Qiraja është e njohur gjerësisht në perëndim si një mënyrë financimi. Ka shumë arsye pse një agjent do të zgjedhë qiradhënien në vend të huamarrjes nga banka për të blerë asetin e nevojshëm. Disa arsye përfshijnë:
(a) Është më e lehtë të marrësh në qira sesa të huazosh për nevojat afatshkurtra pasi shpesh nuk kërkohet vlerësim krediti.
(b) Jep më shumë liri për të ndryshuar pajisjet pasi teknologjia përparon.
(c) Është më e lehtë për t’u financuar përmes qirasë për kompanitë me një status të ulët krediti. Këto lloj kompanish mund të mos jenë në gjendje të huazojnë nga bankat ose nga publiku, dhe nëse mund ta bëjnë, duhet të paguajnë interes më të lartë.
(d) Në shumë raste, qiraja mund të jetë e favorshme nga pikëpamja tatimore. Këto përfitime mund të kalojnë tek qiramarrësi dhe ndonjëherë tek qiradhënësi, pasi pajisjet e marra me qira mbeten në pronësi të qiradhënësit dhe prandaj mund të llogariten, nga një pikëpamje tatimore, si investim.
(e) Në shumë vende, qiraja është një financim jashtë bilancit. Siç e dimë, ekzistojnë shumë lloje të marrëveshjeve të qirasë. Këto janë disa prej tyre:
Qiratë Operative:
Janë qira afatshkurtëra dhe mund të anulohen gjatë periudhës së kontratës me opsionin e qiramarrësit.
Qiraja kapitale, financiare ose me pagesë të plotë:
Zgjat për pjesën më të madhe të jetës ekonomike të vlerësuar të aktivit dhe nuk mund të anulohen, ose mund të anulohen vetëm nëse qiradhënësi dëmshpërblehet për humbjet. Qiratë financiare janë një burim financimi dhe janë si lloj huamarrje. Qiramarrësi merr përsipër një detyrim për të bërë pagesat e specifikuara në kontratën e qirasë. Ai mund të kishte huazuar çmimin e plotë të blerjes së aktivit duke marrë përsipër një detyrim për të bërë pagesa interesi ndaj huadhënësit. Pasojat e fluksit të parasë nga qiraja dhe huamarrja janë të ngjashme.
Qiraja me shërbim të plotë ose qira :
Qiradhënësi premton të mbajë dhe të sigurojë pajisjet dhe të paguajë çdo taksë pronësie që i takon. Në një qira neto, qiramarrësi pranon të mbajë aktivin, ta sigurojë dhe të paguajë taksën e pronësisë. Shumica e qirave financiare janë qira neto.
Qiraja e drejtpërdrejtë:
Ku përdoruesi identifikon aktivin, merret vesh me kompaninë e qiradhënies për ta blerë atë nga prodhuesi dhe ta jap atë me qira.
Marrëveshje shitjeje dhe rikthim me qira (sale & leaseback):
Kompania shet një aktiv që tashmë e ka në pronësi dhe më pas e merr atë me qira nga blerësi. Kjo është e zakonshme në pasuri të paluajtshme.
Qiratë e financuara me borxh (Leveraged Leases):
Ekzistojnë qira financiare ku qiradhënësi huazon një pjesë të çmimit të blerjes së aktivit të marrë me qira duke përdorur kontratën e qirasë si garancion për huanë.
Aspektet sheriatike te qiradhënies
Qiratë operative janë të njohura në Sheriat. Ajo që bankat islame bënë ishte zhvillimi i këtyre qirave për të siguruar një mjet financimi pa shkelur kërkesat bazë të Sheriatit në këto kontrata. Aspektet më të rëndësishme të Sheriatit në kontratën e qirasë janë:
Nuk lejohet që të lidhet një marrëveshje shitjeje dhe një marrëveshje qiraje në një kontratë qiraje. Gjithashtu, nuk është e lejueshme sipas Sheriatit që të paraqitet një kontratë shitjeje pa një modalitet pagese. Prandaj për të shmangur këtë kemi;
(a) Shitja duhet të jetë vetëm një “opsion” që i ofrohet qiramarrësit (ndërsa qiradhënësi është i detyruar të shesë nëse qiramarrësi e ushtron këtë opsion).
(b)Të dy palët angazhohen të shesin, por me çmimin e tregut (të kohës).
