Murabahah – garancioni 

Shitësi në një financim murabahah mund t’i kërkojë gjithashtu klientit të sigurojë një garancion nga një palë e tretë. Në rast të mospagimit të çmimit në datën e caktuar, shitësi mund t’i drejtohet garantuesit, i cili do të jetë përgjegjës për pagesën e shumës së garantuar prej tij. Rregullat e sheriatit në lidhje me garancionin janë trajtuar gjerësisht në librat e fikhut islam. Megjithatë, do t’i theksojm dy çështje të rëndësishme në kontekstin e bankimit islam.

Në praktikën e sotme tregtare, garantuesi zakonisht nuk ofron garancion për një pagesë pa kërkuar një tarifë nga huamarrësi fillestar. Literatura klasike e fikhut është pothuajse unanime në pikën se garancioni është një transaksion vullnetar dhe asnjë tarifë nuk mund të ngarkohet për një garancion. Maksimumi që mund të kërkojë garantuesi është rimbursimi i shpenzimeve administrative të bëra gjatë ofrimit të garancionit, por vetë garancioni duhet të jetë pa pagesë. Arsyeja e këtij ndalimi është se një person që i jep para një tjetri si hua nuk mund të ngarkojë një tarifë për dhënien e huasë, sepse kjo bie nën përkufizimin e ribas (interesit), i cili është i ndaluar. Garantuesi duhet t’i nënshtrohet këtij ndalimi edhe më shumë, pasi ai nuk jep para në fakt, por vetëm angazhohet të paguajë një shumë të caktuar në emër të huamarrësit fillestar nëse ky i fundit nuk paguan. Nëse personi që në të vërtetë jep para nuk mund të ngarkojë një tarifë, si mund të lejohet që një tarifë të ngarkohet nga një person që thjesht ka marrë një angazhim për të paguar në rast mospagimi?

Supozoni se A ka marrë hua 100 dollarë amerikanë nga B, i cili i kërkon atij të sjellë një garantues. C i thotë A-së: “Unë e shlyej borxhin tënd ndaj B-së tani, por do të më paguash 110 dollarë më vonë.” Është e qartë se 10 dollarët e ngarkuar nga A nuk lejohen, pasi përbëjnë interes. Pastaj, D i thotë A-së: “Unë do të jem garantuesi yt, por do të më paguash 10 dollarë për këtë shërbim.” Nëse lejojmë tarifë për garancion, do të thotë që C nuk mund të ngarkojë 10 dollarë, pavarësisht se ka paguar realisht shumën, ndërsa D mund të ngarkojë 10 dollarë, edhe pse thjesht ka marrë një angazhim për të paguar vetëm nëse A dështon të paguajë. Kjo, duke qenë qartazi e padrejtë, ka bërë që juristët klasikë islam ta ndalojnë tarifën për garancion, në mënyrë që si C ashtu edhe D, në shembullin e mësipërm, të jenë në kushte të barabarta.

Megjithatë, disa dijetarë bashkëkohorë po e shqyrtojnë problemin nga një këndvështrim tjetër. Ata mendojnë se garancioni është bërë një domosdoshmëri, veçanërisht në tregtinë ndërkombëtare, ku shitësit dhe blerësit nuk e njohin njëri-tjetrin dhe pagesa e çmimit nga blerësi nuk mund të bëhet në të njëjtën kohë me dorëzimin e mallrave. Duhet të ketë një ndërmjetës që mund të garantojë pagesën. Është jashtëzakonisht e vështirë të gjesh garantues që mund ta ofrojnë këtë shërbim falas. Duke marrë parasysh këto realitete, disa dijetarë të sheriatit në kohën tonë po ndjekin një qasje tjetër. Ata thonë se ndalimi i tarifës së garancionit nuk bazohet në ndonjë urdhër specifik të Kuranit të Shenjtë ose të sunetit të Profetit (paqja qoftë mbi të). Ai është nxjerrë si një pasojë dytësore e ndalimit të ribas. Për më tepër, garancionet në të kaluarën ishin të një natyre të thjeshtë. Në aktivitetet tregtare të sotme, garantuesi ndonjëherë ka nevojë për një sërë studimesh dhe një punë të madhe administrative. Prandaj, ata argumentojnë se ndalimi i tarifës së garancionit duhet të rishikohet nga ky këndvështrim. Çështja ende kërkon kërkime të mëtejshme dhe duhet të paraqitet përpara një forumi më të gjerë të dijetarëve. Megjithatë, derisa një vendim përfundimtar të jepet nga një forum i tillë, asnjë tarifë garancioni nuk duhet të ngarkohet ose të paguhet nga një institucion financiar islam. Në vend të kësaj, ata mund të ngarkojnë ose të paguajnë një tarifë për të mbuluar shpenzimet e bëra në procesin e lëshimit të një garancioni.

Artikulli paraprakKarakteristikat e financimit murabahah
Artikulli tjetërMurabahah si mënyrë e financimit