inteligjencën dhe të menduarit e shpejtë, lojërat elektronike përfshijnë enigmat që kërkojnë aftësi intelektuale për t’u zgjidhur.
Shfrytëzojnë aftësitë mendore të lojtarëve për të planifikuar dhe për të marrë iniciativa.
Plotësojnë imagjinatën e fëmijëve.
Rrisin vitalitetin dhe energjinë e fëmijëve dhe aftësinë e tyre për t’u marrë me teknologjinë moderne.
Inkurajojnë inovacionin dhe zhvillimin e zgjidhjeve kreative për t’u përshtatur me situatat e ndryshme në lojë.
Stimulojnë inteligjencën e fëmijëve dhe përmirësojnë nivelin e kuptimit të tyre.
Rrisin aftësitë perceptive dhe përshpejtojnë procesin e marrjes së vendimeve.

Pikat negative të lojërave elektronike

Së pari: Në nivelin psikologjik

Shpesh tema e lojës bie në kundërshtim me vlerat e besimit dhe normat morale islame dhe kjo është ndoshta gjëja më e dhimbshme.
Promovojnë dhunën e padrejtë dhe sjelljet kriminale te fëmijët.
Futin brenda fëmijëve egoizmin.

Së dyti: Në nivelin social

I mësojnë fëmijët se si të kryejnë krime dhe u japin këshilla dhe truke kriminale.
I bëjnë fëmijët të qëndrojnë në izolim social nga të tjerët.
Dobësojnë performancën akademike të fëmijëve.
Shkaktojnë rritje të konsiderueshme të vjedhjeve dhe vrasjeve.
Normalizojnë sulmin fizik dhe përdhunimin.
I nxisin fëmijët të distancohen nga familja.
Pakësojnë raportin dhe kohën e fëmijëve me prindërit.
Shumë lojëra e bëjnë fëmijët të dobët fizikisht duke ua dobësuar aktivitetin fizik.
Shkaktojnë çrregullime mendore.
I bëjnë fëmijët të kenë sjelljeve obsesive dhe mvarësi.
Dëmtojnë shikimin.

Në fund, duhet të qëndrojmë përballë këtij rrjedhimi që shkatërron shumë vlera dhe parime njerëzore dhe synon të implantojë vlera të huaja që bien ndesh me fenë tonë të vërtetë. Të gjithë e kemi parë manipulimin e mendjeve, shpirtave dhe moralit të fëmijëve tanë duke i ekspozuar ata ndaj skenave të shëmtuara dhe të pamoralshme, videove pornografike dhe sjelljeve deviante përmes këtyre lojërave.

Mbrojtja e djemve dhe vajzave tanë, të cilët janë themelet e shoqërisë dhe liderët e së ardhmes, është një përgjegjësi e përbashkët e të gjitha palëve dhe sidomos shtëpia, xhamia, shkolla, shoqëria. Është detyra e çdo besimtari dhe besimtareje të mbrojë fëmijët nga vetvetja dhe nga kushdo që përpiqet t’i reduktojë ata në individë të pasigurt dhe të pavlerë, dhe më shumë si forma të padukshme të jetës të kontrolluara nga teknologjia moderne materiale.

Është përgjegjësi e prindërve të monitorojnë, drejtojnë dhe mësojnë fëmijët e tyre se si të përfitojnë nga aspektet pozitive të këtyre lojërave në rritjen e aftësive të tyre mendore dhe intelektuale, përmirësimin e memories dhe personaliteteve të tyre, dhe të shmangin aspektet negative dhe të pamoralshme. Thotë Allahu, i Lartësuar: ‘’O ju që keni besuar, mbrojeni veten tuaj dhe familjet tuaja nga Zjarri, lëndë djegëse i të cilit janë njerëzit dhe gurët, mbi të cilin janë engjëj, të ashpër dhe të rreptë, që nuk e refuzojnë urdhërin e Allahut në atë që u urdhërohen, dhe bëjnë atë që u është urdhëruar’’.(Tehrim, 6)

