Pasi COVID-19 vrau gruan e moshuar, për të cilën Mihaela Danaila ishte kujdesur për nëntë vjet në veri të Italisë, ajo u bashkua me rreth 1.3 milion rumunë që punonin jashtë dhe u nisën për në shtëpi.
Sipas Bloomberg, përcjell Telegrafi, 37-vjeçarja kishte qenë pjesë e një eksodi në perëndim vendi ish-komunist i kontinentit u bashkua me Bashkimin Evropian.
Kufijtë e hapur lejuan mjekët, inxhinierët dhe ndërtuesit të fitojnë paga më të larta diku tjetër, duke i shpëtuar korrupsionit dhe kujdesit të dobët shëndetësor në vendin e tyre.
Kjo edhe ndihmoi vendet më të pasura që luftojnë me plakjen e popullsisë.
Por virusi që ka përfshirë edhe këtë pjesë të botës ka ndryshuar një pjesë të rrjedhave të migrantëve pothuajse gjatë natës: vendet lindore tani kanë një “tepricë” të punëtorëve.
Pyetja është nëse ata do të qëndrojnë gjatë aty.
Rajoni pësoi shumë më pak vdekje nga COVID-19 sesa Evropa perëndimore dhe qeveritë në Rumani, Ukrainë dhe Serbi janë të prirur të mbajnë të paktën disa prej atyre që janë rikthyer.
Njerëz si Danaila mund të rrinë në vendin e tyre.
“Nuk dua të kthehem në Itali sepse jeta për të huajt është e vështirë”, ka thënë ajo. “Do të shoh se çfarë ndodh në muajt e ardhshëm. Nëse arrij të gjej një punë këtu, do të ishte mirë”.
Rumania – e cila humbi të paktën 4 milionë qytetarë në emigracion që nga anëtarësimi në BE në 2007, më shumë se çdo shtet tjetër anëtar – llogaritet që të paktën një e treta e atyre që janë rikthyer janë duke kërkuar në mënyrë aktive për punë dhe mund të ndihmojnë në ndërtimin e energjisë, bujqësisë dhe industrisë në vitet e ardhshme.
“Është një përparësi për qeverinë që t’i mbajë këta njerëz – ne do ta bëjmë atë përmes investimeve, duke krijuar vende të reja të punës”, citohet të ketë thënë ministri i Financave, Florin Citu. “Para krizës, shumë kompani u ankuan se nuk mund të gjejnë punëtorë. Tani, forca e punës është këtu dhe ne duhet ta mbështesim atë”.
Ndërkohë në Ukrainë, presidenti Volodymyr Zelenskiy ka dëshiruar të joshë ata që u larguan pasi BE iu dha udhëtimin pa viza në vitin 2017, përcjell Telegrafi.
Ndërsa ka më pak se në Rumani, banka qendrore e Ukrainës vlerëson se rreth 300,000 njerëz u kthyen gjatë bllokimit – 10% të totalit.
Dhe një program do t’u ofrojë atyre kredi të lira për të filluar bizneset.
Një projekt ‘Ndërtim i shkëlqyeshëm’ për të rinovuar rrugët do të shtojë 170,000 vende pune.
Sa i përket Serbisë, presidenti Aleksandar Vuçiq thotë se rreth 400,000 punëtorë janë kthyer në vendin e tyre në mes të pandemisë, shumica kanë humbur punën e përkohshme dhe sigurime shoqërore dhe shëndetësore.
Kjo vlerësohet e barabartë me 6% të popullsisë dhe një e pesta e fuqisë punëtore. Zyrtarët u kanë kërkuar atyre të gjejnë punë në bujqësi.
“Shumica do të largohen”
Jo të gjitha kombet e Evropës Lindore kanë parë prurje të mëdha.
Polakët, të cilët përbëjnë grupin më të madh të të huajve në Britani të Madhe, janë vendosur kryesisht dhe kanë mbetur aty ku janë.
Është një histori e ngjashme për rajonin e Balltikut, i cili ka qenë ndër më të prekurit nga emigracioni masiv që nga rënia e Bashkimit Sovjetik.
Dhe ata që janë rikthyer e kanë bërë këtë për një mori arsyesh.
Bullgaria është një rast specifik. Ndërsa 360,000 qytetarë u kthyen që nga shkurti, 285,000 janë larguar përsëri.
“Në afat të shkurtër, ndikimi do të ketë në shpenzimet më të larta sociale për shtetin sepse ekonomia nuk do të jetë në gjendje të thithë të gjithë”, tha Dan Bucsa, një ekonomist në UniCredit Bank AG. “Ka shumë të ngjarë që shumica do të largohen përsëri pasi të qetësohet situata.”
Rumania, si shumica e vendeve, ka mjaft të shqetësohet me virusin, pasi ka vuajtur më shumë sesa anëtarët e tjerë lindorë të BE-së.
Por nëse zyrtarët mund të gjejnë kohë dhe burime për të arritur tek njerëzit si Danaila, mund të jetë më mirë pasi ekonomia të kapërcejë rënien e saj.
“Unë kam një djalë 12-vjeçar që është arsyeja kryesore që dua të qëndroj”, ka thënë ajo. “Të jesh larg tij ka qenë gjëja më e vështirë që kam bërë ndonjëherë, por kur shikoj gjërat që ai ka tani – një kompjuter, rroba, gjithçka që ai duhet – e kuptoj se me pagat në Rumani nuk do të kisha mundur kurrë. Njerëzit thonë se gjërat kanë ndryshuar edhe këtu. Do ta shoh”. /Telegrafi/
