1) Thaubani transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Dinari më i shkëlqyer është ai që një person e shpenzon për familjen e tij, dinari që shpenzon për kafshën e tij në rrugën e Allahut dhe dinari që shpenzon për shokët e tij në rrugën e Allahut.” Ebu Kilabe (një nga transmetuesit) tha: “Ai (transmetuesi) e filloi me familjen,” dhe pastaj Ebu Kilabe tha: “Kush është personi me shpërblim më të madh se ai që shpenzon për anëtarët e rinj të familjes së tij (dhe kështu) i mbron (i shpëton nga mungesa dhe me anë të të cilit) Allahu sjell dobi për ta dhe i bën të pasur.”

Ebu Hurejra raporton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Nga dinarët që shpenzon si kontribut në rrugën e Allahut, ose për të liruar një skllav, ose si sadaka për nevojtarët, ose për të mbështetur familjen tënde, më i shpërblyeri është ai që shpenzon për familjen tënde.”

Haithama tregon: Ndërsa ishim ulur në shoqërinë e Abdullah b. Amr, hyri administratori i tij. Ai (Ibn Amr) tha: “A e ke furnizuar ushqimin për skllevërit?” Ai tha: “Jo.” Mbi këtë ai tha: “Shko dhe jepu (ushqimin), sepse i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Ky mëkat është i mjaftueshëm për një njeri që ndalon jetesën e atyre që janë nën kujdesin e tij.”

Xhabiri raporton: Një person nga Benu Udhra e liroi një skllav pas vdekjes së tij. Ky lajm i arriti të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të). Mbi këtë ai tha: A ke pasuri tjetër përveç kësaj? Ai tha: Jo. Mbi këtë ai tha: Kush do ta blejë (këtë skllav) nga unë? Naim b. Abdullah e bleu atë për tetëqind dirhemë dhe (kjo shumë) iu soll të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të), i cili ia ktheu pronarit dhe pastaj tha: Fillo me veten tënde dhe shpenzo për veten tënde, dhe nëse mbetet ndonjë gjë, ajo duhet të shpenzohet për familjen tënde, dhe nëse mbetet ndonjë gjë (pasi të plotësohen nevojat e familjes), ajo duhet të shpenzohet për të afërmit, dhe nëse mbetet ndonjë gjë nga familja, ajo duhet të shpenzohet kështu, kështu. Dhe ai po thoshte: Përpara teje, në të djathtën dhe në të majtën tënde.

Enes b. Malik raporton: Ebu Talha ishte një nga Ensarët e Medinës që zotëronte pronën më të madhe, dhe nga pasuritë e tij më të çmuara ishte kopshti i tij i njohur si Bejraha, që ishte përballë xhamisë, dhe i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) shpesh e vizitonte atë dhe pinte nga uji i tij i ëmbël. Kur u shpall ky ajet: “Ju nuk do të arrini drejtësinë derisa të jepni nga ajo që e doni,” Ebu Talha u ngrit dhe shkoi te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të), dhe tha: Allahu thotë në Librin e Tij: “Ju nuk do të arrini drejtësinë derisa të jepni nga ajo që e doni,” dhe pasuria më e dashur për mua është Bejraha, prandaj e jap si sadaka për Allahun, nga i Cili shpresoj për shpërblim dhe thesar. Prandaj shpenzoje, o i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të), për çfarëdo që e sheh të përshtatshme. I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: Të lumtë! Ajo është pasuri fitimprurëse. Kam dëgjuar atë që ke thënë, por mendoj se duhet ta shpenzosh për të afërmit e tu. Kështu Ebu Talha e shpërndau atë midis të afërmve dhe kushërinjve nga ana e babait të tij.

Majmune bint Harith raporton se ajo liroi një skllave gjatë jetës së të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dhe ajo e përmendi këtë te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dhe ai tha: Sikur t’ua kishe dhënë atë xhaxhallarëve të tu nga nëna, do të kishe marrë një shpërblim më të madh.

Zejnebi, gruaja e Abdullahut (b. Mesud) raporton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “O gra, jepni sadaka edhe sikur të jetë nga stolitë tuaja.” Ajo u kthye te Abdullahu dhe tha: “Ti je një person me duar bosh, ndërsa i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) na ka urdhëruar të japim sadaka, kështu që më mirë shko te ai dhe pyet nëse kjo do të mjaftojë për mua; përndryshe do t’ia jap dikujt tjetër.” Abdullahu më tha: “Më mirë shko vetë.” Kështu unë shkova dhe kishte një grua tjetër nga Ensarët në derën e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) me të njëjtin qëllim si unë. Tani i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ishte i mbushur me madhështi (kështu që nuk na pëlqente të trokisnim). Pastaj Bilali doli dhe ne i thamë atij: “Shko te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dhe informoje se janë dy gra te dera duke e pyetur nëse do t’i shërbejë atyre që të japin sadaka për bashkëshortët e tyre dhe për jetimët që janë nën kujdesin e tyre, por mos e informo kush jemi.” Bilali shkoi te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dhe e pyeti atë për atë që këto gra i kishin kërkuar të pyeste. I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) e pyeti kush ishin këto gra? Ai (Bilali) tha: “Ato janë gra nga Ensarët dhe Zejnebi.” Mbi këtë i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Cila nga Zejnebet?” Ai tha: “Gruaja e Abdullahut.” I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Ka dy shpërblime për to, shpërblimi i farefisit dhe shpërblimi i sadakasë.”

Umme Selama ka thënë: E pyeta të Dërguarin e Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam) nëse ka shpërblim për mua nëse shpenzoj për bijtë e Ebu Selames, dhe nuk do t’i braktis ata në këtë gjendje (të pafuqisë), sepse ata janë bijtë e mi. Ai (i Dërguari i Allahut, Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Po, për ty është shpërblimi për atë që shpenzon për ta.”

Ebu Mesudi ka transmetuar se i Dërguari i Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam) ka thënë: Kur një mysliman shpenzon për familjen e tij duke kërkuar shpërblim për këtë nga Allahu, ajo llogaritet për të si sadaka.

Esmaja, bija e Ebu Bekrit, ka transmetuar: Thashë: “O i Dërguar i Allahut, nëna ime, e cila është e prirur ose e frikësuar, ka ardhur tek unë. A duhet ta trajtoj mirë (edhe pse ajo është kundër Islamit)?” Ai tha: “Po.”

2) Ebu Hurejra ka transmetuar se një njeri erdhi te i Dërguari i Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam) dhe tha: “O i Dërguar i Allahut, cila është sadakaja më e mirë?” Për këtë ai tha: “Të japësh sadaka (kur je) i shëndetshëm dhe dorështrënguar, i përndjekur nga frika e varfërisë, duke shpresuar të bëhesh i pasur (sadakaja në një gjendje të tillë shëndeti dhe mendjeje është më e mira). Dhe nuk duhet ta shtysh sadakanë deri në atë masë që je gati të vdesësh dhe të thuash: Kjo është për filanin dhe kjo për filanin. Ja, ajo tashmë ka kaluar në (pronën e filanit).”

3) Esmaja, bija e Ebu Bekrit (Allahu qoftë i kënaqur me të), ka transmetuar: I Dërguari i Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam) më tha: “Shpenzo dhe mos llogarit, përndryshe Allahu do të llogarisë edhe për ty.”

Esmaja, bija e Ebu Bekrit, ka transmetuar se ajo shkoi te i Dërguari i Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam) dhe tha: “I Dërguar i Allahut, nuk kam asgjë me vete, përveç asaj që më jep Zubejri (për shpenzime shtëpiake). A ka ndonjë gjynah për mua nëse shpenzoj nga ajo që më jep Zubejri?” Për këtë, ai (i Dërguari i Allahut, Sall Allahu alejhi ue selam) tha: “Shpenzo sipas mundësive të tua dhe mos grumbullo, sepse Allahu do të të ndalojë ty.”