Transmetohet prej ibn Umerit se i Dërguari i Allahut (salAllahu alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Të gjithë ju jeni barinj dhe secili prej jush është përgjegjës për tufën e tij. Prijësi i një populli është bari dhe ai është përgjegjës për tufën e tij. Burri është bariu i njerëzve të shtëpisë së tij dhe ai është përgjegjës për tufën e tij. Skllavi është bariu i pasurisë së zotërisë së tij dhe ai është përgjegjës për të. Secili prej jush është bari dhe secili prej jush është përgjegjës për tufën e tij.” (Buhariu dhe Muslimi)

Masa për të shmangur dëmin e lojërave elektronike

Ajo e cila është më e mira dhe që duhet zbatuar është që fëmija mos merret aspak me lojëra elektronike, por kur gjendemi përpara një situate të krijuar dhe që s’smundet shmangur, atëherë mund të përdorim metodat në vijim:

Caktimi i kohëve të kufizuara për të luajtur lojërat elektronike në vend që t’i lejohet fëmijëve të luajnë gjithë ditën ose kurdoherë që dëshirojnë.
Prindërit duhet të zgjedhin me fëmijën lojërat që i përshtaten më mirë moshës dhe preferencave të tij personale.
Monitorimi i vazhdueshëm se cfarë efekti kanë lojërat mbi atë.
Mundësisht duhet të instalojnë programe kontrolli prindor për të monitoruar historikun se cfarë shikojnë dhe cka lypin fëmijët online.
Duhet të përpiqen të përfshijnë fëmijët në lojëra grupore me moshanikët e tij në mënyrë që të mos bie në izolim social.
Duhet t’i inkurajojnë fëmijët të lexojnë Kuran dhe libra në mënyrë që koha e tyre të mos përkushtohet ekskluzivisht për të luajtur lojëra.
T’ju mësohen fëmijëve shembuj nga historia islame rreth asaj se cka është burrëria dhe për vajzat të mësojnë nga historia e perlave prej sahabeshave.
Duhet t’i nxisin ata të angazhohen në aktivitete që zhvillojnë talentet e tyre.
Regjistrimi i fëmijëve në klube sportive ku mund të shprehin energjinë e tyre përmes sporteve.
Duhet t’i stërvisin fëmijët të shprehin mendimin e tyre dhe të angazhohen në dialogje dhe biseda për të mos mbetur të heshtur dhe për të mos e perceptuar dhunën në lojëra si një mënyrë për të shpëtuar frustrimin e tyre.

Përmblodhi: Enis Arifi / /www.rizgjimi.com/

Dy kriteret e fitores dhe të suksesit në jetë

Të dashur vëllezër dhe motra!

Tema e hutbes së sotshme ka të bëjë me dy kriteret e rëndësishme që çojnë drejt fitores dhe suksesit në jetë. Në çdo hap të jetës sonë, kujtojmë se ndihma e Allahut është thelbësore, por asnjëherë nuk duhet të harrojmë rëndësinë e përgatitjes dhe angazhimit tonë. Le të reflektojmë së bashku mbi këtë temë të rëndësishme, duke u mbështetur në mësimet e Kur’anit dhe në shembujt e Pejgamberit tonë të dashur, Muhammedit (a.s.).

Allahu i Lartësuar thotë në Kur’an: “Fitorja vjen vetëm nga Allahu. Me të vërtetë, Allahu është i Plotfuqishëm dhe i Urtë.” (El-Enfal, 10). Në këtë ajet, Allahu na kujton se ndihma e Tij është thelbësore për çdo sukses. Si besimtarë, ne duhet ta kuptojmë se çdo gjë vjen nga Ai, dhe se pa ndihmën e Tij, ne nuk mund të arrijmë asgjë.

