Fondacionet filantropike njihen në botën islame si vakëf ose habs. Ndërsa ky i fundit përdoret kryesisht në Afrikën e Veriut, termi i parë është i njohur, me variacione të vogla, në pjesën tjetër të botës islame. Fjala vakëf dhe forma e saj shumës evkaf rrjedhin nga folja arabe vakafa, që do të thotë “të ndalosh dhe të bësh diçka të qëndrojë e palëvizshme”. Një kuptim i dytë është thjesht “fondacione filantropike”.
Pavarësisht përkufizimit, ky institucion, përmes së cilit një pronë private dhurohet për një qëllim bamirësie në përjetësi dhe të ardhurat e gjeneruara përdoren për këtë qëllim, spikat si një nga arritjet më të mëdha të qytetërimit islam. Në të gjithë botën islame, nga Atlantiku në Paqësor, vepra madhështore arkitekturore, si dhe një pasuri shërbimesh jetësore për shoqërinë, janë financuar dhe mirëmbajtur për shekuj me radhë nëpërmjet këtij sistemi. Madje, është argumentuar se shumë vakëfe kanë mbijetuar për më shumë se gjysmë mijëvjeçari dhe disa edhe për më shumë se një mijëvjeçar (Crecelius, 1995: 260).
Pavarësisht këtyre arritjeve mbresëlënëse, historia e vakëfeve ka qenë e trazuar. Për shekuj me radhë, fati i këtyre institucioneve ka qenë i lidhur ngushtë me fatin e shteteve nën të cilat funksiononin. Si rrjedhojë, ato kanë përjetuar ngritje dhe rënie dramatike: periudha e themelimit dhe rritjes shpesh pasohej nga një periudhë rënieje dhe neglizhimi, derisa me shfaqjen e një shteti të ri, rigjallërimi dhe prosperiteti mbizotëronin përsëri.
Megjithatë, në asnjë moment gjatë kësaj historie të gjatë luhatjesh, vakëfet nuk kanë përjetuar shkatërrimin universal dhe të qëllimshëm që iu imponua atyre gjatë shekujve XIX dhe XX, një fakt që tregon qartë imperializmin perëndimor si fajtorin kryesor. Megjithatë, shkatërrimi më i madh nuk ndodhi në një rajon të kolonizuar nga fuqitë e mëdha, por në Turqi, një nga vendet e rralla në botën islame që nuk u kolonizua.