4) Ebu Hurejra ka transmetuar se i Dërguari i Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam) ka thënë: “Shtatë (persona) janë ata që Allahu do t’i mbrojë me Hijen e Tij Ditën kur nuk do të ketë hije tjetër përveç asaj të Tij (ditën e Kiametit), dhe ata janë: një sundimtar i drejtë; një i ri që u rrit në adhurimin e Allahut; një person, zemra e të cilit është e lidhur me xhamitë; dy persona që duan dhe takohen për hir të Allahut dhe ndahen për hir të Allahut; një burrë të cilin një grua e bukur dhe e rangut të lartë e josh (për një marrëdhënie të paligjshme), por ai (e refuzon këtë ofertë dhe) thotë: “Unë i frikësohem Allahut”; një person që jep sadaka dhe e fsheh atë (deri në atë masë) që dora e djathtë nuk e di se çfarë ka dhënë e majta; dhe një person që e kujton Allahun në vetmi dhe sytë i mbushen me lot.”

5) Është transmetuar nga Ebu Dherri se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Janë tre (persona) me të cilët Allahu nuk do të flasë në Ditën e Ringjalljes, nuk do t’i shikojë dhe nuk do t’i falë, dhe për ta ka një dënim të dhembshëm.” I Dërguari i Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam) e përsëriti këtë tre herë. Ebu Dherri tha: “Ata dështuan dhe u humbën; kush janë këta persona, o i Dërguar i Allahut (Sall Allahu alejhi ue selam)?” Për këtë, ai (i Dërguari i Allahut, Sall Allahu alejhi ue selam) tha: “Ata janë: ai që zvarrit rrobën e tij; ai që e përmend bamirësinë e tij si detyrim; dhe ai që shet mallrat e tij duke dhënë betime të rreme.”

1) Musab b. Sad përcjell nga babai i tij se shumë ajete të Kuranit janë shpallur në lidhje me të. Nëna e tij, Ummu Sad, ishte betuar se nuk do të fliste kurrë me të derisa ai të braktiste besimin e tij dhe se as nuk do të hante e as nuk do të pinte. Ajo tha: “Allahu të ka urdhëruar të sillesh mirë me prindërit e tu, dhe unë jam nëna jote dhe të urdhëroj të bësh këtë.” Ajo kaloi tri ditë në këtë gjendje, derisa ra pa ndjenja për shkak të urisë ekstreme dhe në atë moment djali i saj, emri i të cilit ishte Umarah, u ngrit dhe i dha të pinte ujë. Ajo filloi të mallkonte Sadin. Për këtë, Allahu i Lartësuar dhe i Lavdishëm shpalli këto ajete të Kuranit të Shenjtë: “Ne e kemi urdhëruar njeriun të sillet mirë me prindërit e tij, por nëse ata përpiqen të të detyrojnë që t’i bësh shok (Allahut) atë që ti nuk e di, atëherë mos i dëgjo; Sillu ndaj tyre me mirësi në këtë botë.” Ai gjithashtu tregoi se një herë Profetit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) i ranë pjesë plaçka të mëdha lufte dhe aty kishte një shpatë. E mora atë dhe shkova te Profeti i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dhe i thashë: “Ma jep këtë shpatë mua (si pjesën time nga plaçka e luftës) dhe ti e di gjendjen time.” Për këtë ai tha: “Ktheje atje ku e ke marrë.” U ktheva derisa vendosa ta hidhja atë në një magazinë, por shpirti im nuk më lejoi dhe u ktheva dhe i kërkova ta më jepte atë shpatë. Ai tha me zë të lartë që ta ktheja atje ku e kisha marrë. Në atë rast u shpall ky ajet: “Ata pyesin për plaçkën e luftës.” Ai më tej tha: “Një herë u sëmura dhe i dërgova një mesazh të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të). Ai më vizitoi dhe unë i thashë: ‘Më lejo të shpërndaj (në lëmoshë) pasurinë time sa të dua.’ Ai nuk pranoi. Pastaj kërkova për gjysmën e pasurisë, por ai (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) nuk pranoi. Thashë: ‘(Më lejo të shpërndaj) një të tretën’, dhe ai heshti. Pas kësaj (shpërndarja e një të tretës së pasurisë në bamirësi) u konsiderua e vlefshme.” Ai gjithashtu tha: “Shkova te një grup njerëzish nga Ensarët dhe Muhaxhirët dhe ata thanë: ‘Eja, që të të shërbejmë me ushqim dhe verë,’ dhe kjo ishte para se të ndalohej përdorimi i verës. Shkova te ta në një kopsht dhe kishin me vete kokën e pjekur të një deveje dhe një ujëmbledhës të vogël që përmbante verë. Hëngra dhe piva me ta dhe u diskutua për Ensarët dhe Muhaxhirët. Thashë: ‘Muhaxhirët janë më të mirë se Ensarët.’ Në këtë një person mori një pjesë të kokës (së devesë) dhe më goditi me të që më dëmtoi hundën. Shkova te Profeti i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dhe e informova për situatën. Për këtë, Allahu i Lartësuar dhe i Lavdishëm shpalli ajetet që lidhen me verën: “Dehja dhe lojërat e fatit dhe (flijimi për) gurët e ngritur dhe (ndarja me) shigjeta janë vetëm papastërti, vepër e shejtanit.”

2) Kabi (Allahu qoftë i kënaqur me të) përcjell: Thashë: “O Profeti i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të), vërtet, pendimi im është se unë heq dorë nga pasuria ime si sadaka për (kauzën e) Allahut dhe të Dërguarit të Tij (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të).” Ai (Profeti, Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Mbaj disa nga pasuritë e tua. Kjo është më mirë për ty.” Unë thashë: “Do të mbaj për vete pjesën time në Hajberit.”