Për të pasur sukses dhe fitore në jetë duhet plotësuar, të paktën, dy kriteret: 1). Ndihma e Zotit dhe 2). Përgatitja dhe angazhimi.

1. Ndihma e Zotit

Suksesi i vërtetë vjen kur ne i lutemi Allahut dhe kërkojmë ndihmën e Tij. Profeti Muhamed (a.s.) ka thënë: “Kushdo që dëshiron të arrijë një qëllim, le t’i lutet Allahut me sinqeritet.” (Hadith). Lutja është arma e besimtarit, dhe ndihma e Zotit është ajo që na forcon në çdo hap të jetës.

Allahu gjithashtu thotë: “Fitorja vjen vetëm nga Allahu. Me të vërtetë, Allahu është i Plotfuqishëm dhe i Urtë.” (Enfal, 10). Kjo tregon se ata që angazhohen dhe përpiqen për të mirën, do të marrin udhëzimin dhe mbështetje nga Allahu.

2. Përgatitja, puna dhe angazhimi

Ndihma e Zotit është thelbësore, por ajo nuk e zëvendëson përgatitjen dhe punën e palodhur. Allahu xh.sh. në Kur’anin famëlartë thotë: “E ju përgatituni sa të keni mundësi forcë…” (Enfal, 60). Kjo na tregon se puna dhe angazhimi janë të rëndësishme në çdo aspekt të jetës. Përgatitja për çdo sfidë është çelësi i suksesit. Kjo do të thotë se duhet të jemi të përgatitur, të studiojmë, të punojmë dhe të angazhohemi. Allahu na ndihmon vetëm kur ne e ndihmojmë veten tonë me përpjekjet tona.

Gjithashtu, e tërë jeta e Pejgamberit a.s. është një shembull i mirë se si ndërthuren këto kritere për sukses në jetë.

Një shembull i bukur nga jeta e Pejgamberit (a.s.) që lidhet me ndihmën e Allahut dhe përgatitjen është beteja e Bedrit.

Gjatë kësaj beteje, muslimanët ishin në një pozitë numerikisht të pafavorshme përballë armikut. Megjithatë, Pejgamberi a.s. lutet me sinqeritet për ndihmën e Allahut, duke kërkuar mbështetje dhe udhëzim. Ai dhe shokët e tij përgatiten me guxim dhe strategji për t’u përballur këtë sfidë të madhe.

Kjo ngjarje tregon se ndihma e Zotit erdhi pas angazhimit dhe përgatitjes së tyre. Në fund, Allahu i ndihmoi dhe ata arritën një fitore të madhe, e cila shënoi një pikë kthese për Islamin. Ky është një shembull i qartë se suksesi vjen kur ne i lutemi Allahut dhe përgatitemi me sinqeritet për t’u përballur me sfidat e jetës.

Të dashur vëllezër dhe motra!

Suksesi në jetë është një binom dhe kombinim ndërmjet ndihmës së Allahut dhe përgatitjes sonë. Të lutemi për ndihmën e Zotit, por gjithashtu të punojmë me sinqeritet dhe angazhim. Kjo është mënyra më e mirë për të arritur suksesin dhe fitoren në çdo aspekt të jetës sonë. Çdo një shoqëri që dëshiron sukses dhe fitore në jetë ka nevojë për forcë morale, intelektuale, ekonomike, diplomatike dhe organe të fuqishme sigurie shtetërore, etj.

Le të lutemi që Allahu të na udhëzojë dhe të na japë sukses në çdo veprim tonin. Amin.

(Hutbe e mbajtur më 04.10.2024, e xhuma, në xhaminë El-Hidaje)
Hfz. Mehas Alija
(Islampress.ch)

E ndaluar është shitblerja pas ezanit të dytë ditën e xhuma?!

