Pjesë nga libri The Grip of Death: A Study of Modern Money, Debt Slavery and Destructive Economics, Michael Rowbotham, Jon Carpente Publishing, Oxford, 1998
Michael Rowbotham, është një mësues dhe shkrimtar, i cili ka shkruar këtë libër të fuqishëm. Disa pjesë nga ky libër janë dhënë më poshtë për të dhënë një ide për mendimin e ri të Perëndimit mbi çështjen e borxhit. Ky nuk është mendimi kryesor, megjithatë, ky përfaqëson një zë të rëndësishëm kundërshtimi.
“Kishin pasur shumë paralajmërime të qarta në të kaluarën në lidhje me aftësinë e bankave për të marrë pasuritë e një shteti dhe për t’i lënë njerëzit në një gjendje varësie. Në kontekstin e diskutimit për strehimin, deklarata e mëposhtme nga Thomas Jefferson është një paralajmërim serioz:
Nëse populli amerikan ndonjëherë e lejon që bankat të kontrollojnë lëshimin e monedhës së tyre, fillimisht me inflacion dhe pastaj me deflacion, bankat dhe korporatat që do të rriten rreth tyre do t’i privonin njerëzit nga çdo pasuri deri sa fëmijët e tyre të zgjohem pa shtëpi në kontinentin që pushtuan eterit e tyre. Fuqia e lëshimit të parave duhet t’i hiqet bankave dhe t’i kthehet Kongresit dhe popullit të cilit i takon. Unë sinqerisht besoj se institucionet bankare që kanë fuqinë e lëshimit të parave janë më të rrezikshme për lirinë sesa ushtritë e përhershme.”
Siç kemi parë, borxhi nuk ka të bëjë vetëm me strehimin. 411 miliardë paund britanikë janë mbledhur kundrejt stokut të strehimit, 300 miliardë paund janë mbledhur kundrejt industrisë, bujqësisë, sektorit të shërbimeve dhe fusha të tjera të ekonomisë. 380 miliardë paund janë mbledhur kundrejt pasurive publike të shtetit përmes borxhit kombëtar. Nëse bëhen llogaritje për pasuritë totale, private dhe publike, të shtetit si tërësi, një pjesë në rritje e vazhdueshme është e lidhur me borxhe të sigurta të sistemit financiar. Titulli dhe prona e ligjshme e këtyre pasurive qëndron kështu me sistemin bankar. Siç ndodh me të gjitha këto çështje, kjo nuk është një situatë e veçantë për Britaninë. Në Australi, Banka Komunale u krijua në vitin 1912 me pasuri totale prej 20,000 dollarë. Deri në vitin 1984, pasuritë e saj arritën në 30,496,000,000 dollarë. Instituti Australian për Demokracinë Ekonomike komentoi:
“Duke magnetizuar pasurinë e vërtetë të Australisë (pra, duke krijuar ekuivalentin e saj monetar), bankat kanë lëshuar paratë si borxh dhe kështu kanë fituar asete të barabarta me rreth një të tretën e gjithë pasurisë së Australisë. A nuk ju duket absurde që një institucion që nuk prodhon asgjë më shumë se shifra në libra mund të fitojë pronësinë e aseteve më të mëdha sesa industritë tona më të mëdha, të cilat punësojnë mijëra njerëz në të gjitha shtetet dhe nga prodhimi fizik i të cilave varet e gjithë ekonomia e Australisë?”
Megjithatë, paralajmërimi më i fuqishëm dhe më i drejtpërdrejtë i bërë ndonjëherë në lidhje me fuqinë e bankave është ai i dhënë nga Lord Josiah Stamp, ish-drejtor i Bankës së Anglisë.
“Sistemi modern bankar prodhon para nga hiçi. Ky proces është ndoshta mashtrimi më i habitshëm që është shpikur ndonjëherë. Bankingu u konceptua në padrejtësi dhe lindi në mëkat. Bankierët e zotërojnë tokën; hiquani atë, por lërini me fuqinë për të krijuar kredi, dhe me një lëvizje të stilolapsit ata do të krijojnë mjaft para për ta blerë atë përsëri. Nëse doni të jeni skllevër të bankierëve dhe të paguani koston e skllavërisë suaj, atëherë lërini bankat të krijojnë para.”
Mund të duket e habitshme, por fakti që nuk zotërojmë shtëpitë tona dhe që po humbasim progresivisht kontrollin mbi pasuritë e shtetit tonë ndaj sistemit financiar janë ndoshta rezultatet më pak serioze të financimit përmes borxhit. Ajo që është përfundimisht shumë më e rëndësishme dhe më dëmtuese është efekti i këtij borxhi në rritje mbi ekonominë më të gjerë. Efekti nuk kufizohet vetëm te njerëzit që duhet të marrin borxh për të blerë, apo te industria që duhet të marrë borxh për të investuar dhe për të krijuar e qarkulluar para. Ato para duhet të shlyhen. Në të gjithë ekonominë, përpjekja për të mbuluar kostot dhe për të shlyer borxhet në një sistem financiar të bazuar në borxh krijon një presion të pandërprerë, duke nxitur tendenca që dominojnë plotësisht industrinë, bujqësinë dhe ofrimin e shërbimeve. Është një presion që depërton në çdo cep të jetëve tona, duke na lidhur me punësim të përhershëm, duke shtrembëruar ekonomitë tona, duke i detyruar ato të rriten dhe të ndryshojnë me një ritëm gjithnjë në rritje dhe të konkurrojnë me një ashpërsi të madhe. Mënyra se si ky presion ndikon është tema e kapitullit të ardhshëm dhe i jep një përmbajtje shumë më të madhe paralajmërimit të frikshëm të Lord Stamp. ‘Nëse doni të jeni skllevër të bankierëve dhe të paguani koston e skllavërisë suaj, atëherë lërini bankat të krijojnë para’. Tani, skllavëria është një fjalë e madhe dhe mund të mendohet se Lord Stamp e përdori atë thjesht për efekt letrar. Fatkeqësisht, siç tregon diskutimi, është një term që është njëkohësisht i justifikuar dhe tmerrësisht i saktë.”