Sjellja e konsumatorit është një fenomen i ndërlikuar, i përcaktuar nga forca të ndryshme si zakonet, traditat, modat, bindjet fetare dhe burimet në dispozicion të individit. Në analizën ekonomike perëndimore, sjellja e konsumatorit trajtohet në periudhën afatshkurtër, kur shumica e faktorëve socio-kulturorë mbeten të pandryshuar. Duke i mbajtur këto variabla të pandryshuara, supozohet se konsumatori është sovran dhe sillet racionalisht, duke maksimizuar dobishmërinë e tij dhe minimizuar kostot; kështu analiza ndërtohet vetëm mbi variablat e tregut, ndërsa variablat jo të tregut mbeten jashtë, edhe pse rëndësia e tyre pranohet dhe njihet teorikisht. Në ekonominë islame, u kushtohet rëndësi udhëzimeve të Sheriatit që rregullojnë sjelljen e konsumatorit. Kurani e përshkruan këtë me termin iktisad, që do të thotë ‘modesti’, por në kontekstin e përgjithshëm të Sheriatit është një grup vlerash. Një mysliman kërkohet të adoptojë një qëndrim modest në fitimin dhe përdorimin e burimeve. Dy ekstremet e sjelljes së konsumatorit, israf (shpenzim i tepërt) dhe buhl (koprraci) janë dënuar si në Kuran ashtu edhe nga Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të). Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) vetë ofroi një shembull të një konsumatori ideal mysliman. Ai jetoi një jetë të thjeshtë dhe me vështirësi. Shokët e tij ndoqën modelin e tij dhe në këtë mënyrë thjeshtësia dhe konsumimi i ulët u bënë vlera të shoqërisë islame. Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) i dekurajoi njerëzit nga një jetë e tana‘um (luksi) dhe ndaloi konsumimin e të gjitha gjërave që mund të çonin në një mënyrë jetese të tillë. Shembuj të dukshëm të luksit në ato kohë ishin shpërdorimi i pasurisë në bixhoz dhe pije alkoolike, veshjet ekstravagante (kryesisht mëndafshi nga burrat), pikturat dhe portretet, mbajtja e qenve dhe enët e çmuara metalike. Në këto ditë, me përparimin e teknologjisë, kanë lindur disa forma të tjera të luksit. Duke marrë parasysh frymën e përgjithshme të Sheriatit, sistemin e tij të vlerave dhe shpërndarjen e pasurisë në shoqëri, niveli i tana‘um do të përcaktohet nga koha në kohë. Por kjo do të ruajë grupin bazë të udhëzimeve të lëshuara nga Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) si të pandryshueshme. Jeta e tana‘um dekurajohet në Islam si nëpërmjet edukimit të njerëzve, ashtu edhe nëpërmjet veprimit publik, nëse është e nevojshme. Për shembull, shteti mund të dekurajojë ose edhe të ndalojë prodhimin dhe importimin e artikujve që me një konsensus shoqëror çojnë në një jetë të tana‘um. Në një rast tjetër, shteti mund të aplikojë instrumentin klasik të hixhr për të parandaluar një sjellje luksoze. Hixhr do të thotë ‘e ndaluar’, por koncepti është marrë nga udhëzimi kuranor për të ndaluar jetimët e mitur të kenë qasje në burimet e tyre derisa të arrijnë moshën madhore. Në analogji me këtë, është sugjeruar nga disa se ata persona që kanë burime, por jo mençuri për t’i shpenzuar në mënyrë që i shpërdorojnë në luks, mund të ndalohen të përdorin ato burime, përveç në masën që është e nevojshme për një jetë të arsyeshme dhe modeste. Shteti mund të vendosë rregullore për këtë çështje.

Përshkrimi i mësipërm sugjeron se Islami vizualizon një ekonomi me kosto të ulët dhe konsum të ulët. Burimet minimale shpenzohen për nevojat e konsumatorit, pasi mënyra e jetesës inkurajon thjeshtësinë dhe modestinë. Kjo lidhet me botëkuptimin e përgjithshëm të Islamit, që e trajton jetën në këtë botë si një fazë kalimtare në marshimin drejt Botës Tjetër. Perspektiva e një myslimani vlerëson pasuritë e kësaj bote në një shkallë të ulët.

Megjithëse niveli i konsumit mbahet në minimum, nuk ka pothuajse asnjë kufizim në prodhimin e burimeve. Përkundrazi, një numër udhëzimesh të Sheriatit i nxisin myslimanët të përpiqen shumë për prodhimin e burimeve. Si rezultat, gjenerohet një tepricë në nivelin individual, e cila shpërndahet shoqërisht. Kjo njihet si infak. Infak nuk është lëmoshë ose bamirësi, që është njohur në të gjitha shoqëritë e qytetëruara. Përkundrazi, është cilësuar si një hak (e drejtë) e të privuarve në pasurinë e atyre që kanë tepricë. Për më tepër, infak përfshin gjithashtu shpenzime për veten dhe familjen e dikujt. Kështu, është një koncept më i gjerë sesa bamirësia e njohur zakonisht. Kurani dhe hadithet kanë nxitur myslimanët të shpërndajnë tepricën e tyre. Një vlerë e lartë i kushtohet infak-ut në shoqërinë myslimane. Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dha udhëzime për cilësinë dhe mënyrat e infak-ut.

Institucioni i infak-ut siguroi një sistem të sigurisë shoqërore pa kosto dhe shoqërisht vigjilent. Të privuarit u kujdesën nga shoqëria pa kosto publike. Shoqëria ishte vigjilente ndaj dembelizmit parazitar dhe ndërgjegjja shoqërore i detyroi këta persona të merrnin çdo veprim fitimprurës. Ai siguroi gjithashtu një sistem familjar të qëndrueshëm. Anëtarët e një familjeje kujdeseshin për njëri-tjetrin kur ishte e nevojshme. Problemi i stimujve, të cilin shoqëria perëndimore bashkëkohore po përballet në ofrimin e ndihmës publike për të varfrit, ishte i panjohur për shoqërinë myslimane. Institucioni i infak-ut u organizua në mënyrë vullnetare dhe funksionoi me sukses për shekuj me radhë.

Xhabir b. Abdullah ka transmetuar se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Duhet të ketë një shtrat për një burrë, një shtrat për gruan e tij dhe i treti për mysafirin, ndërsa i katërti është për Shejtanin.”

1) Ebu Veil ka thënë: Muavije vizitoi Ebu Hashim ibn Utba, i cili ishte i sëmurë, për të pyetur për shëndetin e tij. Ai tha: “Xhaxha i dashur, çfarë të bën të qash? A ke ndonjë dhimbje që të mundon apo është lakmia për këtë botë?” Ai u përgjigj: “Nuk kam asnjërën prej këtyre gjërave. Por i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) bëri një besëlidhje me mua që unë nuk e kam përmbushur.” Ai tha: “Një sasi e mjaftueshme e pasurisë për ty që të mbledhësh është një shërbëtor dhe një mjet transporti në rrugën e Allahut, dhe sot e gjej veten që kam mbledhur të gjitha këto gjëra.” (Ai i referohej pasurisë së tij materiale).

2) Selma b. Ubejdullah b. Muhdin el-Hutami transmetoi nga babai i tij, me të cilin kishte marrëdhënie të mira, se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Nëse dikush prej jush është i sigurt mendërisht në mëngjes, i shëndetshëm në trup, i pajisur me ushqim për atë ditë, është sikur gjithë bota t’i jetë sjellë në posedim.”

3) Uthman b. Affan transmetoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Biri i Ademit nuk ka të drejtë përveçse për sa vijon: një shtëpi ku të jetojë, një rrobë me të cilën të mbulojë pjesët e turpshme, bukë të thatë dhe ujë.”

4) Ebu Umameh transmetoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Miku më i dashur për mua është besimtari me pak pasuri, i cili gjen kënaqësi në namaz, që adhuron mirë Zotin e tij, që i bindet Atij fshehurazi, që është i panjohur mes tyre, që nuk vihet re nga njerëzit dhe që ka një furnizim të mjaftueshëm, me të cilin është i kënaqur.” Pastaj ai trokiti me gishtat dhe tha: “Vdekja e tij do të vijë shpejt, gratë që do të qajnë për të do të jenë pak dhe ajo që ai do të lërë do të jetë e vogël.”

Me të njëjtën zinxhir transmetuesish, është transmetuar nga i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të): “Zoti im më ofroi të shndërroj luginën e Mekës në ar për mua, por unë thashë: ‘Jo, Zoti im, por më lejo të kem mjaftueshëm për të ngrënë një ditë dhe të jem i uritur tjetrën.’” Ai e tha këtë tri herë ose më shumë: “Kur të jem i uritur, do të lutem dhe do të të përmend Ty, dhe kur të kem mjaftueshëm, do të të falënderoj dhe të lavdëroj Ty.” Dhe ai (transmetuesi) tha: “Ky është një hadith hasen.”

Abdullah b. Amr transmetoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Është i suksesshëm ai që ka pranuar Islamin, që i është dhënë mjaftueshëm për nevojat e tij dhe që është bërë i kënaqur nga Allahu me atë që Ai i ka dhënë atij.” Ky është një hadith Hasen Sahih.