Shitblerja pas ezanit të dytë, ditën e xhuma

All-llahu i Madhëruar ka thotë:

“O ju që besuat, kur bëhet thirrja për namaz, ditën e xhuma- së, ecni shpejt për aty ku përmendet All-llahu (dëgjojeni hutben, faleni namazin), e lini shitblerjen, kjo është shumë më e dobishme për ju nëse jeni që e dini.” (El-Xhumua: 9)

Disa nga shitësit vazhdojnë me shitblerje edhe pas ezanit të dytë (në ditën e xhuma) në shitoret e tyre apo në tezga para xhamisë. Atyre u bashkohen në mëkat edhe ata që blejnë qoftë ajo edhe misvak. Kjo tregti është e kotë sipas mendimit më të saktë të dijetarëve*. Disa pronarë të resto- raneve, furrave dhe punëtorive të ndryshme i detyrojnë punë- torët e tyre të punojnë edhe në kohën e namazit të xhumasë. Këtyre edhe nëse u shtohet fitimi në pamje të jashtme atyre në të vërtetë u shtohet humbja.

Sa u përket punëtorëve ata duhet të veprojnë sipas fjalës të Dërguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: “Nuk respektohet krijesa duke i bërë mëkat Krijuesit. “¹

* Batil, e pavlefshme juridikisht dhe si e tillë fitimi nga kjo “tregti” është haram.

¹ Ahmed 1/129, A. Shakiri ka thënë se ky hadith isnadin e ka të vërtetë nr. 1065, Origjina e këtij hadithi gjindet në Buhari dhe Muslim.

/Shejh Salih El Munexhid/

Rëndësia e inteligjencës emocionale në vendin e punës

Shumë shpesh përmendet koeficienti i inteligjencës (IQ) dhe rëndësia që ka. Mirëpo, ekziston edhe inteligjenca emocionale që luan një rol të rëndësishëm në jetën tonë dhe në synimet që i kemi për një karrierë të bujshme.

Inteligjenca emocionale në “Forumin Botëror Ekonomik” ishte rankuar si shkathtësia e 6 nga 10 të tilla, që punonjësit duhet ta posedojnë për të pasur sukses në karrierë.

Çka është inteligjenca emocionale?

Inteligjenca emocionale përkufizohet si aftësia e personit për perceptimin, kuptimin, menaxhimin e ndjenjave dhe emocioneve si dhe shfaqja e empatisë karshi personave tjerë, e që do të thotë se ka rëndësi qasja që keni me kolegët e punës.

Nga cilët komponentë përbëhet inteligjenca emocionale?

Inteligjenca emocionale përbëhet nga disa komponentë. Këtë e thekson edhe psikologu i njohur Daniel Goleman. Ai nënvizon komponentet si në vijim:

1. Vetëdija. Kjo ka të bëjë me atë kur një person ka aftësi të pranojë dhe kuptojë emocionet që përjeton dhe se si ndikojnë ato tek të tjerët. Po ashtu, kur personi është në dijeni të shkathtësive dhe mangësive që posedon. Prandaj, në mënyrë që inteligjenca emocionale të jetë më efektive, duhet të fillojë nga vetja juaj, pasi që nuk mund të përmirësoni mirëqenien e të tjerëve pa kuptuar mirë emocionet personale.

2. Vetë-kontrolli. Një person me inteligjencë emocionale të zhvilluar ka aftësinë të shfaqë emocionet e veta me pjekuri dhe të vetëpërmbahet kur është nevoja. Me vetë-kontrollë ju jeni më të përmbajtur kur jeni në bashkëbisedim, pasi shfaqja e emocioneve dhe fjalëve pa menduar mirë mund edhe ta lëndoj bashkëbiseduesin.

3. Motivimi i brendshëm. Personat që janë emocionalisht inteligjentë vetë motivohen. Ata nuk motivohen nga paratë që marrin apo ndonjë çmim. Zakonisht janë optimistë dhe nuk dorëzohen lehtë kur ballafaqohen me sfida të ndryshme si në punë ashtu edhe në jetën private.

