Çështja e zbritjes ka një rëndësi të madhe në teorinë e financave të korporatës, por aty njihet me termin: “kostoja e kapitalit”. Teoria e kostos së kapitalit ka një rëndësi të madhe për vlerësimin e projekteve, por ka marrë çuditërisht pak vëmendje nga ekonomistët në përgjithësi dhe asnjë vëmendje nga ekonomistët myslimanë në veçanti. Kjo teori duhet të jetë një fushë veçanërisht e frytshme studimi për ekonomistët myslimanë sepse, ndryshe nga shumica e literaturës ekonomike mbi kapitalin dhe interesin, ajo: (a) njeh qartë pasigurinë dhe (b) analizon pasojat e financimit me kapital vetjak në krahasim me financimin me borxh për korporatat, gjë që mund të ndriçojë ekonominë e ndarjes së fitimit në nivelin e firmës individuale.
Qëllimi më i zakonshëm i supozuar për firmën në literaturën e financave të korporatës është që ajo përpiqet të maksimizojë vlerën e tregut të aksioneve të saj të zakonshme, domethënë vlerën e kapitalit të aksionerëve të saj. “Kostoja e kapitalit” për firmën është ajo normë kthimi që fondet e reja të mbledhura duhet të gjenerojnë në mënyrë që të ruajnë vlerën e tregut të aksioneve të emetuara të kompanisë (Lewellen, fq. 2 dhe 6). Me fjalë të tjera, kostoja e kapitalit nuk është asgjë tjetër veçse një normë zbritjeje që duhet të aplikohet për projektet e ardhshme të investimeve të një korporate ekzistuese për të shërbyer sa më mirë interesat e aksionerëve të saj të vjetër. Mund të themi edhe se, kostoja e kapitalit është norma e kërkuar e kthimit që një projekt i ri duhet të arrijë për të qenë i pranueshëm për një firmë (Bromwich, fq. 113).
Së pari, le të shtrojmë pyetjen për të cilën teoria e kostos së kapitalit duket se jep një përgjigje të qartë: Cila është kostoja e kapitalit (faktori i zbritjes) që një firmë e financuar plotësisht me kapital vetjak duhet të aplikojë për një projekt të ri? Përgjigja është se ky është faktori i zbritjes (kapitalizimit) që tregu i aplikon të ardhurave të ardhshme të firmës dhe është i barabartë me:
Fitimi për Aksion
——————————
Çmimi për Aksion
Ky faktor zbritjeje nuk është gjë tjetër veçse norma e kthimit nga investimet e mëparshme të firmës (Lewellen, fq. 44 dhe Bromwich, fq. 115-120). Kjo përgjigje është e pranuar si nga teoria “tradicionale” e financave të korporatës ashtu edhe nga teoria “e re” e Modigliani dhe Miller (M-M) (Bromwich, fq. 138 dhe 147). Kështu, edhe në një ekonomi kapitaliste ku interesi lejohet, një firmë e financuar vetëm me kapital vetjak duhet të përdorë një normë kthimi (të rrezikshme) dhe jo një normë interesi si faktor zbritës.
Meqë Islami lejon vetëm firmat e financuara me kapital vetjak, mund ta lëmë argumentin këtu. Por nuk mund t’i rezistoj pa bërë një vështrim të shkurtër në modelin M-M, pasi ai mbizotëron aktualisht në diskutimin mbi koston e kapitalit. Sipas M-M, edhe nëse një firmë përdor fonde të huazuara me një normë interesi të caktuar për të financuar një projekt të ri, ajo nuk duhet ta përdorë atë normë interesi për zbritje, por duhet të përdorë të njëjtën normë kthimi të rrezikshme që përdor një firmë e financuar vetëm me kapital vetjak. Kjo, thënë thjesht, është “propozimi i tretë” i famshëm i M-M (Bromwich, fq. 147-150; Lewellen, fq. 72; Mossin, fq. 123; dhe Baumol, fq. 494-95).
Disa shpjegime të qarta të modelit M-M nuk janë lehtësisht të disponueshme për lexuesit e interesuar, prandaj nuk do të përpiqem ta përmbledh këtu logjikën dhe premisat e tij. Mjafton të thuhet se edhe pasi të hiqen disa nga supozimet e M-M, mbetet e vërtetë që norma e interesit është e parëndësishme për koston e kapitalit të një firme, ndërsa norma e kthimit mbetet e rëndësishme (Lewellen, fq. 52, 72 dhe të tjera).
Për të shmangur keqkuptimet, më lejoni të theksoj mënyrën se si çështja e kostos së kapitalit lidhet me këtë punim.
Si modeli M-M ashtu edhe pikëpamja tradicionale në financat e korporatës bien dakord që faktori i zbritjes për një firmë të financuar vetëm me kapital vetjak duhet të jetë norma e kthimit e nivelit të saj të rrezikut dhe jo norma e interesit. (Ky përfundim varet, si zakonisht, nga disa supozime të thjeshtuara, shih Bromwich, fq. 118-120.) Kjo është shumë e rëndësishme për një firmë islame të ndarjes së fitimit.
Propozimi i tretë i M-M nuk është i pranuar universalisht. Për ata që e pranojnë, ai ofron mbështetje shtesë për përdorimin e një norme kthimi si faktor zbritës edhe për një firmë joislame që përdor borxhin.
Diskutimi mbi koston e kapitalit thekson rëndësinë e dallimit midis normës së interesit dhe faktorëve të zbritjes. “Konfuzioni ka ardhur nga përdorimi i kostos së kapitalit si për normën me të cilën mund të huazohen fonde, ashtu edhe për normën me të cilën një rrjedhë e ardhshme e flukseve monetare duhet të zbritet për të matur vlerën e saj aktuale…” (Lamberton, fq. 113).