Ebu Ali Amr b. Malik El Xhalabi transmetoi nga Fudala b. Ubejd se ai dëgjoi të Dërguarin e Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) të thoshte: “I lumtur është ai që është udhëzuar drejt Islamit, që i është dhënë mjaftueshëm për jetën e tij dhe që është i kënaqur.”

5) Ebu Hurejra transmetoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “O Allah, bëj për familjen e Muhamedit furnizim që është vetëm një ekzistencë minimale.”

Ebu Hurejra raportoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) tha: “O Allah! Siguroje ushqimin për familjen e Muhamedit,” dhe në transmetimin e bërë nga Amr (fjalët janë): “O Allah, siguroje ushqimin për ne.”

Aisheja raportoi: Kurrë familja e Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) nuk ka ngrënë deri është ngopur me bukë gruri për tre netë rresht që kur erdhën në Medinë deri në vdekjen e tij (Profetit të Shenjtë).

Aisheja raportoi: Kurrë familja e Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) nuk mundi të ngrëngte bukë gruri për dy ditë radhazi. Madje (nga këto dy ditë) njëra ishte e tillë ku ata mundën të hanin vetëm hurma.

Aisheja raportoi: Ne, familja e Muhamedit (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të), kalonim një muaj në të cilin nuk kishim nevojë të ndiznim zjarr, pasi nuk kishim asgjë për të gatuar; kishim vetëm hurma dhe ujë për të mbushur barkun tonë.

‘A’isha raportoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) vdiq (në një gjendje) ku nuk kishte asgjë në enën time prej druri që një qenie e gjallë mund të hante përveç një grushti elbi. Unë e kisha ngrënë prej tij për një periudhë të gjatë kohore kur mendova ta matja dhe pothuajse kishte mbaruar.

Aisheja zakonisht i thoshte Urvës: Bir i motrës sime, për Allahun, unë kam parë hënën e re, pastaj hënën e re, pastaj hënën e re, domethënë tre hëna në dy muaj, dhe zjarri nuk ishte ndezur në shtëpinë e i Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të). I thashë: “Teze, çfarë ishte ushqimi juaj?” Ajo tha: “Hurma dhe ujë.” Por ndodhi që i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) kishte disa fqinjë Ensar dhe ata kishin kafshë që jepnin qumësht dhe ata i dërgonin i Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) disa qumësht të kafshëve të tyre, dhe ai na e shërbente atë.

Urva b. Zubejr raportoi nga autoriteti i Aishes, gruas së i Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të), që ajo tha: “I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) vdiq (në një gjendje) që kurrë nuk ndodhi që ai të mund të hante plotësisht bukë me vaj ulliri dy herë gjatë një dite.”

Aisheja raportoi këtë hadith edhe përmes zinxhirëve të tjerë të transmetuesve gjithashtu (dhe fjalët janë) që i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) vdiq (në një gjendje) kur njerëzit mund të hanin vetëm dy gjëra, hurma dhe ujë.

Simak b. Harb raportoi: Dëgjova Numanin që mbante një fjalim ku ai tha se Omeri përmendi atë që kishte rënë në dorën e njerëzve nga bota materiale, dhe ai tha: “Pashë të Dërguarin e Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) duke kaluar tërë ditën duke qenë i shqetësuar nga uria dhe ai nuk mund të gjente as edhe një hurmë të dobët për të mbushur barkun e tij.”

6) Ibn Abbasi ka thënë se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) bleu disa mallra nga një karvan që mbërriti në Medinë dhe pastaj i shiti ato për një fitim prej disa aukijeh. Ai e shpërndau këtë fitim mes të vejave të Abdul Muttalib dhe tha: “Nuk blej asgjë derisa të kem çmimin për të.”

7) Enes b. Malik transmetoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Është gjithashtu pjesë e israf-it (shpërdorimit) të hash gjithçka që të dëshirosh.”

Amr b. Shuajb transmetoi nga gjyshi i tij përmes babait të tij se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Hani, jepni si sadaka (lëmoshë) dhe vishuni pa shpërdoruar dhe pa krenari.”

8) Enas b. Malik ka transmetuar se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) doli jashtë dhe pa një ndërtesë me kube të lartë. Ai tha: “Çfarë është kjo?” Shokët e tij i thanë: “Kjo (ndërtesë) i përket filanit, një nga Ensarët.” Transmetuesi tha se ai heshti dhe e mbajti çështjen në mendje, dhe kur pronari i saj erdhi te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) dhe e përshëndeti atë midis njerëzve, ai u largua prej tij. Ai e bëri këtë disa herë derisa njeriu e kuptoi se zemërimi lidhej me të, dhe indiferenca ishte për shkak të tij. Kështu që ai u ankua tek shokët e tij dhe tha: “Betohem në Allahun se nuk mund ta kuptoj të Dërguarin e Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të).” Ata i thanë: “Ai doli një herë dhe pa ndërtesën tënde me kube.” Për këtë arsye, njeriu u kthye në ndërtesën e tij dhe e shkatërroi atë derisa e niveloi në tokë. Pastaj një ditë i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) doli dhe nuk e pa atë ndërtesë. Ai tha: “Çfarë ka ndodhur me ndërtesën?” Shokët i thanë se pronari i saj u ankua për largimin tënd. Kështu që ne i treguam dhe ai e shkatërroi atë. Ai tha: “Çdo ndërtesë është fatkeqësi për pronarin e saj, përveç asaj pa të cilën nuk mund të bëhet.”

9) Amr b. Shuajb ka transmetuar nga babai i tij, i cili e transmetoi nga gjyshi i tij, se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Vërtet Allahu e do që shenja e këtij bekimi të shihet tek robi i Tij.”

10) Sad b. Ebi Vekkas (Allahu qoftë i kënaqur me të) zakonisht këshillonte këto pesë gjëra dhe i transmetonte ato nga i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të): “O Allah, kërkoj mbrojtje tek Ti nga kopracia; dhe kërkoj mbrojtje tek Ti nga frika; dhe kërkoj mbrojtje tek Ti që të mos më çosh në moshën më të keqe; dhe kërkoj mbrojtje tek Ti nga sprova e botës; dhe kërkoj mbrojtje tek Ti nga dënimi i varrit.”

Ebu Hurejra transmetoi se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ndaloi përdorimin e unazave prej ari.

Abdullah b. Abbas ka transmetuar se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) pa një person duke mbajtur një unazë prej ari në dorë. Ai (i Dërguari) ia hoqi atë dhe e hodhi larg, duke thënë: “Njëri prej jush dëshiron një qymyr të zjarrtë nga Xhehenemi dhe e vendos në dorën e tij.” Pas largimit të të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të), i thanë personit: “Merr unazën tënde prej ari dhe përfito prej saj,” dhe ai tha: “Jo, për Allah, nuk do ta marr kurrë pasi i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) e hodhi atë larg.”

Abdullahu ka transmetuar se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) bëri një unazë prej ari dhe e mbante gurin e saj nga brenda pëllëmbës ndërsa e mbante në dorë; kështu që njerëzit (duke ndjekur shembullin e tij) bënë të njëjtën gjë. Pastaj ai u ul në minber dhe hoqi unazën nga gishti i tij dhe tha: “E mbaja këtë unazë dhe e mbaja gurin nga brenda.” Pastaj ai e hodhi atë larg dhe tha: “Për Allah, nuk do ta mbaj kurrë.” Kështu që njerëzit i hodhën larg unazat e tyre.