4.Empatia. Me empati nënkuptojmë një person që ka aftësi për të njohur dhe kuptuar motivet e tjetrit, e që është thelbësore për zhvillimin dhe ngritjen e suksesshme të raportit ndërmjet kolegëve në punë.

5. Aftësitë sociale. Aftësia për të mbajtur dhe krijuar marrëdhënie shoqërore të reja. Personat me aftësi të tilla janë në gjendje të krijojnë raporte dhe besueshmëri në kohë të shpejtë me kolegët në punë.

Punonjësit me inteligjencë emocionale të zhvilluar kanë karrierë më të suksesshme

Shumë punëdhënës, përdorin IE (Inteligjencën emocionale) si formë për të vlerësuar se cili nga punonjësit ka potencial udhëheqës, prandaj është shumë e rëndësishme që punonjësit t’i kushtojnë më shumë rëndësi inteligjencës emocionale dhe ndikimin që kanë te kolegët e punës.

Çdo ditë ne marrim vendime që bazohen në emocionet tona. Ka momente kur jemi skeptikë se me cilin plan të vazhdojmë dhe cili do të ishte më frytdhënës. Kur e kuptojmë origjinën dhe burimin e emocioneve tona, veçanërisht kur punojmë në grup, arrijmë te harmonizimi dhe mirëkuptimi me grupin më lehtë.

Paralelisht me socializimin e njerëzve, është rritur edhe rëndësia e inteligjencës emocionale si në vend pune ashtu edhe në jetën e përditshme. Para së gjithash, inteligjenca emocionale në vend pune vjen si shenjë e mirëkuptimit, shprehjes së lirë, menaxhimit të marrëdhënieve mes kolegëve dhe zgjidhjes së problemeve që mund të paraqiten gjatë procesit të punës. /AkademiPune

Si të jeni më të organizuar në punë?

Aftësitë tona organizative luajnë rol kyç në mbarëvajtjen e punës. Kur jemi të organizuar, ne mund t’i afrohemi çdo ditë, secilit projekt dhe secilës detyrë, me një ndjenjë besimi. Ne jemi në gjendje t’i bëjmë gjërat të kryera me efikasitet duke qëndruar në krye të projekteve tona dhe duke hequr dorë nga ndjenja e mbingarkesës.

Nëse dëshironi të ndiheni të sigurtë në punë dhe të përmbushni afatet tuaja në mënyrë të vazhdueshme, është e rëndësishme të mësoni se si të organizoheni. Ka shumë mënyra për të qëndruar të organizuar në vendin e punës. Konsideroni të ndërmerrni këta hapa për të maksimizuar produktivitetin dhe efikasitetin tuaj në vendin e punës:

Krijoni një rutinë

Kur krijoni një rutinë të përditshme, ju filloni të formoni zakone që ju japin strukturë dhe e bëjnë çdo ditë të shkojë më mirë. Një rutinë bëhet më efektive nëse aplikohet sa më gjatë. Rutina ju ndihmon të arrini qëllimet tuaja në mënyrë më efikase.

Respektoni orarin tuaj

Ndërsa mund të hasni në shpërqendrime, të keni një orar e bën më të lehtë kthimin në detyrën që keni plan ta përfundoni. Oraret janë gjithashtu të rëndësishme kur punoni me kolegët në një projekt. Për shembull, bashkëpunëtorët tuaj mund të mbështeten tek ju për të përfunduar një detyrë para se të mund ta kryejnë pjesën e tyre.

Përdorni kalendarin e emailit

Në vendin e punës, patjetër se do të keni takime të rregullta me bashkëpunëtorët, menaxherët ose tërë zyrën. Përdorimi i kalendarit tuaj të emailit për të vendosur alarmet për këto takime mund t’ju ndihmojë të qëndroni të organizuar dhe të përgatiteni për to para kohe. Një kalendar me email është gjithashtu i dobishëm për futjen e datave të caktuara në detyra në mënyrë që të mund ta kryeni punën tuaj me kohë dhe t’i përmbaheni rutinës suaj.

