Ixharah – palët

Duhet kuptuar qartë se kur vetë qiramarrësi është ngarkuar me blerjen e pasurisë që synohet të jepet me qira, ekzistojnë dy marrëdhënie të ndara midis institucionit dhe klientit, të cilat hyjnë në fuqi njëra pas tjetrës. Në fillim, klienti është një agjent i institucionit për të blerë pasurinë në emër të këtij të fundit. Në këtë fazë, marrëdhënia midis palëve nuk është gjë tjetër veçse një marrëdhënie midis një principali (porositesi) dhe agjentit të tij. Marrëdhënia e qiradhënësit dhe qiramarrësit ende nuk ka hyrë në fuqi.

Faza e dytë fillon nga data kur klienti merr dorëzimin nga furnizuesi. Në këtë fazë, marrëdhënia e qiradhënësit dhe qiramarrësit fillon të luajë rolin e saj. Këto dy pozita të palëve nuk duhet të ngatërrohen apo të përzihen me njëra-tjetrën. Gjatë fazës së parë, klienti nuk mund të mbahet përgjegjës për detyrimet e një qiramarrësi. Në këtë periudhë, ai është përgjegjës vetëm për kryerjen e funksioneve të një agjenti. Por kur pasuria i dorëzohet atij, ai detyrohet të përmbushë detyrimet e tij si qiramarrës.

Megjithatë, ka një pikë dallimi midis murabahas dhe qirasë. Në murabaha, siç u përmend më herët, shitja e vërtetë duhet të ndodhë pasi klienti të ketë marrë dorëzimin nga furnizuesi, dhe marrëveshja e mëparshme e murabahas nuk është e mjaftueshme për të realizuar shitjen e vërtetë. Prandaj, pasi të ketë marrë zotërimin e pasurisë si agjent, ai është i detyruar t’i japë njoftim institucionit dhe të bëjë një ofertë për blerjen e saj. Shitja ndodh pasi institucioni e pranon ofertën.

Procedura në qira është ndryshe dhe disi më e shkurtër. Këtu palët nuk kanë nevojë të realizojnë kontratën e qirasë pasi të kenë marrë dorëzimin. Nëse institucioni, gjatë emërimit të klientit si agjent, ka rënë dakord për dhënien me qira të pasurisë me efekt nga data e dorëzimit, qiraja do të fillojë automatikisht në atë datë pa ndonjë procedurë shtesë. Ka dy arsye për këtë ndryshim midis murabahas dhe qirasë:

Së pari, është një kusht i domosdoshëm për një shitje të vlefshme që ajo të realizohet menjëherë. Kështu, një shitje e atribuar për një datë të ardhshme është e pavlefshme në shariat. Por qiraja mund të atribuohet për një datë të ardhshme. Prandaj, marrëveshja e mëparshme nuk është e mjaftueshme në rastin e murabahas, ndërsa është e mjaftueshme në rastin e qirasë.

Së dyti, parimi bazë i shariatit është se askush nuk mund të kërkojë fitim ose tarifë për një pasuri, rrezikun e së cilës nuk e ka mbajtur kurrë. Duke zbatuar këtë parim në murabaha, shitësi nuk mund të kërkojë fitim mbi një pasuri që nuk ka qëndruar kurrë nën rrezikun e tij, qoftë edhe për një moment. Prandaj, nëse marrëveshja e mëparshme do të konsiderohej e mjaftueshme për të realizuar një shitje midis klientit dhe institucionit, pasuria do t’i transferohej klientit menjëherë sapo ai ta merrte në zotërim, dhe pasuria nuk do të binte nën rrezikun e shitësit as për një çast. Kjo është arsyeja pse transferimi i menjëhershëm nuk është i mundur në murabaha dhe duhet të ketë një ofertë dhe pranueshmëri të re pas dorëzimit.

Në qira, megjithatë, pasuria mbetet nën rrezikun dhe pronësinë e qiradhënësit gjatë gjithë periudhës së qirasë, pasi pronësia nuk është transferuar. Prandaj, nëse periudha e qirasë fillon që nga momenti kur klienti ka marrë dorëzimin, kjo nuk shkel parimin e përmendur më sipër.

Në qira, megjithatë, pasuria mbetet nën rrezikun dhe pronësinë e qiradhënësit gjatë gjithë periudhës së qirasë, pasi pronësia nuk është transferuar. Prandaj, nëse periudha e qirasë fillon që nga momenti kur klienti ka marrë dorëzimin, kjo nuk shkel parimin e përmendur më sipër.

Artikulli paraprakRregullat e qiradhënies – ixharah
Artikulli tjetërIxharah si një mënyrë e financimit