11) Abdullah b. Ukaim ka transmetuar: Ndërsa ishim me Hudhejfen në Madain, ai kërkoi ujë. Një fshatar i solli një pije në një enë argjendi. Ai (Hudhejfe) e hodhi larg duke thënë: “Ju informoj se i kam thënë atij më parë që të mos më shërbejë pije në të (enën prej argjendi), sepse i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: ‘Mos pini në enë prej ari dhe argjendi, dhe mos përdorni mëndafsh ose brokat, sepse këto janë për ta (jobesimtarët) në këtë botë, por janë për ju në Botën Tjetër në Ditën e Ringjalljes.’”

12) Muavije b. Suveid b. Mukarrin ka transmetuar: Vizitova el-Bera b. Azib dhe e dëgjova të thoshte: “I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) na urdhëroi të bëjmë shtatë gjëra dhe na ndaloi nga shtatë të tjera. Na urdhëroi të vizitojmë të sëmurët, të ndjekim procesionet mortore, t’i përgjigjemi të teshtiturit, të plotësojmë premtimet, t’i ndihmojmë të varfrit, të pranojmë ftesat dhe të përshëndesim të gjithë; dhe na ndaloi të mbajmë unaza ari, të pimë në enë argjendi, të përdorim lëkurat e kafshëve dhe të veshim rroba prej mëndafshi, brokati apo mëndafshi të trashë.”

13) Ummu Selama, gruaja e të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të), ka thënë: “Ai që pi në enë argjendi, në fakt pi zjarr nga Xhehenemi në barkun e tij.”

14) Ibn Omeri transmeton se Omer b. el-Hattab pa dikë duke shitur rroba mëndafshi pranë derës së xhamisë dhe tha: “O i Dërguar i Allahut (Paqja qoftë mbi të), a do të urdhëronit që të blihej kjo dhe të vishej për njerëzit të premten dhe për t’i pritur delegacionet kur të vinin te ju?” Atëherë, i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Kushdo që vesh atë (mëndafsh) në këtë botë, nuk do të ketë pjesë (shpërblim) në Botën Tjetër.” Më vonë, këto rroba u sollën te i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) dhe ai ia dhuroi njërën prej tyre Omerit. Atëherë Omeri tha: “Më bëni të vesh mëndafsh, ndërsa ju thatë për rrobën e mëndafshit të Utaridit (personi që kishte qenë i zënë me shitjen e kësaj rrobe në derën e xhamisë) atë që thatë.” I Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Nuk ta kam dhuruar për ta veshur (por për të përfituar nga çmimi i saj).” Kështu që Omeri ia dha atë vëllait të tij idhujtar në Mekë.

Ibn Omeri transmeton se Omeri pa Utarid el-Tamimin duke shitur rroba mëndafshi në treg. Omeri tha: “O i Dërguar i Allahut (Paqja qoftë mbi të), e pashë Utaridin në treg me një rrobë mëndafshi. A nuk do ta blini dhe ta vishni për t’i pritur delegacionet arabe kur t’ju vizitojnë?” I Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Kushdo që vesh mëndafsh në këtë botë, nuk do të ketë pjesë në Botën Tjetër.” Më vonë, kur këto rroba mëndafshi u sollën te i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të), ai i dhuroi një rrobë mëndafshi Omerit dhe një Usamës, dhe një tjetër Aliut, duke thënë: “Prijini dhe bëjini mbulesa koke për gratë tuaja.” Omeri solli rrobën e tij dhe tha: “O i Dërguar i Allahut, ma keni dhënë, ndërsa thatë për mëndafshin e Utaridit atë që thatë.” Ai (Paqja qoftë mbi të) tha: “Nuk ta kam dhënë për ta veshur, por që të përfitosh prej saj.” Usama e veshi rrobën, dhe i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) e shikoi me një vështrim të tillë që tregonte se nuk e pëlqeu. Usama tha: “O i Dërguar i Allahut, pse më shikoni kështu, kur ju vetë ma dhatë?” Ai tha: “Nuk ta kam dhënë për ta veshur, por për ta bërë mbulesë për gratë tuaja.”

Abdullah b. Omeri raportoi: Omer b. el-Hattab gjeti një rrobë prej mëndafshi që shitej në treg; ai e bleu dhe e çoi te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) dhe tha: “I Dërguari i Allahut, merre dhe stolisu (duke e veshur) për ditët e Bajramit dhe për delegacionet.” Atëherë, i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) tha: “Ajo është veshja e atij që nuk ka pjesë (në Botën Tjetër).” Omeri qëndroi aty aq sa deshi Allahu. Pastaj një herë, i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) i dërgoi atij një rrobë prej kadifeje. Omeri shkoi te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) me atë rrobë dhe tha: “I Dërguari i Allahut, ti the që ajo është veshja e atij që nuk ka pjesë në Botën Tjetër, por më pas ma dërgove mua.” Atëherë, i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të) tha: “Shite atë dhe plotësoje nevojën tënde (me të ardhurat nga shitja e saj).”

15) Abdullah b. Amr transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Vërtet, Allahu ka ndaluar për umetin tim: pirjen (e pijeve dehëse), bixhozin, pijet nga meli dhe shahun.” Ai gjithashtu e quajti namazin e vitrit si një furnizim për Parajsën.

Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Melaqet nuk hyjnë në një shtëpi ku ka portrete ose figura.”

16) Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha se Allahu, më i Larti, tha: “O biri i Ademit, shpenzo, dhe Unë do të shpenzoj për ty.” Ai gjithashtu tha: “Dora e djathtë e Allahut është plot dhe asgjë nuk e pakëson atë, pavarësisht shpenzimit ditë e natë.”

Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë se Allahu i tha atij: “Shpenzo, unë do të të dhuroj.” Dhe i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Dora e djathtë e Allahut është e plotë dhe shpenzimi i pasurisë bujarisht gjatë ditës dhe natës nuk e pakëson atë (burimet e Allahut). A nuk e shihni sa (një sasi e madhe burimesh) ka shpenzuar Ai që kur krijoi qiejt dhe tokën, dhe ajo që është në dorën e Tij të djathtë nuk është pakësuar? Froni i Tij është mbi ujë. Dhe në dorën tjetër është vdekja, dhe Ai lartëson dhe ul (kë të dojë).”

17) Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Vërtet, Allahu, i Larti dhe i Lavdishmi, do të thotë Ditën e Ringjalljes: ‘O biri i Ademit, unë isha i sëmurë, por nuk më vizitove.’ Njeriu do të thotë: ‘O Zoti im, si mund të të vizitoja Ty, ndërkohë që Ti je Zoti i botëve?’ Allahu do të thotë: ‘A nuk e dije se një shërbëtor i tillë i Imi ishte i sëmurë dhe nuk e vizitove, dhe nuk e dije se po ta vizitoje, do të më gjeje pranë tij? O biri i Ademit, kërkova ushqim nga ti, por nuk më ushqeve.’ Njeriu do të thotë: ‘O Zoti im, si mund të të ushqeja Ty, ndërkohë që Ti je Zoti i botëve?’ Allahu do të thotë: ‘Një shërbëtor i tillë i Imi kërkoi ushqim prej teje, por nuk e ushqeve. A nuk e dije se po ta ushqeje, do të më gjeje pranë tij? O biri i Ademit, kërkova ujë prej teje, por nuk më dhe.’ Njeriu do të thotë: ‘O Zoti im, si mund të të jepja ujë Ty, ndërkohë që Ti je Zoti i botëve?’ Allahu do të thotë: ‘Një shërbëtor i tillë i Imi kërkoi ujë prej teje, por nuk i dhe. A nuk e dije se po t’i kishe dhënë ujë, do të më gjeje pranë tij?’”