Rritja e efikasitetit dhe komunikimit më të mirë janë dy nga efektet anësore pozitive kur jeni më të organizuar në punë. Disa efekte tjera që përcillen me të qenurit i organizuar në punë janë:

Ngritja e produktivitetit

Kur jeni të organizuar, ju mund t’i kushtoni më shumë kohë përfundimit të detyrave tuaja të punës. Organizimi gjithashtu përmirëson komunikimin, i cili ndihmon ekipet të bëhen më produktive në tërësi.

Jeni më të përqendruar

Duke pasur një hapësirë pune të pastër dhe të organizuar, ju mund të përqendroheni më shumë në detyrat tuaja. Jo vetëm që është më e lehtë për të gjetur atë që ju nevojitet, por gjithashtu nuk do të keni shpërqendrime të panevojshme.

Nivel më i ulët i stresit

Të qenit i organizuar mund të ju ndihmojë të ulni stresin dhe ankthin sepse jeni në gjendje të përqendroheni në një projekt ose qëllim në një kohë me më pak shpërqendrime. Kjo mund t’ju ndihmojë të zhvilloni një fluks pune më të butë dhe të performoni në maksimumin tuaj.

/AkademiPune

Cila është më e mira, që njeriu ta fshehë sadakanë apo ta shfaqë atë?

Allahu i Lartësuar ka permendur në ajetin 271 të sures Bekare:
{Nëse i shfaqni lëmoshat kjo është e mirë, por nëse i fshehni ato dhe ia jepni të varfërve atëherë kjo është më e mirë për ju}.
Pra, origjina në dhënien e sadakasë ështe fshehja e saj, por ka raste kur ajo mund të jepet haptas dhe në të këtë ka disa dobi:
– marrja për shembull nga të tjerët.
– nxitja për garimin në dhënien e sadakasë.
– shtimi i dashurisë ndërmjet njëri – tjetrit.
– mendimi i mirë për njëri – tjetrin.
Por nëse njeriu ka frikë për veten e tij nga dyfytyrësia nuk lejohet ta shfaqë.
Allahu thotë ne suren Nisa ajeti 38: {Dhe ata të cilët i shpenzojnë pasuritë apo fitimet e tyre në mënyrë që t’i shohin njerëzit}, kurse në një hadith thuhet se: Zjarri do t’i përfshijë tre lloj personash dhe njëri prej këtyre është ai që thotë: Nuk kam shpenzuar vetëm se për hatër të Allahut, por Allahu Teala i thotë: Ke gënjyer, gjithashtu melaiket i thone: Gënjeve, ti ke shpenzuar që të tjerët të thonë që jep lëmoshë, apo që të thonë se je dorëlëshuar dhe vërtetë kjo u tha (kuptimi), dhe ky person ka për qëllim lavdërimin e njerëzve.
Por nëse është i sigurt se nuk e ka nijetin e lavdërimit nga ana e njerëzve, mund ta nxjerrë sadakanë dhe haptas.
Allahu Teala thotë: {Por nëse i fshehni ato dhe ia jepni të varfërve atëherë kjo është më e mirë për ju}.
Shumë prej të parëve ishin të kujdesshëm ndaj fshehjes së nxjerrjes së sadakasë, sepse kjo gjë është më e mirë për sinqeritetin dhe është larg dyfytyrësisë, saqë ja jepnin te varfërve dhe i varfëri nuk e dinte se nga i vinte kjo pasuri.