18) Mutarrifi tregon nga babai i tij duke thënë: Unë shkova te i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ndërsa ai po lexonte (sure): “Bollëku ju mashtron…” Pastaj ai tha: “Biri i Ademit pretendon: ‘Pasuria ime, pasuria ime.’ Dhe ai (i Dërguari i Allahut, Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “O bir i Ademit, a ka ndonjë gjë që është me të vërtetë jotja, përveç asaj që ke ngrënë dhe e ke përdorur, apo që e ke veshur dhe është konsumuar, apo që e ke dhuruar si bamirësi dhe e ke dërguar përpara?”

Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Një shërbëtor (i Allahut) thotë: Pasuria ime, pasuria ime, por nga pasuria e tij vetëm tre gjëra janë të tijat: Çfarëdo që ha dhe e shfrytëzon, apo me të cilën vishet dhe ajo konsumohet, ose që e jep si bamirësi, dhe kjo është ajo që ai ruan për vete (si shpërblim për Ahiretin), dhe çfarë është përtej kësaj (nuk ka asnjë dobi për të), sepse do të largohet dhe do ta lërë atë për njerëz të tjerë.”

19) Është transmetuar nga Abdullahu bin Amr se një burrë e pyeti të Dërguarin e Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të): “Cili është virtyti më i lartë në Islam?” Ai (i Dërguari i Allahut) tha: “Të sigurosh ushqim dhe të japësh përshëndetje (të selamit) atij që e njeh ose nuk e njeh.”

20) Ebu Musa transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Ushqeni të uriturit, lehtësoni të pikëlluarit dhe vizitoni të sëmurët.”

21) Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Nuk ka ditë që shërbëtorët (e Zotit) të zgjohen në mëngjes, përveç se vizitohen nga dy engjëj.” Njëri prej tyre thotë: “O Allah, jepi më shumë atij që shpenzon (për hir të Allahut),” dhe tjetri thotë: “O Allah, sjell shkatërrim për atë që nuk jep.”

22) Aisheja, Nëna e Besimtarëve, transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Ajo që ka duart më të gjata midis jush do të më takojë më shpejt.” Ajo tha më tej: “Ato (gratë e të Dërguarit të Allahut, Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) matnin duart për të parë se cila kishte dorën më të gjatë dhe ishte dora e Zejnebes që ishte më e gjata midis tyre, pasi ajo punonte me dorën e saj dhe e shpenzonte (atë të ardhur) për bamirësi (më bujarisht).”

23) Ebu Hurejra transmeton se Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Asgjë nuk më gëzon më shumë sesa kjo që (mali) Uhud të jetë prej ari për mua dhe asnjë dinar të mos më mbetet prej tij pas tri netësh, përveç një dinari që do ta vendosja mënjanë për të shlyer borxhin tim.”

Ebu Dherri transmeton: Isha duke ecur me të Dërguarin e Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) në tokën shkëmbore të Medinës gjatë natës dhe po shihnim drejt Uhudit. I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “O Ebu Dherr!” Unë i thashë: “O i Dërguar i Allahut, jam këtu në shërbimin tënd.” Ai tha: “Ajo që dëshiroj është që (baraz me) Uhudi të jetë ar për mua dhe tri netë të kalojnë dhe të mos më mbetet asnjë dinar përveç një monedhe që do ta mbaja për të shlyer borxhin. (Më pëlqen) ta shpenzoj atë midis shërbëtorëve të Allahut kështu,” dhe ai tregoi përpara tij, në anën e djathtë dhe në anën e majtë. Pastaj vazhdoi dhe tha: “O Ebu Dherr!” Unë thashë: “Jam në shërbimin tënd, O i Dërguar i Allahut.” Ai (i Dërguari i Allahut, Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Të pasurit do të jenë të varfër në Ditën e Gjykimit, përveç atij që shpenzoi kështu dhe kështu dhe kështu,” dhe ai tregoi si herën e parë. Ne vazhduam përsëri kur tha: “Ebu Dherr! qëndro aty ku je derisa të kthehem tek ti.” Ai (i Dërguari i Allahut, Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) vazhdoi deri sa u zhduk nga pamja ime. Ai (Ebu Dherr) tha: “Dëgjova një zë dhe një zhurmë. Mendova me vete se mos i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) mund të ishte ndeshur me ndonjë rrezik ose armik. Dëshirova ta ndiqja, por më kujtohej urdhri i tij për të mos lëvizur derisa të kthehej. Prandaj e prita, dhe kur u kthye i tregova për atë që dëgjova. Ai tha: Ishte Xhebraili, që erdhi tek unë dhe tha: “Ai që vdes nga Umeti yt pa i shoqëruar asgjë Allahut do të hyjë në Xhenet.” Unë thashë: Edhe nëse ka kryer kurvëri ose vjedhje? Ai tha: “Edhe nëse ka kryer kurvëri ose vjedhje.”

24) Ahnef b. Kajs transmeton: Unë erdha në Medinë dhe kur isha në shoqërinë e prijësve të Kurejshëve, një burrë me trup të ashpër dhe pamje të vrazhdë, i veshur me rroba të trasha, erdhi aty. Ai u ngrit përpara tyre dhe tha: “Jepini lajme të mira atyre që grumbullojnë pasuri për gurët që do të nxehen në zjarrin e Xhehenemit dhe do të vendosen mbi gjoksin e tyre deri sa të dalin nga supi dhe do të vendosen mbi supin e tyre derisa të dalin nga gjoksi i tyre, dhe ato (këta gurë) do të vazhdojnë të kalojnë dhe të rikthehen (nga njëra anë në tjetrën).” Ai (rrëfimtari) tha: “Pastaj njerëzit ulën kokat dhe unë nuk pashë asnjë prej tyre t’i përgjigjej.” Ai pastaj u largua dhe unë e ndoqa deri sa u ul pranë një shtylle. I thashë: “E shoh se këtyre (njerëzve) nuk u pëlqeu ajo që u thatë.” Ai tha: “Ata nuk kuptojnë asgjë.” Miku im Ebu’l Kasim (Muhamedi) (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) më thirri dhe unë iu përgjigja atij, dhe ai tha: “A e sheh Uhudin?” E pashë diellin (duke ndriçuar) mbi mua dhe mendova se ai do të më dërgonte për ndonjë punë për të. Prandaj thashë: E shoh. Me këtë ai tha: “Asgjë nuk do të më kënaqte më shumë se kjo që të kisha ar sa ajo (në peshë sa Uhudi) dhe ta shpenzoja të gjithë përveç tre dinarëve. (Sa për të ardhur keq është) që ata grumbullojnë pasuri të kësaj bote dhe nuk dinë asgjë.” I thashë: “Po ju dhe vëllezërit tuaj Kurejsh? Ju nuk u drejtoheni atyre për ndonjë nevojë dhe nuk pranoni asgjë prej tyre.” Ai tha: “Pasha Allahun, unë as kërkoj ndonjë gjë prej tyre (nga të mirat e kësaj bote), as nuk i pyes për asgjë në lidhje me fenë derisa të takoj Allahun dhe të Dërguarin e Tij (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të).”

25) Është transmetuar nga Ebu Mesud el-Ensari që ka thënë: Një burrë solli një deve të gojë të mbyllur dhe tha: “Kjo ofrohet në rrugën e Allahut.” I Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Për këtë, do të kesh shtatëqind deve në Ditën e Gjykimit, të gjitha të mbyllura me gojë.”

Është transmetuar gjithashtu nga Ebu Mesud el-Ensari që një burrë i tha të Dërguarit të Allahut (Paqja qoftë mbi të): “Mua më është vrarë kafsha që kalerimit, prandaj më jep ndonjë kafshë për të hipur.” I Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Nuk kam asnjë kafshë me vete.” Një njeri tha: “O i Dërguar i Allahut, unë mund ta drejtoj atë tek një që mund t’i japë një kafshë për të hipur.” I Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Ai që udhëzon dikë drejt diçkaje të mirë ka një shpërblim të ngjashëm me atë të bërësit të saj.”

26) Është transmetuar nga Ebu Said el-Hudriu se u tha: “O i Dërguari i Allahut, cili prej njerëzve është më i miri?” Atëherë i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Besimtari që përpiqet me zell në rrugën e Allahut me jetën dhe pasurinë e tij.” Ata (shokët) thanë: “Po kush është pastaj (njeriu më i mirë)?” Ai (Paqja qoftë mbi të) tha: “Ai që gjendet në një rrugë të largët të maleve, ka frikë Allahun dhe njerëzit janë të sigurt nga të këqijat e tij.”

27) Abdullah b. Umeri transmeton se, ndërsa i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) po qëndronte në minber dhe po fliste për sadakanë dhe largimin nga lypja, tha: “Dora e sipërme është më e mirë se dora e poshtme, e sipërmja është ajo që jep dhe e poshtmja ajo që lyp.”

Hakim b. Hizami transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) ka thënë: “Sadakaja më e shkëlqyer apo më e mira është ajo që jepet duke mbetur ende i pasur dhe dora e sipërme është më e mirë se dora e poshtme. Filloni me anëtarët e familjes suaj.”

28) Është transmetuar nga Ebu Hurejra se i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) ka thënë: “Ndërsa një person ishte në shkretëtirë, ai dëgjoi një zë nga reja (që urdhëronte kështu): Ujiteni kopshtin e filanit. (Pas kësaj, retë u zhvendosën mënjanë dhe derdhën ujë mbi një tokë me gurë. Uji mbushi një kanal të asaj toke dhe ai person ndoqi ujin dhe gjeti një person që punonte në kopsht duke ndryshuar rrjedhën e ujit me ndihmën e një sëpate. Ai i tha atij: “Shërbëtor i Allahut, cili është emri yt?” Ai tha: “Filan.” Dhe ishte pikërisht ai emër që ai kishte dëgjuar nga retë. Ai i tha: “Shërbëtor i Allahut, pse më pyet për emrin tim?” Ai tha: “Dëgjova një zë nga retë, nga të cilat është ky shi, duke thënë: ‘Ujit kopshtin e filanit’, si emri yt. Çfarë bën ti për këtë të mirë që të ka dhënë Allahu në këtë çështje?” Ai tha: “Tani që po më pyet, unë shikoj se çfarë fitimi marr nga kjo, dhe një të tretën e jap si sadaka, unë dhe fëmijët e mi hamë një të tretën dhe një të tretën tjetër e kthej si investim.”

29) Është transmetuar nga Adij b. Hatimi që ka dëgjuar të Dërguarin e Allahut (Paqja qoftë mbi të) të thotë: “Kushdo nga ju që mund ta mbrojë veten nga zjarri, le ta bëjë këtë, edhe sikur të jetë me gjysmën e një hurme.”

Mundhir b. Xherir transmeton nga babai i tij: Ndërsa ishim në shoqërinë e të Dërguarit të Allahut (Paqja qoftë mbi të) në orët e para të mëngjesit, disa njerëz erdhën aty (të cilët) ishin zbathur, të zhveshur, me rroba të veshura nga leshi, ose me pelerina, me shpatat e tyre të varura (rreth qafës). Shumica prej tyre, për të mos thënë të gjithë, i përkisnin fisit Mudar. Ngjyra e fytyrës së të Dërguarit të Allahut (Paqja qoftë mbi të) ndryshoi kur i pa ata në varfëri. Ai hyri (në shtëpinë e tij) dhe doli duke urdhëruar Bilalin (të thërriste ezanin). Ai thirri ezanin dhe ikametin, dhe ai (i Dërguari i Allahut) fali namaz (së bashku me shokët e tij) dhe pastaj mbajti fjalim (duke recituar vargje të Kur’anit të Shenjtë): “O njerëz, kini frikë Zotin tuaj, i cili ju ka krijuar nga një shpirt i vetëm” deri në fund të vargut. Ai më pas recitoi një varg nga Surja Hashr: “Kini frikë Allahun dhe secila shpirt le të shohë çfarë ka dërguar për nesër dhe kini frikë Allahun.” (Më pas njerëzit filluan të garojnë me njëri-tjetrin duke dhënë sadaka). Disa dhuruan një dinar, të tjerë një dirhem, disa rroba, disa një sa’ grurë, disa një sa’ hurma, derisa ai (i Dërguari i Allahut) tha: (Sillni) edhe nëse është gjysma e një hurme. Pastaj një person nga Ensarët erdhi me një qese parash që duart mezi e ngrinin; në fakt, nuk mundeshin. Pastaj njerëzit vazhduan të dhuronin pandërprerë, derisa pashë dy grumbuj ushqimesh dhe rrobash, dhe pashë fytyrën e të Dërguarit të Allahut (Paqja qoftë mbi të) që shndërrinte si ari (nga gëzimi). I Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Kush lë një shembull të mirë në Islam, ka një shpërblim për këtë (akt të mirë) dhe shpërblim për atë që veproi sipas tij më pas, pa asnjë pakësim nga shpërblimet e tyre; dhe kush lë një shembull të keq në Islam, ai ka barrën e tij dhe barrën e atij që veproi sipas tij më pas, pa asnjë pakësim nga barra e tyre.”

30) Ebu Hurejra raportoi se ngjashmëria e atij që shpenzon ose jep lëmoshë është si ajo e një personi që ka dy mantila ose dy parzmore mbi vete nga gjoksi deri tek kockat e qafës. Dhe kur ai që shpenzon (dhe tjetri transmetues tha: ai që jep lëmoshë) e merr vendimin për të dhënë lëmoshë, ato parzmore zgjerohen për të. Por kur një person lakmitar ka ndërmend të shpenzojë, ato ngushtohen dhe çdo rreth kap vendin ku ndodhen. Kjo parzmore zgjerohet aq sa të mbulojnë gjithë trupin e tij dhe fshijnë edhe hapat e tij. Abu Hurejra tha: “(Njeriu lakmitar) përpiqet ta zgjerojë (parzmoren) por ai nuk zgjerohet.”

31) Është transmetuar nga Ebu Hurejra (se Dërguari i Allahut, Paqja qoftë mbi të) tha: “Padyshim, personi që dhuron një deve femër për familjen, e cila jep qumësht mëngjes dhe mbrëmje, sa një tas i madh, shpërblimi i saj (shpërblimi i këtij dhurimi) është i madh.”

32) Aisheja raportoi se Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: Kur një grua jep lëmoshë disa ushqime nga shtëpia e saj, pa shkaktuar dëm, ka shpërblim për atë për gjithçka që ajo ka dhënë, dhe shpërblim për burrin e saj për atë që ka fituar. E njëjta vlen edhe për besimtarin. Asnjëra nuk e zvogëlon shpërblimin e tjetrit.

Ky hadith është transmetuar nga Mansur me të njëjtën zinxhir transmetuesish (me këtë ndryshim të fjalëve): “nga ushqimi i burrit të saj.”