Stafi drejtues i kanalit: Telegram.me/Dobifikh

Ruajtja e pasurisë dhe jetës në Islam: Mësimet nga Surja En-Nisa, Ajeti 29″

Allahu thotë në Kuran:

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ لَا تَأْكُلُوٓا۟ أَمْوَٰلَكُم بَيْنَكُم بِٱلْبَـٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَـٰرَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ ۚ وَلَا تَقْتُلُوٓا۟ أَنفُسَكُمْ ۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا

O besimtarë, mos e përvetësoni pasurinë e njëri-tjetrit në mënyrë të palejueshme, përveç rastit kur ajo është tregti me pëlqim të dyanshëm dhe mos e vritni veten (dhe njëri-tjetrin)! Vërtet, Allahu është i Mëshirshëm me ju. (En-Nisa : 29)

Tefsiri i ajeti:

“O ju që keni besuar! Mos e hani pasurinë e njëri-tjetrit me mënyra të palejueshme…” – Allahu i Lartësuar u ndalon robërve të Tij që të përvetësojnë pasurinë e njëri-tjetrit në mënyra të padrejta. Këtu përfshihen vjedhja, grabitja, bixhozi, kamata dhe format e tjera të ndaluara të fitimit të pasurisë. Po ashtu, edhe shpërdorimi apo përdorimi i pasurisë me mendjemadhësi konsiderohet si një mënyrë e padrejtë e konsumimit të saj. Allahu ka ndaluar këto forma, por nga ana tjetër, ka lejuar mënyra të pastra dhe të ndershme, si tregtia e drejtë dhe çdo veprim që përmbush kushtet e kënaqësisë së palëve.

**“… përveç rastit kur është tregti me pëlqim të dyanshëm…”** – Kjo do të thotë që kontratat e bazuara në pëlqim të ndërsjelltë dhe në kushtet e një tregtie të drejtë janë të lejueshme. Në këtë kuadër, kontratat e fajdesë janë të përjashtuara, sepse nuk përmbushin këto kushte. Kjo ndalesë përfshin edhe marrëveshjet ku fitimi është i panjohur ose i pamundur për t’u arritur, duke i bërë ato të ndaluara. Këto akte mund të lidhen me anë të fjalëve ose veprave, sepse përmes tyre shprehet pranimi dhe pëlqimi. Ajeti përmbyllet me fjalët: **“Vërtet, Allahu është Mëshirëplotë me ju.”** Kjo tregon se prej mëshirës së Tij është ruajtja e pasurisë dhe e jetës sonë përmes këtyre ligjeve, siç përforcohet më tej:

**“… dhe mos e vrisni veten! Vërtet, Allahu është Mëshirëplotë me ju.”** – Kuptimi është që nuk duhet të vrasim as veten, as njëri-tjetrin. Njëjtë gjykohet edhe për çdo veprim që çon drejt shkatërrimit ose rrezikut të rëndë, i cili mund të sjellë dëmtime ose humbje të jetës. Kështu, Allahu na ndalon nga dëmtimi i vetes dhe të tjerëve, duke e bërë këtë për mëshirën e Tij. Ai ka vendosur ligje për të na mbrojtur pesë domosdoshmëritë e njeriut: besimin, jetën, mendjen, nderin dhe pasurinë.

Ne jemi të ndaluar që t’i shpërdorojmë apo humbasim këto të mira (përfshirë fenë, nderin dhe mendjen). Allahu na është drejtuar në shumës në këto urdhëresa, që të kuptojmë se pasuria dhe jeta e të tjerëve duhen trajtuar njëlloj si tonat, duke i ruajtur ato në formën më të mirë. Këto fjalë dëshmojnë për themelin e shoqërisë islame, e cila duhet të ndërtohet mbi dashamirësi dhe përkujdesje të ndërsjelltë mes besimtarëve. Profeti Muhamed (a.s.) e ka përshkruar këtë përkujdesje si një ndërtesë të vetme ose si një trup të vetëm, ku nëse një pjesë vuan, të gjithë të tjerët përpiqen ta shërojnë dhe rregullojnë atë. Kjo përkujdesje duhet të përfshijë të gjitha aspektet e jetës, fetare dhe shoqërore.

[Tefsiri i Sadit]

1...545556...714 Faqja 55 nga 714

Na ndiq

Moti