33) Ebu Hurejra raportoi se Pejgamberi i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Një njeri shprehu qëllimin e tij për të dhënë lëmoshë, kështu që ai doli me lëmoshë dhe e vendosi atë në dorën e një gruaje të pamoralshme. Në mëngjes, njerëzit po flisnin dhe thoshin: ‘Lëmosha u dha një gruaje të pamoralshme.’ Ai (dhuruesi i lëmoshës) tha: ‘O Allah, Ty të takon falenderimi, për një grua të korruptuar!’ Ai përsëri shprehu qëllimin e tij për të dhënë lëmoshë; kështu ai doli me lëmoshën dhe e vendosi atë në dorën e një personi të pasur. Në mëngjes, njerëzit po flisnin dhe thoshin: ‘Lëmosha u dha një personi të pasur.’ Ai (dhuruesi i lëmoshës) tha: ‘O Allah, Ty të takon falenderimi, për një njeri të pasur!’ Ai përsëri shprehu qëllimin e tij për të dhënë lëmoshë dhe doli me lëmoshën dhe e vendosi atë në dorën e një hajduti. Në mëngjes, njerëzit po flisnin dhe thoshin: ‘Lëmosha iu dha një hajduti.’ Kështu ai (dhuruesi i lëmoshës) tha: ‘O Allah, Ty të takon falenderimi (çfarë fatkeqësie është që lëmosha është dhënë) për gruan e pamoralshme, për një njeri të pasur, për një hajdut! Erdhi (engjëlli tek ai) dhe iu tha: ‘Lëmosha jote është pranuar.’ Sa për gruan e korruptuar (lëmosha mund të bëhet mjet) që ajo të frenohet nga kurvëria. Njeriu i pasur mund të mësojë një mësim dhe të shpenzojë nga ajo që Allahu i ka dhënë atij, dhe hajduti mund të largohet nga vjedhja.”

34) Hammam b. Munahbih tha: “Këto janë disa nga hadithet e Muhamedit, të Dërguarit të Allahut (Paqja qoftë mbi të), që na janë transmetuar nga Ebu Huejira. Ai tregoi një hadith nga ato (si ky): I Dërguari i Allahut (Sall Allah-o-alaihe wa sallam) tha: “Asnjë grua nuk duhet të agjërojë kur burri i saj është prezent (në shtëpi) pa lejen e tij. Dhe ajo nuk duhet të pranojë asnjë (jashtë mahremit) në shtëpinë e tij, ndërkohë që ai (burri) është prezent, pa lejen e tij. Dhe gjithçka që ajo shpenzon nga të ardhurat e tij pa lejen e tij, shpërblimi për të është gjysma.”

35) Umejri, skllavi i liruari i Ebi‘l-Lahm raportoi se isha skllavi (i Ebu‘l-Lahmit). E pashë të Dërguarin e Allahut (Paqja qoftë mbi të) dhe e pyeta nëse mund të jap disa lëmoshë nga pasuria e zotriut tim. Ai tha: “Po dhe shpërblimi është gjysma dhe gjysma mes jush dyve.”

Umejri, skllavi i liruari i Ebi‘l-Lahmit tha: “zotriu im më urdhëroi të pres disa copa mishi; (ndërkohë që po e bëja këtë) një njeri i varfër erdhi te unë dhe i dhashë disa prej tij për të ngrënë. Zotriu im e mori vesh këtë, dhe më rrahu. Vajta te Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) dhe ia tregova. Ai (Profeti i Shenjtë, paqja qoftë mbi të) e thirri dhe i tha: “Pse e rrahe atë?” Ai (Ebi‘l-Lahmi) tha: “Ai jep ushqimin tim pa u urdhëruar ashtu.” Kështu ai (Profeti i Shenjtë, paqja qoftë mbi të) tha: “Shpërblimi do të ndahet midis ju dyve.”

36) Ebu Hurejra tregoi se i Dërguari i Allahut (Paqja qoftë mbi të) tha: “Lëmosha nuk e zvogëlon pasurinë dhe shërbëtori që fal, Allahu i shton respektin, dhe ai që tregon përulësi për hir të Allahut, Allahu e ngrit atë (në vlerësimin e njerëzve).”

37) Akba b. Amir thoshte: “Kam dëgjuar Dërguarin e Allahut (paqja qoftë mbi të) të thoshte: “Çdo njeri do të jetë (në Ditën e Ringjalljes) nën hijen e lëmoshës së tij derisa të merret gjykimi mes njerëzve (ose narratori ndjeu dyshim se ai tha) derisa çështja të vendoset mes njerëzve.”

38) Abu Kabasha raportoi se dëgjoi Dërguarin e Allahut (Paqja qoftë mbi të) të thoshte: “Ka tre gjëra për të cilat betohem dhe ju tregoj një hadith gjithashtu. Mësojeni.” Ai tha: “Pasuria e një personi nuk zvogëlohet nga lëmosha; dhe nuk ka asnjë shërbëtor (të Allahut) që është i nënshtruar ndaj sprovave dhe që tregon durim mbi to, vetëm se Allahu i shton nderin; dhe asnjë njeri që hap një derë të kërkimit të lëmoshës, Allahu hap një derë varfërie për të,” [transmetuesi ka disa dyshime mbi fjalët e sakta të Dërguarit të Allahut (paqja qoftë mbi të) dhe thotë] ose ai tha diçka të ngjashme. (Dërguari i Allahut tha gjithashtu): “Dhe unë do t’ju them diçka, mësojeni.” Ai tha, “Bota është për katër persona: Së pari, një person të cilit Allahu i ka dhënë pasuri dhe dituri dhe ai friksohet nga Allahu në lidhje me to dhe trajton mirë të afërmit e tij dhe njeh të drejtën e Allahut mbi këto (gjëra). Ky person ka një vend të shkëlqyer (në sytë e Allahut); Së dyti, një person të cilit Allahu i ka dhënë dituri por nuk i ka dhënë pasuri (të bollshme) por ai ka një qëllim të mirë dhe thotë: “Po të kisha pasuri, do të bëja këtë dhe atë vepër të mirë.” Pavarësisht se është vetëm qëllimi i tij, shpërblimi i të dy personave është i barabartë; Së treti, një person të cilit Allahu i ka dhënë pasuri, por nuk e ka pajisur me dituri dhe që merret vetëm me pasurinë e tij pa dituri, nuk e friksohet Allahun dhe nuk i trajton me mirësi të afërmit e tij dhe nuk njeh asnjë të drejtë të Allahut mbi të, ai është personi më i keq; Së katërti, një person të cilit Allahu nuk i ka dhënë as pasuri, as dituri dhe që thotë: “Po të kisha pasuri, do të bëja këtë dhe atë vepër me të,” dhe ai ka një qëllim të keq, barra (e mëkatit) e të dyve është e barabartë.”

1. Urva Ibn Abi el-Xhad el-Baraki transmeton se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) i dha një dinar për të blerë një kafshë për kurban ose një dhi. Ai bleu dy dhi. Pastaj shiti njërën prej tyre për një dinar dhe i solli Profetit një dhi dhe një dinar. Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) u lut për të që Allahu ta bekojë në tregtinë e tij. Efekti ishte i tillë që edhe nëse do të tregtonte me baltë (diçka pa vlerë), ai do të fitonte prej saj.
2. Hakim b. Hizam tha se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) e dërgoi me një dinar për të blerë një kafshë për kurban. Ai e bleu për një dinar dhe e shiti për dy. Pastaj u kthye dhe bleu një tjetër për një dinar dhe i solli Profetit dinarin e mbetur. Profeti (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) e dha atë si sadaka dhe u lut që Allahu ta bekojë në biznesin e tij.
3. Ibn Suhejb transmeton nga babai i tij se i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) tha: “Ka tre gjëra në të cilat ka bekim: Blerja dhe shitja me një periudhë të përcaktuar, ndarja e fitimit dhe përzierja e grurit me elb për përdorim shtëpiak dhe jo për shitje.”